Bước ngoặt lịch sử
Phát biểu trước giới truyền thông sau một buổi lễ ký kết ngắn gọn, ông Kim và ông Moon thề sẽ mang lại hòa bình cho bán đảo Triều Tiên “một lần và cho tất cả” - điều đầu tiên mà họ đã cam kết tại hội nghị thượng đỉnh hồi tháng Tư vừa qua.
“Thế giới sẽ chờ xem quốc gia bị chia rẽ này sẽ mang lại một tương lai mới như thế nào”, Kim nói trong tiếng vỗ tay từ những người tham gia hội nghị. Hai nhà lãnh đạo cũng đã đồng ý một số thông báo phi quân sự, bao gồm các kế hoạch đệ trình đấu thầu chung để tổ chức Thế vận hội Mùa hè 2032 và kế hoạch xây dựng đường sắt và đường bộ giữa hai nước trong năm tới.
“Thời đại không chiến tranh đã bắt đầu” - Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in cho biết trong chuyến công du đầu tiên đến Bình Nhưỡng kể từ năm 2007.
Bóng trong sân Washington
Trong thỏa thuận đã ký vừa qua, Bình Nhưỡng cam kết sẽ phá hủy cả địa điểm thử nghiệm tên lửa Tongchang-ri và trang web hạt nhân Yongbyon, được cho là được sử dụng để sản xuất vật liệu phân hạch, nếu Mỹ có “biện pháp tương ứng”. Các nhà phân tích cho rằng, trái bóng đang ở trong sân của Washington.
Đã hơn ba tháng kể từ khi ông Kim gặp Tổng thống Mỹ Donald Trump ở Singapore và các cuộc đàm phán giữa hai bên dường như đã bị ảnh hưởng. Tuy nhiên, lời đề nghị của ông Kim có thể mang lại cách để khởi động lại các cuộc đàm phán. “Điều mà Mỹ cần phải tìm kiếm ngay bây giờ là những bước đi chân thành từ Triều Tiên, cho thấy một sự sẵn sàng thúc đẩy tiến trình. Nếu Triều Tiên thực sự sẵn sàng đóng cửa Yongbyon và cho phép trong thanh tra…, dù đây mới chỉ là một phần các bước, nhưng đó là những bước tiến chân thành về phía trước”, ông Michael Fuchs, một thành viên cấp cao của Trung tâm Tiến bộ Mỹ, nguyên phó trợ lý ngoại giao cho các vấn đề Đông Á và Thái Bình Dương nói. “Tuy nhiên, câu hỏi nổi bật lớn nhất vẫn còn, đó là cái giá mà người Bắc Triều Tiên muốn nước Mỹ phải trả”, Fuchs nói.
Tại hội nghị ở Bình Nhưỡng, ông Moon bày tỏ hy vọng rằng các cuộc đàm phán sẽ tiếp tục giữa Bắc Triều Tiên và Mỹ. “Họ đã liên tục thể hiện sự tin tưởng đối với nhau và tôi hy vọng sẽ có một hội nghị thượng đỉnh khác giữa hai nước, càng sớm càng tốt”, ông Moon nói.
“Thời đại phi chiến tranh”
Trước các cuộc đàm phán tuần này, người ta hy vọng rằng hai nhà lãnh đạo sẽ tiếp tục đàm phán để chính thức chấm dứt Chiến tranh Triều Tiên, kết thúc trong một cuộc đình chiến cách đây 65 năm.
Mặc dù việc thông qua một chế độ hòa bình, chính thức chấm dứt Chiến tranh Triều Tiên sẽ cần sự ủng hộ từ Mỹ và Trung Quốc - những người tham gia khác trong cuộc xung đột - nhưng các chuyên gia đồng ý rằng không có gì ngăn cản hai miền Triều Tiên tuyên bố chấm dứt chiến tranh với một hiệp ước hòa bình song phương.
Một vấn đề lớn của bất kỳ cuộc đàm phán nào nhằm chấm dứt chiến tranh là việc hàng ngàn lính Mỹ đóng quân tại Hàn Quốc như là một phần của liên minh hai nước. Đã từ lâu, Triều Tiên luôn nhìn nhận thấy dấu ấn to lớn của quân đội Mỹ ở Hàn Quốc như một mối đe dọa trực tiếp.
Thỏa thuận hai bên vừa ký kết cũng nêu rằng ông Kim sẽ đi đến Seoul “càng sớm càng tốt”, điều mà chưa từng có nhà lãnh đạo Bắc Triều Tiên nào từng làm. Cha của ông Kim, Kim Jong Il, đã đồng ý đến thăm Seoul, nhưng chưa bao giờ thực hiện.
Hai ông cũng đồng ý “bình thường hóa khu phức hợp công nghiệp Kaesong và dự án du lịch Kumgang ngay sau khi các điều kiện cho phép”. Ông Moon và các cố vấn hàng đầu đã nhất trí rằng họ muốn các hội nghị thượng đỉnh và các cuộc họp như một phần quan hệ thường xuyên giữa hai nước và xem đó là một bước hữu ích trong việc thiết lập một nền hòa bình vĩnh viễn.
“Chủ tịch Kim và tôi chia sẻ kỷ niệm đã nắm tay nhau vượt qua ranh giới quân sự với nhau hai lần” - Moon nói. Có thể nói đây cũng là một hình ảnh đáng ghi nhận cho một kỷ nguyên mới của quan hệ giữa miền trên bán đảo Triều Tiên.
