Không phải kết thúc mà là bắt đầu
Dinh thự của Thủ tướng Anh trên phố Downing ở London được trang trí bằng đèn rọi, một chiếc đồng hồ đếm ngược cho đến khi kết thúc tư cách thành viên EU. Các tòa nhà của các bộ và ban ngành trên phố Wathall cũng được trang trí nổi bật, Quảng trường Quốc hội, nơi hàng ngàn người ủng hộ Brexit đang đứng đó, được trang trí trước bằng cờ Anh. Những người tham gia dự hy vọng chiếc đồng hồ Big Ben sẽ gióng chuông để vinh danh sự kiện quan trọng này, nhưng nó đang được sửa chữa.
Một giờ trước khi nước này rời khỏi EU, Thủ tướng Anh Boris Johnson đã gửi thông điệp đến toàn thể nhân dân và vạch ra các ưu tiên của chính phủ. “Đây là buổi bình minh của một kỷ nguyên mới… Đây là thời điểm chúng ta bắt đầu đoàn kết và bước sang một cấp độ mới…” - TASS trích dẫn.
Thủ tướng Anh cho rằng, với tất cả các thế mạnh của mình, Liên minh châu Âu đã phát triển được 50 năm nhưng đang theo hướng không còn phù hợp với Vương quốc Anh. Ông Johnson hứa, Ngày Brexit sẽ là điểm khởi đầu cho sự hồi sinh của Vương quốc Anh.
Ông Johnson khẳng định, nước Anh mới sẽ tạo ra các khu kinh tế tự do, cải thiện giáo dục và chăm sóc sức khỏe, sử dụng các công nghệ tốt nhất, chống tội phạm và biến đổi khí hậu toàn cầu, hỗ trợ nhân quyền trên thế giới.
Thủ tướng Anh nhấn mạnh: “Chúng tôi muốn (Brexit) này mở ra một kỷ nguyên hợp tác thân thiện giữa EU và nước Anh sôi động. Anh cũng là một cường quốc châu Âu”.
Một phút trước Brexit, màn hình lớn trên Quảng trường Quốc hội bắt đầu đếm ngược. Trong 10 giây cuối cùng, khán giả cùng đếm trong điệp khúc và khi màn pháo hoa vinh danh Anh rời khỏi EU đã vang lên tiếng hét: Hoan hô!
Tuy nhiên, tại Scotland, nơi đã bỏ phiếu chống lại Brexit, tòa nhà Quốc hội được trang trí nổi bật với màu xanh và màu vàng - màu của Liên minh châu Âu, quốc ca EU vang lên – “Ode to Joy”.
Trước đám đông trên quảng trường Quốc hội, nghị sĩ Nigel Faraj tuyên bố: “Với Brexit, chúng ta sẽ trở nên dân chủ hơn, tự quản, độc lập và tôi hy vọng, tự hào. Ông Faraj tuyên bố: Cuộc chiến đã kết thúc. Hãy ăn mừng như chưa từng có…”.
Trên Twitter của mình, người đứng đầu Hội đồng châu Âu, cựu Thủ tướng Ba Lan Donald Tusk viết: “Những người bạn Anh thân mến của tôi. Chúng ta đã, đang và sẽ luôn là một cộng đồng. Không có Brexit nào hết”.
“Chúng tôi đang mất một đối tác rất quan trọng trong Liên minh châu Âu, một quốc gia có cùng chí hướng. Đây không phải là lý do để chúng tôi vui mừng, chúng tôi đã không phát hành tiền xu kỷ niệm” - Thủ tướng Ailen Leo Varadkar cay đắng tuyên bố.
Tương lai nào cho quan hệ Anh - EU?
 |
| Những người ủng hộ và phản đối Brexit đối đầu tại tòa nhà Quốc hội ở London. Ảnh: Reuters |
Tại tòa nhà Nghị viện châu Âu ở Brussels, quốc kỳ Anh được hạ xuống, thay thế bằng cờ của Liên minh châu Âu. Cờ châu Âu cũng được kéo xuống khỏi Tòa nhà Quốc hội và các tổ chức chính phủ khác của Anh. Các đại diện châu Âu ở Anh sẽ phải giải phóng văn phòng của mình và Thủ tướng Anh sẽ không còn là khách mời tại các hội nghị thượng đỉnh EU.
Tuy nhiên, không có gì thay đổi đối với các công dân EU sống ở Anh. Họ vẫn có thể làm việc, đi du lịch và tận hưởng các dịch vụ và lợi ích xã hội theo cùng một điều khoản. Họ sẽ không bị trục xuất khỏi Vương quốc Anh (mặc dù những tin đồn như vậy lần đầu tiên được đưa ra). Đúng như vậy, những người quyết định ở lại cần nộp đơn xin lại quyền cư trú (kế hoạch định cư của EU) cho đến ngày 30/6/2021. Gần 3 triệu công dân EU đã làm điều này.
Trong không khí tưng bừng của Ngày Brexit, không ít người Anh đã thắp nến trong cửa sổ vào tối 31/1 để nhắc nhở các cuộc đàm phán với EU vẫn chưa kết thúc và lo lắng cho tương lai của họ.
Hậu quả nghiêm trọng hơn vẫn chưa được đánh giá, nhưng những mất mát đầu tiên là con số: EU sẽ mất 66 triệu dân đóng góp chính cho ngân sách EU và 15% GDP. Theo lời của Thủ tướng Đức Angela Merkel, kể từ bây giờ, Anh sẽ trở thành đối thủ cạnh tranh của EU - Tờ Le Monde của Pháp trích dẫn.
Cả Anh và EU đều đảm bảo rằng sau khi “ly hôn”, họ sẽ vẫn là đối tác và đồng minh, nhưng việc tìm kiếm các điều kiện cho vụ “ly hôn” này có thể tốn kém rất nhiều cho cả hai. Vào cuối tháng 1, Brussels đã bổ nhiệm cựu trưởng phái đoàn EU tại Liên Hợp Quốc Juan Vali di Almeida làm đại sứ mới của họ tại London.
Nhưng câu hỏi chính vẫn là tương lai của quan hệ thương mại và kinh tế giữa Anh và EU. Những nỗ lực đã được thực hiện từ năm 2016 khó có thể thành công trước hạn chót vào cuối năm 2020. Thực tế đã chứng minh, đàm phán thương mại giữa EU và Canada kéo dài tới 7 năm. Quyết định giữ lại Bắc Ireland như một phần của Liên minh Hải quan châu Âu không hoàn toàn phù hợp với Anh hoặc EU, nhưng một thỏa hiệp phù hợp vẫn chưa được vạch ra. Trong khi đó, tại phía Bắc Scotland đang đe dọa tái khởi động chiến dịch đòi độc lập. Không phải ngẫu nhiên mà tuần này, Quốc hội Scotland đã quyết định không hạ cờ Liên minh châu Âu từ tòa nhà Quốc hội ở Edinburgh sau Ngày Brexit.
Thủ tướng Anh Boris Johnson cam kết rằng, ông sẽ có thể ký kết các hiệp định thương mại miễn thuế với Liên minh châu Âu. Tuy nhiên, các quan chức ở Brussels khẳng định điều này sẽ không thể: London phải trả giá cho sự độc lập hoàn toàn. Michel Barnier, nhà đàm phán Brexit của EU, đã trả lời một cách khá gay gắt với Thủ tướng Anh về tham vọng của ông. Trước khán giả tại Đại học Queens ở Belfast, ông Barnier đã nói lặp lại ba lần rằng EU sẽ không bao giờ thỏa hiệp khi tiếp cận một thị trường duy nhất. Và London rõ ràng đã đánh giá thấp cái giá mà họ sẽ phải trả để rời Liên minh châu Âu.
Với bài viết “Người Anh bước vào vô định” trên tờ Tages-Anzeiger, Peter Nonnenmacher viết: Không ai biết Brexit của Boris Johnson sẽ đưa nước Anh về đâu.
“Lo ngại dòng chảy thương mại hay tiền tệ bế tắc, nước Anh sẽ bị cô lập khỏi lục địa. Tất cả các thỏa thuận được chờ đợi từ lâu không bù đắp cho sự mất mát của thị trường khổng lồ đằng sau cánh cửa, như một đám mây đen treo lơ lửng trong “thập kỷ thịnh vượng” mà Johnson đã hứa” - Peter Nonnenmacher nhận định.
