Từ ý tưởng cho SV
Khai trương giữa tháng 8/2017, cà phê Tổ kiến trở thành niềm ngạc nhiên của nhiều người, ngay cả với chính những người liên quan, là cha mẹ của 6 sinh viên, những người hỗ trợ vốn tài chính ban đầu để thành lập quán. Không ai dám tin, chỉ với thời gian chuẩn bị ngắn ngủi mà quán đã có thể hoàn tất, sẵn sàng phục vụ. Bởi mọi nguyên vật liệu trang trí cho quán đều được đưa bằng tàu biển từ Việt Nam sang Czech.
Việc sửa sang, trang trí nội thất cũng do bạn Long, một sinh viên ngành mỹ thuật tại Czech đảm nhiệm, các bạn còn lại mỗi người phụ trách một việc để xây dựng quán.
Họ đã làm ngày làm đêm, có ngày chỉ ngủ 2 tiếng đồng hồ. Như bạn Bạch Quang Vinh, sinh viên ngành điện và robot học tại Trường Đại học Bách khoa Czech, trong hai tháng xây dựng quán cà phê, đã sụt cân tới mười ký lô trọng lượng cơ thể.
Các sinh viên gồm sáu bạn, đều trong nhóm “Về nguồn” (một nhóm sinh viên hoạt động thiện nguyện, chuyên tổ chức các sự kiện sinh viên tại châu Âu). Khởi đầu từ ý tưởng của bạn Mai, một sinh viên đang học tại nước Anh, các bạn muốn có một nơi để có thể thường xuyên tổ chức sự kiện cho sinh viên. Nhưng họ chưa tìm được nơi nào phù hợp và luôn sẵn sàng dành cho họ.
Nếu đi thuê địa điểm để làm sự kiện thì sinh viên không đủ kinh phí, nếu muốn mượn địa điểm thì rất bất tiện về thời gian, cho nên cuối cùng họ bật ra phương án, tổ chức một quán cà phê sinh viên tại Praha, vừa là nơi để các bạn làm việc, học tập, kinh doanh, vừa là nơi để các bạn thỏa sức tổ chức sự kiện theo mong muốn của mình.
Quảng bá văn hóa Việt
Tìm được một địa điểm ưng ý trên phố Ameriká, ngay gần quảng trường Hòa Bình, khu trung tâm thủ đô Praha, dù giá thuê hơi đắt (tương đương 40 triệu đồng Việt Nam/tháng cho diện tích quán 130m2) nhưng đó là một vị trí thuận lợi cho nhóm sinh viên.
Cái tên Anthill (Tổ Kiến) được các bạn chọn đặt tên cho quán, mang ý nghĩa về sự tụ hội đoàn kết, cần cù chăm chỉ làm việc, như một đàn kiến.Ý tưởng thiết kế quán gợi nhớ về những điều gần gũi, thân thương và ấm áp của một thời bao cấp tại Việt Nam mà bố mẹ các bạn sinh viên này từng trải qua. Vì thế, phải chọn bằng được những vật dụng, những đồ trang trí cho quán thuần Việt, mang phong cách của thời bao cấp.
Với sự trợ giúp của phụ huynh bạn Mai, một container đầy ắp bàn, ghế, quạt điện, khung cửa sổ sắt, cửa chớp gỗ sơn xanh, vải chăn bông họa tiết con công, đài, mũ cối, va ly, ca, cốc, ấm, tách, ly, phin pha cà phê... đã được chở từ Việt Nam sang. Và thế là, một quán cà phê sinh viên, do sinh viên Việt kiều làm chủ, với phong cách trang trí thuần nét Việt Nam, với cách phục vụ nhiệt tình, chu đáo, thân thiện, với nụ cười là thứ “đặc sản” văn hóa đáng chú ý, đã nhanh chóng gây ấn tượng với khách hàng, đặc biệt là giới sinh viên, trí thức tại thủ đô Praha, kể cả nhóm nghệ sỹ đường phố, những du khách nước ngoài...
Các món đồ uống trong quán khá đa dạng, trong đó phải kể đến cà phê pha phin, cà phê trứng, bạc xỉu, những món đặc trưng của quán. Khách tới quán đều gọi món đồ uống đặc trưng này, bởi có thể họ đã nghe qua lời đồn, hoặc có thể từng thưởng thức tại Việt Nam, và rất hài lòng khi được các bạn sinh viên ở quán Tổ Kiến phục vụ đúng kiểu.
Ngoài các món đồ uống, còn có đồ ăn nhẹ như bánh bao, bánh khúc, bánh mỳ kẹp thịt, mỳ tôm... phục vụ khi khách có yêu cầu. Khách đến đây không chỉ để thưởng thức không gian đặc sắc, đậm chất Việt, thưởng thức cà phê, mà còn để gặp gỡ, giao lưu với sinh viên và giới trí thức quốc tế. Bạn Bạch Quang Vinh cho biết, có khách đến từ lúc mở cửa quán (10 giờ sáng) và ở lại vừa làm việc, vừa giao lưu tới tận khi quán đóng cửa (10 giờ đêm), trong thời gian đó gọi 5 lần mỳ tôm để ăn.
Hiện nay trào lưu những người trẻ vừa đi du lịch vừa làm việc ngày càng nhiều. Họ (những du mục kỹ thuật số - digital nomads - quốc tế) thường tìm đến những quán cà phê có Internet và có phong cách phục vụ thân thiện như Tổ Kiến để có thể ngồi đó cả ngày, vừa ấm áp,vừa có người phục vụ ăn uống, vừa có không gian yên tĩnh và văn minh để tập trung làm việc.
Hiện nay, cà phê Tổ Kiến mỗi tuần tổ chức trung bình 2 sự kiện. Đó là những hội thảo quy mô nhỏ, trong đó diễn giả là những giáo sư, giảng viên các trường đại học, các chuyên gia thuộc các lĩnh vực “hot” sẵn sàng đến chia sẻ kiến thức với sinh viên. Đó còn là những buổi các nhà văn, nghệ sỹ giới thiệu tác phẩm mới, biểu diễn nghệ thuật. Những sự kiện này hoàn toàn miễn phí.
Điểm hẹn kết nối
Tổ Kiến đang có 20 nhân viên làm việc, gồm cả sinh viên Việt kiều và sinh viên Czech. Do là sinh viên, vừa đi học vừa đi làm nên thời gian của các bạn khá eo hẹp. Có bạn làm việc được một thời gian lại nghỉ do việc học không cho phép. Vì thế, nhân sự cũng là một vấn đề phải lo nghĩ đối với người điều hành cà phê Tổ Kiến.
Bạch Quang Vinh cho biết, Tổ Kiến liên tục phải tuyển nhân sự, đào tạo nhân sự. Các bạn sinh viên mới đến làm việc, có cả sinh viên Czech ban đầu khá bỡ ngỡ, họ phải vừa làm vừa học cách pha chế đồ uống, đồ ăn, cách phục vụ sao cho đúng phong cách của quán, nhưng nhờ tinh thần nhiệt tình tuổi trẻ, chỉ qua thời gian ngắn là các sinh viên có thể làm việc thuần thục.
“Làm việc là cách học tốt nhất”. Qua việc kinh doanh quán cà phê Tổ Kiến, các sinh viên trong nhóm sáng lập đều nhận thấy họ học tập được qua thực tế rất nhiều. Khi mọi kiến thức đều phải vận dụng để làm việc ngay, họ nhanh chóng nhận ra giá trị của học tập tại trường. Không như trước đây, việc học để có điểm thi tốt là mục tiêu, thì nay, việc học là để làm việc, để sống và để xây ước mơ, để kết nối người trẻ, kết nối dòng kiến thức mới mẻ toàn cầu... Điều đó có ý nghĩa lớn lao hơn rất nhiều.
