Quyết định nêu rõ, việc quyết định đầu tư các dự án theo hình thức hợp đồng BOT, BT trong lĩnh vực giao thông trên địa bàn TPHCM là thực hiện đúng đắn chủ trương của Đảng và Nhà nước, bằng việc huy động nguồn lực từ nhiều tổ chức kinh tế để đầu tư cơ sở hạ tầng, từ đó mang lại nhiều hiệu quả thiết thực cho người dân và có tác động tích cực cho phát triển KTXH.
Bên cạnh những ưu điểm trên, thông báo cũng nêu rõ những thiếu sót, vi phạm về: Công tác chuẩn bị đầu tư (xây dựng và công bố danh mục dự án, lựa chọn nhà đầu tư; công tác lập, thẩm định, phê duyệt dự án khả thi); công tác thực hiện đầu tư (công tác ký kết hợp đồng; tiến độ dự án; công tác đấu thầu và lựa chọn nhà thầu; công tác nghiệm thu thanh toán, quyết toán; công tác duy tu, bảo dưỡng), từ đó Tổng Thanh tra Chính phủ kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo các bộ và UBND TPHCM thực hiện một số nội dung cụ thể sau.
Trước hết, về cơ chế chính sách và chấn chỉnh quản lý. Đối với Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Tài chính, Bộ Giao thông vận tải, Tổng Thanh tra Chính phủ kiến nghị: Tham mưu với Chính phủ hoặc ban hành các văn bản thuộc thẩm quyền, hoàn thiện các quy định cụ thể trong phương án tài chính hoàn vốn của hợp đồng BOT, BT nhất là lãi vay ngân hàng, lợi nhuận nhà đầu tư.
Xây dựng cơ chế khoán chi phí duy tu, bảo dưỡng, sửa chữa bảo đảm tiết kiệm hiệu quả; cơ chế quản lý, kiểm tra giám sát dự án trong quá trình kinh doanh công trình.
Bộ GTVT với nhiệm vụ được giao quản lý hợp đồng Dự án cải tạo nâng cấp QL 1A đoạn An Sương-An Lạc giai đoạn từ năm 2000 đến 2010 có trách nhiệm phối hợp với UBND thành phố thực hiện đúng quy định của hợp đồng và theo đúng quy định của pháp luật.
Đối với TPHCM, HĐND TPHCM cần thông qua chủ trương đầu tư đối với dự án BOT trước khi cấp Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư để đảm bảo việc triển khai thu phí hoàn vốn của nhà đầu tư, cụ thể:
Qua xem xét phương án tài chính, một số dự án tăng mức thu phí theo từng giai đoạn để đảm bảo thu hồi vốn của nhà đầu tư, nhưng mỗi lần tăng phí UBND thành phố phải trình ra HĐND Thành phố thông qua theo quy định tại Pháp lệnh số 38/2001 (được thay thế Luật phí và Lệ phí số 97/2015). Nếu không được HĐND Thành phố thông qua mức thu phí thì phương án tài chính của dự án không khả thi, nhà đầu tư không thu hồi đủ vốn dẫn đến khó khăn trong kêu gọi đầu tư.
UBND Thành phố cần có chính sách về kinh phí đối với Cơ quan nhà nước quản lý hợp đồng, cấp sở được ủy quyền ký kết hợp đồng thì cấp sở cần giao cho một đầu mối quản lý có trách nhiệm quản lý hợp đồng, đảm bảo nhà đầu tư tuân thủ đúng quy định; chỉ đạo Sở Xây dựng thống kê các dự án sử dụng vốn nhà nước trên địa bàn, tính toán chênh lệch phụ cấp lưu động do các văn bản của Sở Xây dựng trong giai đoạn từ năm 2004-2015 không đúng quy định để có biện pháp xử lý.
UBND Thành phố chỉ đạo các sở ngành, đơn vị liên quan rà soát các nội dung kết luận của Thanh tra Chính phủ về tính toán chênh lệch phụ cấp lưu động, các vấn đề về tổng mức đầu tư, phương án tài chính, nghiệm thu thanh toán, kiểm toán quyết toán dự án để điều chỉnh cho phù hợp quy định của pháp luật; tăng cường công tác giải phóng mặt bằng, nâng cao hiệu quả vốn đầu tư.
Về xử lý kinh tế, UBND Thành phố xem xét xử lý số tiền tổng giá trị 2.172.558,7 triệu đồng, trong đó: Thẩm định, phê duyệt, điều chỉnh tổng mức đầu tư của các dự án với giá trị là 1.467.627,94 triệu đồng (phê duyệt không đúng thẩm quyền 1.400.000 triệu đồng; phê duyệt tăng sai 67.627,94 triệu đồng).
Giảm tổng vốn đầu tư, điều chỉnh hợp đồng các dự án với giá trị là 90.652,6 triệu đồng; loại khỏi phương án tài chính cầu Bình Triệu II là 49.067,67 triệu đồng.
Giảm giá trị quyết toán dự án với giá trị là 497.335,21 triệu đồng.
Kiểm tra, xem xét việc thực hiện duy tu, sửa chữa đảm bảo theo các điều khoản của hợp đồng với giá trị là 26.766 triệu đồng; thẩm định chi phí duy tu của Dự án Mở rộng xa lộ Hà Nội do quyết toán theo phương án khoán loại ra khỏi chi phí là 5.777676.711 đồng, nếu thực tế nhà đầu tư có chi phí hợp lý cho công tác duy tu, sửa chữa thì UBND Thành phố xem xét, quyết định thanh toán cho nhà đầu tư.
Thu về ngân sách Thành phố từ các nhà đầu tư với giá trị là 41.113,28 triệu đồng do thực hiện không đúng quy định.
Về xử lý trách nhiệm, UBND Thành phố, Bộ GTVT, UBND tỉnh Bình Dương kiểm điểm, xử lý trách nhiệm của tập thể và cá nhân đã vi phạm các quy định của pháp luật, chưa thực hiện đầy đủ trách nhiệm được giao đã nêu trong phần kết luật thanh tra.
