Hiện nay, khi mà đời sống kinh tế trở nên khả quan hơn, việc nên hay không có phòng riêng cho con trẻ tự do sinh hoạt là chuyện mà các bậc cha mẹ đang quan tâm.
Rắc rối chuyện riêng, chung
Khi bé Thy mới lên 1 tuổi, anh Hoàng đã bàn chuyện cho bé ngủ riêng, nhưng vợ anh không đồng ý… Chị cho rằng con còn quá nhỏ, xa mẹ vào ban đêm sẽ sợ hãi, tội nghiệp lắm… Cảm thấy như mình có vẻ ích kỷ…, “giành” mẹ của con, anh Hoàng không bàn đến chuyện này nữa.
Cảm giác ngại ngùng khi đang âu yếm vợ mà có sự hiện diện của “nhân vật thứ ba” dần cũng qua đi. Mấy năm trời, vợ chồng con cái vẫn ngủ chung giường… Nhưng một đêm kia, khi hai vợ chồng đang trong giây phút mặn nồng, anh Hoàng chợt bắt gặp đôi mắt thảng thốt, đầy vẻ sợ hãi của bé Thy… Đến lúc này, vợ anh mới ân hận vì đã không nghe lời chồng.
Cũng có những cặp vợ chồng nghĩ đến chuyện này rất sớm nhưng vẫn không thực hiện được vì sự nuông chiều con cái.
Anh chị Minh đã tạo cho bé Sơn một căn phòng riêng từ rất sớm, trang hoàng rất đẹp và sắm rất nhiều đồ chơi để bé được tự do trong khoảng trời riêng của mình. Thế nhưng, đến tối thì bé lại nằng nặc đòi vào phòng ngủ với ba mẹ. Thương con, chị lại chiều… và chuyện ngủ riêng của bé vẫn cứ dằng dai, còn anh Minh thì vẫn ức chế mỗi khi muốn âu yếm vợ vào ban đêm.
Tuy nhiên, nhiều trường hợp cha mẹ thành công trong việc tạo không gian riêng cho con nhưng không phải là không nảy sinh nhiều vấn đề phức tạp.
Nhờ làm ăn thuận lợi, anh chị Tâm đã xây được ngôi nhà khang trang, hai đứa con đều có phòng riêng để học hành sinh hoạt, ai cũng có không gian riêng mà không làm phiền gì nhau.
Lúc đầu hai con còn nhỏ, anh chị quy định khi ăn cơm thì ăn chung, tối phải quây quần một chút trước màn ảnh TV để chuyện trò rồi ai về phòng nấy ngủ…
Nhưng rồi, công việc lôi cuốn, anh cũng không còn về nhà đúng giờ, hai đứa con cũng đã lớn, việc họp mặt quây quần dần không còn nữa. Cứ ăn cơm xong là chúng vội vàng lên phòng riêng, lấy cớ học hành… Nhiều khi anh Tâm muốn hỏi chuyện hai con thì cũng trả lời qua loa, chiếu lệ rồi biến. Dần dần ngôi nhà có 4 người mà lúc nào cũng hiu quạnh…
Nhưng như thế cũng là may, vì hai con của anh chị Tâm chỉ quen với không gian riêng, sống một cách khép không còn thể hiện tình cảm với cha mẹ, với anh chị em, nhưng chúng chưa đến nỗi như con của anh chị Khánh.
Cũng tạo phòng riêng cho con từ nhỏ… Lớn lên, anh chị sắm cho cậu quý tử không thiếu thứ gì trong không gian riêng của nó. Nghĩ là mình đã tạo đầy đủ điều kiện cho con học hành vui chơi, anh chị yên tâm lắm và lúc nào cũng nhắc nhau tôn trọng “khoảng trời riêng” của con.
Ăn cơm xong, cậu bé vội vàng chạy lên phòng riêng để… học bài. Thế nhưng, mới đây đi họp phụ huynh, chị tá hỏa khi nghe cô giáo chủ nhiệm lớp 7 của Minh thông báo lúc này cậu học hành sút kém và hay ngủ gục trong lớp… Thì ra, muốn cho con không thua sút bạn bè, anh chị đã sắm máy tính cho nó và ra quy định hẳn hoi về việc sử dụng hỗ trợ việc học và giải trí. Nhưng do thiếu kiểm tra, anh chị không biết rằng, cu cậu đã lạm dụng các trò chơi, bỏ bê việc học và sức khỏe ngày một giảm sút.
Trường hợp của cô bé Thủy học lớp 9 còn nghiêm trọng hơn. Cũng có được phòng riêng từ nhỏ, được tạo đủ điều kiện học hành, giải trí như Minh, nhưng Thủy đang có tâm trạng mình bị mẹ xâm phạm quyền tự do cá nhân.
Thấy con cứ về nhà là vào phòng riêng đóng chặt cửa, mẹ Thủy tò mò, lo lắng. Một hôm, nhờ con đi mua đồ, chị bắc ghế trèo vào phòng để dò xét. Sau khi lục tung mọi thứ, chị tìm thấy một bức thư xanh trong cặp sách của Thủy.
Ngoài ra, phòng riêng của Thủy cũng treo đầy hình ảnh ca sĩ mà cô bé ưa thích… Thế là khi Thủy về, chị làm ầm lên… Sợ vì mẹ phát hiện chuyện bức thư thì ít mà hụt hẫng vì bị xâm phạm khoảng trời riêng thì nhiều khiến cô bé đang độ tuổi dậy thì lâm vào tâm trạng trầm uất…
 |
Phải làm sao?
Theo các nhà tâm lý, việc cho trẻ ở phòng riêng là rất cần thiết đối với cả bố mẹ lẫn đứa trẻ. Điều này giúp làm tăng tính tự lập, tự tin cho bé, giúp bố mẹ có đời sống riêng. Nếu trẻ đã lớn mà vẫn ở chung với bố mẹ thì sẽ khó tránh khỏi những lần bắt gặp bố mẹ trong hoàn cảnh “tế nhị”, và điều này có thể gây chấn động nặng về tâm lý đối với chúng.
Với môi trường tâm lý - xã hội ở Việt Nam, việc cho trẻ ra ngủ riêng quá sớm có thể gây cho trẻ nỗi sợ hãi, bất an… Mặc dù vậy khi trẻ được 4-6 tuổi, có thể sớm hơn tùy tính cách mỗi trẻ, cha mẹ cần phải quan tâm đến chuyện cho trẻ ngủ riêng.
Việc này không nên áp đặt một cách đột ngột và càng không nên ép buộc trẻ. Nếu không khéo, sẽ cảm thấy mình bị bố mẹ hắt hủi, bỏ rơi. Để trẻ thích thú với việc ở riêng, cần chuẩn bị một phòng xinh xắn ở ngay cạnh phòng bố mẹ. Để cho bé cùng tham gia trang trí căn phòng, tạo tâm lý đây là giang sơn riêng của nó.
Những ngày đầu trẻ sẽ thao thức vì sợ, vì cảm giác cô đơn nhưng rồi sẽ quen. Nếu mẹ mềm lòng và ngủ lại với con, hay cho con sang phòng mình thì sau đó rất khó dứt khoát. Cũng có người theo giải pháp trung dung là cho trẻ ngủ cùng phòng với bố mẹ nhưng ở một cái giường khác… Nhưng việc này cũng không khác mấy so với chung giường. Lúc đó trẻ vẫn ở cùng một không gian với bố mẹ, vẫn có thể mè nheo, vòi vĩnh nên không có sự độc lập.
Trường hợp nhà chật có thể bố trí phòng cho trẻ thì nên tạo vách ngăn trong căn phòng chung bằng ri đô hay các vật dụng khác để tạo cảm giác mỗi người có một không gian riêng.
Và khi đã tạo cho con phòng riêng thì cha mẹ phải làm thế nào để phát huy tính tích cực của nó, tránh cho con cái sống biệt lập để rồi tình cảm gia đình ngày càng phai nhạt
Trao cho con một không gian riêng, bạn đồng thời tạo cho trẻ một tinh thần trách nhiệm về những việc của mình, chuẩn bị cho trẻ về mặt tâm lý về việc trẻ có thể phải đối diện với những khó khăn của chính mình sau này. Hãy tạo ra nhiều giờ phút cả nhà cùng quây quần xem phim, ăn cơm tối, chơi trò chơi và vui cười.
Khi quy định việc sinh hoạt chung thì cha mẹ phải là những người nghiêm túc thực hiện và xem đó là những giờ khắc quan trọng… Nếu người lớn lơ là việc này thì trẻ cũng sẽ không hứng thú và tìm cách để về chốn riêng của mình.
Mặt khác cũng cần cho trẻ biết rằng tuy có phòng riêng, nhưng không vì thế mà cứ về đến nhà là con lên phòng, không gặp gỡ giao lưu với mọi người... Bố mẹ có trách nhiệm cần phải biết con ăn, ngủ ra sao, quan hệ bạn bè thế nào..., nhưng cũng không nên can thiệp thô bạo và sỉ vả trẻ khi phát hiện những chuyện tình cảm riêng tư của chúng.
