Trái đất sở hữu nhiều vệ tinh tạm thời
Một nghiên cứu mới phát hiện Trái đất có ít nhất 6 “mặt trăng nhỏ” thường xuyên bay trong quỹ đạo, phần lớn là những mảnh nhỏ tách ra từ chính Mặt trăng mà ta vẫn thấy hằng đêm.
Nhóm nghiên cứu từ Mỹ, Ý, Đức, Phần Lan và Thụy Điển cho biết những vệ tinh nhỏ này thường có đường kính khoảng 1,8 mét và được hình thành khi các tiểu hành tinh va chạm với bề mặt Mặt trăng.
Những vụ va chạm này bắn tung bụi và mảnh vỡ của Mặt trăng, trong đó có những mảnh đủ lớn để trôi đi và bị lực hấp dẫn của Trái đất giữ lại.
Nghiên cứu cho thấy những mảnh vỡ này, được gọi là “lunar ejecta”, có thể đi vào quỹ đạo tương đối ổn định, ở gần Trái đất trong nhiều năm.
Các mặt trăng nhỏ thường chỉ lưu lại trong quỹ đạo Trái đất trong thời gian ngắn trước khi thoát đi, hoặc hiếm hơn, rơi xuống Trái đất hay va vào Mặt trăng.
Phần lớn những vật thể tạm thời bị giữ lại (TBO) sau đó thoát khỏi Trái đất và bị cuốn vào lực hấp dẫn của Mặt trời, ở đó chúng tồn tại vô thời hạn, trong khi những mảnh mới lại tiếp tục được bắn ra thay thế.
Ông Robert Jedicke, nhà nghiên cứu tại Đại học Hawaii, nói với Space.com: “Nó giống như một điệu nhảy vuông, nơi bạn nhảy cùng bạn nhảy khác nhau rồi rời sàn nhảy một lúc.”
“Vì 18% TBO cũng có thể được xếp vào loại mặt trăng nhỏ, kết quả của chúng tôi gợi ý rằng có khoảng 6,5 mặt trăng nhỏ có đường kính lớn hơn 1 mét trong hệ Trái đất – Mặt trăng tại bất kỳ thời điểm nào,” các nhà nghiên cứu viết trong báo cáo mới.
Nguồn gốc của các mặt trăng nhỏ
Nghiên cứu mới này có thể làm lung lay quan điểm bấy lâu của giới khoa học rằng những mặt trăng nhỏ bay quanh Trái đất đều đến từ vành đai tiểu hành tinh trong hệ Mặt trời.
Một nghiên cứu năm 2018 từng cho rằng phần lớn TBO đến từ vùng xa xôi nằm giữa sao Hỏa và sao Mộc.
Tuy nhiên, kết quả công bố trên tạp chí Icarus lần này đã xem xét 2 mặt trăng nhỏ mới được phát hiện, Kamo‘oalewa và 2024 PT5, và cả 2 đều mang dấu hiệu là mảnh vỡ của mặt trăng.
Cụ thể, Kamo‘oalewa – được phát hiện năm 2016 bởi kính thiên văn Pan-STARRS1 ở Hawaii – phản chiếu ánh sáng theo cách rất giống thành phần bề mặt mặt trăng.
Mặt trăng nhỏ lớn này có kích thước từ 40 mét đến 100 mét, đồng thời sở hữu thành phần đá mặt trăng giàu silicat, rất khác so với tiểu hành tinh vốn chứa nhiều khoáng chất và kim loại khác.
Ông Jedicke nói với Space.com rằng 2024 PT5, được phát hiện đi vào quỹ đạo Trái đất ngày 7/8/2024, cũng cho thấy đặc điểm bề mặt giống Mặt trăng.
Năm ngoái, 2024 PT5 được gọi là “mặt trăng thứ 2 tạm thời” của Trái đất vì kích thước và thời gian lưu lại gần hành tinh.
Các nhà thiên văn đã thu thập dữ liệu về vật thể này khi nó bay quanh Trái đất, và từ đó cho rằng nó có thể là một mảnh của mặt trăng.
Giả thuyết hàng đầu về sự hình thành Mặt trăng được gọi là “giả thuyết va chạm lớn”, cho rằng Mặt trăng thực chất là một khối lớn của Trái đất bị tách ra.
Theo giả thuyết này, Trái đất từng va chạm với một hành tinh cỡ sao Hỏa cách đây khoảng 4 tỷ năm, khiến vật chất bắn ra ngoài vũ trụ và tụ lại thành Mặt trăng.
Nếu giả thuyết va chạm lớn và phân tích nguồn gốc 2024 PT5 là đúng, điều đó có nghĩa Mặt trăng thật chính là “mẹ” của mặt trăng nhỏ này, và Trái đất là “ông ngoại” của nó.
