Nguyên do bởi ngành này đang thiếu trầm trọng nguồn nhân lực.

Tuy nhiên, theo các chuyên gia, các sinh viên học ngành này, nếu không được định hướng nghề nghiệp sớm, không được giáo dục về đạo đức nghề nghiệp ngay từ khi còn ngồi ghế nhà trường có thể gây ra những ảnh hưởng tiêu cực.

Cơ hội nghề nghiệp cao

Với nhu cầu bảo mật ngày càng cao của các tổ chức, doanh nghiệp, an ninh mạng không chỉ là vấn đề riêng của lĩnh vực công nghệ thông tin, mà là của rất nhiều lĩnh vực khác nhau. Theo dự báo, đến năm 2025, thế hệ lao động thuộc gen Z sẽ chiếm 30% lực lượng lao động tại Việt Nam với những mong đợi về sự cân bằng giữa công việc và cuộc sống. Điều này càng thúc đẩy các mô hình làm việc kiểu mới mở rộng và phát triển.

Thực tế các số liệu đưa ra từ những công ty hàng đầu về công nghệ thông tin đều chỉ ra rằng, cơ hội nghề nghiệp cho sinh viên tốt nghiệp ngành Hệ thống mạng là rất cao, vì ngành này đang thiếu nguồn nhân lực. Số liệu báo cáo của Kapersky cho biết, hãng bảo mật này đã ngăn chặn tổng cộng 822.536 hành vi lừa đảo tài chính nhắm đến các công ty tại Đông Nam Á trong năm 2022. Trong đó, Việt Nam đứng thứ hai Đông Nam Á về số vụ lừa đảo tài chính.

Theo ông Yeo Siang Tiong, Tổng Giám đốc Kaspersky Đông Nam Á, về cơ bản, doanh nghiệp cũng được cấu thành từ yếu tố con người, mà phishing là một dạng tấn công kỹ nghệ xã hội - tấn công nhắm vào tâm trí con người. Với 9/10 nhân viên cần được đào tạo kỹ năng an ninh mạng cơ bản, tội phạm mạng biết rằng lực lượng lao động vẫn là một kẽ hở mà chúng có thể dễ dàng khai thác để tiến hành một cuộc tấn công mạng nhằm vào một doanh nghiệp.

Báo cáo của Công ty An ninh mạng Fortinet mới đây cũng đưa ra nhận định, các nhà tuyển dụng nhận ra việc đào tạo và có chứng chỉ có thể mang lại lợi ích cho tổ chức trong việc giải quyết khoảng cách về kỹ năng. Đồng thời, việc được đào tạo và sở hữu chứng chỉ rõ ràng là lợi thế cho bất kỳ ai muốn phát triển sự nghiệp trong lĩnh vực bảo mật.

Ngoài kinh nghiệm, các nhà tuyển dụng coi chứng chỉ và đào tạo là sự xác nhận đáng tin cậy về kỹ năng của một cá nhân, thể hiện ở việc có tới 90% lãnh đạo doanh nghiệp muốn tuyển dụng những cá nhân có chứng chỉ công nghệ. Con số tăng so với tỷ lệ 81% của năm trước.

Những hạn chế khi đào tạo

Xác định vấn đề thiếu hụt nguồn nhân lực an toàn thông tin (ATTT) hiện đang là vấn đề đặc biệt quan trọng mang tầm quốc gia, Chính phủ đã và đang đưa ra nhiều giải pháp cho vấn đề này.

Thông tin về những hạn chế khi đào tạo nguồn nhân lực ATTT trong bối cảnh mới, theo ông Trần Đăng Khoa, Phòng Quy hoạch và Phát triển, Cục ATTT, Bộ TT&TT, chất lượng là vấn đề đáng lưu tâm. Điều này đến từ một số nguyên nhân khách quan và chủ quan như: Chất lượng đào tạo và việc kiểm soát chất lượng sinh viên ra trường chưa có sự đồng nhất.

Ảnh minh họa/ INT

Theo ông Khoa, các công nghệ liên tục thay đổi, đòi hỏi công tác đào tạo ATTT cũng cần thay đổi theo để đáp ứng; Chưa có sự gắn kết đủ lớn giữa các cơ sở đào tạo và các tổ chức, doanh nghiệp có nhu cầu nhân lực; Để đào tạo ATTT chất lượng cao, các trường cần được đầu tư hệ thống công nghệ, phòng Lab đòi hỏi chi phí cao. Trong khi đó, ATTT lại là nội dung khó, để trở thành kỹ sư, cử nhân chất lượng cao thì học viên cần có năng lực và nền tảng tốt.

Ngoài ra, các sinh viên chuyên ngành này nếu không được định hướng nghề nghiệp sớm, không được giáo dục về đạo đức nghề nghiệp ngay từ khi còn ngồi ghế nhà trường sẽ có thể gây ra những ảnh hưởng tiêu cực. Bên cạnh đó, nhiều cơ quan, tổ chức chưa có sự quan tâm đúng mức trong công tác đào tạo lại, đào tạo chuyên sâu để phát triển nguồn nhân lực ATTT nội bộ chất lượng.

Xu hướng đào tạo

Theo PGS.TS Lương Thế Dũng, Học viện Kỹ thuật mật mã thông tin, xu hướng đào tạo nhân lực tại Việt Nam và trên thế giới trong thời gian tới là tích hợp đào tạo chính quy ATTT bậc đại học và sau đại học vào hệ thống chương trình giáo dục.

Một số xu hướng đào tạo trong thời gian tới như sau: ATTT trở thành một ngành độc lập; Đào tạo ATTT là vấn đề toàn cầu; Tiếp cận đào tạo ATTT theo hướng toàn diện; Đào tạo ATTT gắn liền với thực tiễn; Tạo ra một ngành khoa học về ATTT; Về cách thức đào tạo ATTT.

Học viện đã tổ chức cho các sinh viên tham gia các cuộc thi ATTT trong và ngoài nước, có thể kể đến 10 năm liên tiếp đội thi của Học viện đạt giải thưởng cao tại cuộc thi “Sinh viên với ATTT” do Hiệp hội ATTT Việt Nam tổ chức. Nhiều sinh viên khi ngồi trên ghế nhà trường đã tham gia nhiều giải do các hãng công nghệ lớn tổ chức như Microsoft, Malwarebytes…

Xu hướng đào tạo theo cách tiếp cận phổ biến rộng rãi hơn là mở các khóa học trực tuyến mở (Open Online Course - OCC) nhằm mục đích tham gia tương tác quy mô lớn và truy cập mở qua Internet. Bất cứ ai có kết nối Internet đều có thể truy cập các OOC. OOC là một tài nguyên mà người dùng Internet có thể sử dụng để bắt đầu sự nghiệp của mình trong lĩnh vực ATTT.

Chương trình đào tạo thay đổi phù hợp nhằm trang bị cho người học những kiến thức, kỹ năng đáp ứng yêu cầu thực tiễn. Các chuyên gia ATTT ngoài khả năng đảm bảo ATTT còn phải có các kỹ năng và kiến thức rất chuyên sâu như thuật toán, lập trình, hệ thống, mạng máy tính, cơ sở dữ liệu, phân tích mã độc, điều tra số, khai thác lỗ hổng bảo mật phần mềm, thậm chí thực hiện các tấn công khi cần thiết.