Nhìn thẳng để điều chỉnh thật
Cô Nguyễn Khánh Chi – Phó hiệu trưởng Trường THPT số 1 Bắc Hà (Bắc Hà – Lào Cai) cho biết nhiều những khó khăn ảnh hưởng tới công tác ôn thi tốt nghiệp như: Chất lượng HS đầu vào trường thấp, số HS đạt từ điểm trung bình trở lên chỉ chiếm 20%, do đó việc dạy để HS đạt chuẩn về kiến thức và kỹ năng chương trình THPT cũng là thách thức lớn đối với nhà trường.
Năm 2020 trường không có HS trượt tốt nghiệp nhưng công tác ôn thi vẫn còn hạn chế như: Nội dung ôn thi một số bộ môn lượng kiến thức khó còn nhiều, giáo viên (GV) chưa mạnh dạn tinh giản theo đối tượng HS. Còn tâm lý sợ không ôn hết kiến thức HS không thi được. Mặt khác, HS lại chưa xác định được mục đích, động cơ học tập, nghỉ nhiều trong giờ ôn thi, kỹ năng làm bài thi hạn chế...
Cũng theo cô Nguyễn Khánh Chi, một số tổ, nhóm chuyên môn chưa phân tích rõ thực trạng HS trước khi đưa ra kế hoạch; thực tế còn nêu chung chung. GV phụ thuộc hoàn toàn vào kế hoạch của tổ, nhóm. Chưa có kế hoạch bám sát với HS lớp mình dạy.
Trong việc soạn đề cương ôn tập còn nặng về khối lượng bài tập, GV chưa quan tâm đến việc hệ thống hóa kiến thức, sắp xếp phân loại bài tập theo hướng tăng dần mức độ yêu cầu (từ nhận biết đến vận dụng kiến thức). Hệ thống bài tập, câu hỏi ôn tập còn ít câu vận dụng thực tiễn, các câu liên quan đến thực hành thí nghiệm và các câu hỏi thông qua sơ đồ, hình vẽ, đồ thị...
Thầy Phạm Công Hiền – Hiệu trưởng Trường THPT Hướng Phùng (Hướng Hóa – Quảng Trị) chia sẻ: HS của trường hơn 90% là người dân tộc Vân Kiều, Pa Kô. Đời sống kinh tế khó khăn nên nhận thức và ý thức về học tập của HS chưa tốt. Năm trước, dù trường tổ chức ôn tập miễn phí cho HS khối 12 nhưng cũng chỉ có 50% trong tổng số 92 HS khối 12 đến ôn tập…
GV có nhiều nỗ lực trong công tác ôn thi tốt nghiệp, xong ý thức của HS dân tộc chưa cao… dẫn tới tỉ lệ HS tốt nghiệp trường THPT Hướng Phùng nằm trong tốp thấp các trường THPT huyện tỉnh Quảng Trị.
Thực tế triển khai tổ chức ôn thi tốt nghiệp ở nhiều trường THPT vùng khó, lãnh đạo các trường cũng chỉ ra thực trạng chung đó là GV khi hệ thống lại kiến thức chỉ thuyết trình một chiều dẫn đến HS ghi nhớ thụ động. Nhiều GV quá tập trung vào giải bài tập cho HS, không đa dạng hóa phương pháp nhằm kiểm tra sự ghi nhớ và tự hệ thống kiến thức của HS.
Thậm chí, một số GV còn chưa thật sự rèn luyện kĩ năng làm bài thi trắc nghiệm cho HS, chưa chữa bài và đưa ra nhận xét để các em rút kinh nghiệm. Tinh thần trách nhiệm, sự quyết tâm của một số GV ở một số thời điểm chưa thực sự tốt...
Đồng loạt nhiều giải pháp
Cô Nguyễn Khánh Chi – Phó hiệu trưởng Trường THPT số 1 Bắc Hà cho biết, năm học này trường đặt mục tiêu 98% HS đỗ tốt nghiệp; 30% HS đỗ ĐH-CĐ. Đồng thời dựa trên phân tích khó khăn chung về đặc điểm HS, công tác tổ ôn tập… sẽ tiến hành đồng loạt các giải pháp.
Trước hết, tổ chức tư vấn, định hướng HS lựa chọn bài thi tổ hợp phù hợp với năng lực và nguyện vọng thông qua đội ngũ GV chủ nhiệm, GV bộ môn và cha mẹ HS.
Tổ chức biên chế lớp theo bài thi tổ hợp phù hợp với năng lực và nguyện vọng của HS. Tập trung hoàn thành chương trình lớp 12 đúng kế hoạch; đảm bảo không cắt xén chương trình theo quy định để tăng thời gian ôn tập.
Nhà trường cũng chỉ đạo các tổ, nhóm chuyên môn, GV bộ môn xây dựng kế hoạch và đề cương ôn tập bám sát cấu trúc đề thi minh họa, đề thi thử nghiệm của Bộ GD&ĐT; sát chuẩn kiến thức, kĩ năng của chương trình giáo dục lớp 10, 11 và 12. Giúp HS học tập nâng cao các mức độ thông hiểu và vận dụng kiến thức theo hướng đánh giá năng lực HS trên tinh thần phân hóa, bám sát đối tượng, đáp ứng yêu cầu của kì thi tốt nghiệp THPT 2021.
Cùng đó sẽ tổ chức thi thử giúp HS làm quen với các dạng bài thi đồng thời kiểm tra, đánh giá quá trình ôn tập của HS sau thời gian ôn tập, từ đó có phương hướng chỉ đạo để quá trình ôn tập đạt hiệu quả…
Thầy Nguyễn Văn Hà - Phó Hiệu trưởng Trường THPT Quan Lạn (huyện Vân Đồn, Quảng Ninh) cho biết: Với đặc điểm đầu vào của HS chưa cao, tỉ lệ đỗ tốt nghiệp trong 2 năm gần đây còn thấp (năm 2019 đạt 75%, 2020 đạt 87%); lứa HS thi tốt nghiệp năm nay cũng chịu ảnh hưởng 2 năm liên tiếp dịch Covid-19 nên chất lượng chưa tốt. Do đó, trường chỉ đặt ra mục tiêu trên 90% HS đỗ tốt nghiệp và xác định đây là nhiệm vụ không dễ dàng, phải tập trung cao độ.
Trước mắt, trường đã xây dựng kế hoạch ôn tập, trên cơ sở đó phân công GV các bộ môn xây dựng kế hoạch và tổ chức thực hiện. Mặt khác đã tiến hành rà soát chặt chẽ chất lượng học tập của HS và xây dựng kế hoạch dạy học, ôn tập phù hợp với từng đối tượng. HS yếu và trống kiến thức ở đâu sẽ bù lấp ở đấy, học tới đâu chắc tới đấy, không dạy kiểu chạy đủ kiến thức chương trình.
Giữa tháng 4 nhà trường sẽ tiếp tục tổ chức khảo sát lại chất lượng HS để tiếp tục phân nhóm ôn tập theo lớp. Khi Bộ GD&ĐT có mẫu đề thi minh họa, đề thi thử, GV sẽ ôn tập và cho HS làm, chữa bài tập bám sát cấu trúc đề thi mẫu.
Vì chất lượng HS không cao và cơ bản chỉ có nguyện vọng đỗ tốt nghiệp nên công tác ôn tập sẽ chú trọng đúng tầm kiến thức. Với HS có nguyện vọng ĐH, CĐ sẽ tư vấn thêm cách học và có kế hoạch nâng cao kiến thức phù hợp.
Thầy Phạm Công Hiền – Hiệu trưởng Trường THPT Hướng Phùng (Hướng Hóa – Quảng Trị) cho biết, để chuẩn bị cho kỳ thi Tốt nghiệp THPT, nhà trường cử những GV tham gia ôn tập, GV trực tiếp dạy HS lớp 12, tổ trưởng, nhóm trưởng… là những người có kinh nghiệm trong giảng dạy và ôn tập.
Tổ chức ôn tập trên cơ sở các nhóm có trình độ tương đương, đặc biệt chú trọng phù đạo HS yếu kém. Làm tốt công tác tư vấn cho HS chọn và đăng ký bài thi tự chọn phù hợp với năng lực để xét tốt nghiêp THPT.
Rèn cho HS kĩ năng làm bài thi trắc nghiệm, nhất là cách làm các tổ hợp bài thi và các môn mới tổ chức thi trắc nghiệm; Tổ chức cho HS làm các đề thi mẫu của Bộ, đề thi do Sở GD&ĐT cung cấp. Trong quá trình ôn tập sẽ tổ chức kiểm tra, đánh giá hiệu quả để có phương án điều chỉnh về cả nội dung, hình thức, kế hoạch ôn tập cho phù hợp…