Người thắng kẻ thua
Duan cho biết đã chi hơn 50.000 nhân dân tệ cho Xuebajun, nền tảng gia sư trực tuyến, với 300 buổi học chưa được sử dụng. Ông không thể liên lạc với giáo viên, nhân viên Xuebajun từ tháng 12/2020 trong khi liên tục bị ngân hàng gọi điện đòi nợ khoản vay để trả học phí.
Đại dịch Covid-19 đã thúc đẩy giáo dục trực tuyến tại Trung Quốc nhưng “người chiến thắng” còn rất ít và rất xa. Zuoyebang, công ty khởi nghiệp giáo dục trực tuyến đã giành được 1,6 tỷ USD trong vòng gọi vốn mới nhất vào cuối tháng 12. Yuanfudao, ứng dụng hỗ trợ làm bài tập về nhà, hiện trị giá 17 tỷ USD, là công ty công nghệ giáo dục (Edtech) giá trị nhất trên thế giới.
Tuy nhiên, một loạt doanh nghiệp giáo dục trực tuyến đã tuyên bố phá sản. Gần đây, Xuebajun thông báo gặp vấn đề tài chính. Việc các nhà đầu tư từ chối cấp vốn cho công ty đã đẩy Xuebajun đến bờ vực phá sản. Xuebajun từng được coi là “kỳ lân Edtech” tiềm năng, được đầu tư 155 triệu USD trong vòng gọi vốn cuối cùng vào năm 2016.
Khoảng 50.000 học sinh đã đăng ký các khóa học trên Xuebajun, trong đó, 30.000 người là khách hàng cũ. Phụ huynh đã chi trung bình khoảng 20.000 nhân dân tệ, thậm chí 100.000 nhân dân tệ, để mua các khóa học tại Xuebajun.
Giáo dục luôn được phụ huynh Trung Quốc đặt lên hàng đầu. Một nghiên cứu năm 2018 cho thấy hàng năm, cha mẹ Trung Quốc chi trung bình 120.000 nhân dân tệ cho việc học thêm. Họ hy vọng con cái không bị tụt lại phía sau trong bối cảnh giáo dục cạnh tranh gay gắt.
Khi Covid-19 xuất hiện, nhiều phụ huynh cho biết đã giảm một nửa đầu tư vào việc học thêm do trường học đóng cửa. Tuy nhiên, sau khi trường tái mở cửa, họ tiếp tục đầu tư nhiều hơn vì lo lắng cho tương lai của con cái.
Đánh vào nỗi lo của phụ huynh Trung Quốc
Nhiều công ty đã lợi dụng tâm lý trên của phụ huynh để sinh lời. Một số phụ huynh cho biết được công ty giáo dục khuyến khích trả trước học phí ít nhất một năm và hứa hẹn sẽ giảm giá nhiều hơn.
Zhu, cựu nhân viên tại Xuebajun, kể công ty yêu cầu nhân viên bán nhiều khóa học vào năm 2020, đặt mục tiêu doanh số cao và có hướng dẫn chung để nhân viên thuyết phục phụ huynh.
“Đầu tiên, nhân viên nhận xét gần đây, điểm số các bài kiểm tra của học sinh được cải thiện. Sau đó, chỉ ra những vấn đề tiềm ẩn phụ huynh gặp phải trong tương lai gần và cuối cùng giải thích Xuebajun có những giải pháp như thế nào”, cựu nhân viên này cho biết.
Nguyên nhân sự sụp đổ của Xuebajun
Vấn đề tài chính của Xuebajun không phải là hiếm gặp. Các công ty Edtech tại Trung Quốc đang đổ nhiều tiền vào việc tiếp thị. Quảng cáo của họ có mặt khắp mọi nơi tại các thành phố lớn ở Trung Quốc.
Để vượt qua cuộc cạnh tranh tiếp thị khốc liệt là rất khó, đặc biệt khi Xuebajun không thu hút được nguồn vốn mới từ năm 2016. Ngoài ra, theo quy chuẩn ngành, một nửa học phí được sử dụng để trang trải chi phí tìm kiếm khách hàng mới. Điều này đồng nghĩa doanh nghiệp hoạt động với tỷ suất lợi nhuận rất mỏng.
Mô hình kinh doanh gia sư một kèm một của Xuebajun cũng là vấn đề lớn. Mặc dù các video dạy thêm như vậy có thể cải thiện việc học, nâng cao điểm số nhưng rất tốn kém. Khoảng một nửa tiền học phí theo giờ được dùng để trả lương cho giáo viên.
Chính sách năm 2019 của Bộ Giáo dục Trung Quốc nêu rõ các nền tảng giáo dục trực tuyến không được phép thu học phí quá 3 tháng hoặc tương đương 60 buổi học. Tuy nhiên, nhiều phụ huynh cho biết đặt cọc học phí hơn 100 buổi cho Xuebujan và không thể đòi lại. Tác động lớn nhất của vụ việc này là phụ huynh sẽ cân nhắc khoản đầu tư giáo dục khác cho con cái.
“Đại dịch đã giáng đòn mạnh vào việc kinh doanh của tôi và giờ đây lại xảy ra vấn đề khác. Tôi không chắc mình đủ khả năng đầu tư học thêm cho con trai trong tương lai gần hay không”, Duan cho biết.
