Cả Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent và Bộ trưởng Kinh tế Ukraine Yuliya Sviridenko đều thông báo Thỏa thuận khoáng sản giữa Washington và Kiev đã được ký kết vào cuối ngày 30/4/2025.
Thỏa thuận này được đưa ra khi Ukraine tìm kiếm sự đảm bảo an ninh từ Washington như một phần của thỏa thuận hòa bình tiềm năng với Moscow mà Tổng thống Mỹ Donald Trump đang nỗ lực đàm phán.
Thỏa thuận này chứng kiến sự thành lập của Quỹ đầu tư tái thiết Mỹ-Ukraine.
"Tổng thống Trump hình dung mối quan hệ đối tác này giữa người dân Mỹ và người dân Ukraine để thể hiện cam kết của cả hai bên đối với hòa bình và thịnh vượng lâu dài ở Ukraine", Bộ trưởng Tài chính Mỹ Bessent cho biết trong một thông báo.
Toàn văn thỏa thuận vẫn chưa được công bố.
Bộ trưởng Kinh tế Ukraine Sviridenko cho biết, quỹ sẽ được Ukraine và Mỹ cùng quản lý "trên cơ sở 50/50" và "không bên nào nắm giữ quyền bỏ phiếu áp đảo".
Bà cho biết, 50% doanh thu từ các giấy phép mới trong lĩnh vực vật liệu quan trọng, dầu khí sẽ được chuyển vào quỹ.
“Quyền sở hữu và kiểm soát hoàn toàn vẫn thuộc về Ukraine. Chính nhà nước Ukraine quyết định khai thác gì và ở đâu. Đất dưới lòng đất vẫn thuộc quyền sở hữu của Ukraine - điều này được xác lập rõ ràng trong thỏa thuận”, Bộ trưởng Sviridenko nói.
Theo bà Sviridenko, thỏa thuận này không làm thay đổi các quy trình tư nhân hóa hoặc quản lý các công ty nhà nước.
Bà cho biết, gã khổng lồ dầu khí Ukrnafta, cũng như Energoatom - đơn vị điều hành các nhà máy điện hạt nhân của Ukraine - sẽ vẫn thuộc sở hữu của chính phủ.
Trong khi chính quyền cựu Tổng thống Mỹ Joe Biden phê duyệt các gói viện trợ lớn cho Ukraine, bao gồm cả việc cung cấp vũ khí tiên tiến, thì tổng thống Mỹ hiện tại đã tập trung vào việc chuyển gánh nặng viện trợ cho những người ủng hộ Kiev ở châu Âu.
Vào tháng 2/2025, Mỹ đã quyết định dừng mọi hỗ trợ quân sự cho Ukraine sau cuộc họp căng thẳng tại Phòng Bầu dục giữa Tổng thống Mỹ Donald Trump, Phó Tổng thống Mỹ JD Vance và nhà lãnh đạo Ukraine Vladimir Zelensky.
Theo nhiều ước tính khác nhau, Washington đã cung cấp ít nhất 170 tỷ đô la cho Kiev.
Nhà Trắng khẳng định những chi phí đó phải được bù đắp thông qua việc tiếp cận các nguồn tài nguyên khoáng sản của Ukraine, bao gồm các nguyên tố đất hiếm quan trọng đối với các ngành công nghiệp công nghệ cao.
Các cuộc đàm phán giữa hai nước về một thỏa thuận khoáng sản đã được tiến hành kể từ những ngày đầu ông Trump trở lại nhiệm sở.
Một bản ghi nhớ sơ bộ về ý định đã được ký vào ngày 17/4, nhưng Tổng thống Mỹ đã công khai chỉ trích sự chậm trễ trong việc hoàn tất thỏa thuận.
Trong một bài đăng trên Truth Social vào ngày 25/4, ông Trump cáo buộc ông Zelensky đã "trễ ba tuần" trong việc ký kết và yêu cầu phải hoàn thành "ngay lập tức".
Mặc dù thỏa thuận khoáng sản không bao gồm rõ ràng các đảm bảo an ninh của Mỹ dành cho Ukraine, nhưng nó được mô tả là "biểu hiện của sự liên kết chiến lược rộng hơn, dài hạn... và là minh chứng rõ ràng cho sự ủng hộ của Mỹ đối với an ninh, thịnh vượng, tái thiết và hội nhập của Ukraine vào khuôn khổ kinh tế toàn cầu", theo tờ Financial Times.
