Tạo bước đột phá về đổi mới phương pháp giảng dạy từ “máy cái”

Không để sinh viên học thụ động

Trong những năm qua, mặc dù đã có nhiều cố gắng, nhưng quá trình học tập của sinh viên nói chung, sinh viên khối sư phạm nói riêng cho thấy, tình trạng học tập vẫn lệ thuộc nhiều vào người thầy, đa số sinh viên còn thụ động trong học tập, ít tìm tòi thông tin, mở rộng kiến thức chuyên môn của mình và không phát huy hết tiềm năng của các phương tiện học tập, chưa vận dụng các phương pháp sáng tạo trong học tập.

Trong giảng dạy tuy không phổ biến nhưng vẫn còn tình trạng: thầy giảng đọc, trò ghi chép một cách thụ động. Cũng có nhiều giảng viên soạn, giảng bài bằng máy chiếu, bằng các thiết bị công nghệ thông tin ... nhưng khi giảng dạy lại chỉ đơn thuần đọc những nội dung đó, nên khiến không khí lớp học nặng nề.

Khuyến khích SV nghiên cứu nhiều hơn

SV Đại học Sư phạm Kỹ thuật Hưng Yên trong giờ thực hành

Sinh viên ngày nay có những quan điểm khác trước, ngoài việc muốn có thêm kiến thức, thì sinh viên ngày nay còn có nhu cầu thể hiện bản lĩnh, cá tính, mơ ước của riêng mình. Hoạt động học tập được tích cực hóa trong điều kiện nội dung, phương pháp đào tạo ngày càng được hiện đại hóa với một trong những đặc trưng cơ bản là cá thể hóa người học thể hiện ở sự cho phép lựa chọn nội dung, thời gian, giảng viên và phương thức học. Năng lực nhận thức của sinh viên cũng có điều kiện phát triển hơn so với trước, do được giao tiếp qua nhiều kênh và với một phạm vi rộng rãi toàn cầu.

Việc khuyến khích sinh viên tham gia nghiên cứu khoa học ngày càng phát huy được tính thực tiễn và sáng tạo. Trong quá trình đó, sinh viên được coi là người sản sinh ra tri thức hơn là người tiêu thụ tri thức, hay nói cách khác, tính chất nghiên cứu bắt buộc là nét đặc thù của quá trình học tập ở các trường sư phạm. Hơn nữa sinh viên có xu hướng tách vượt ra khỏi nội dung đào tạo do chương trình quy định, cùng một lúc có thể học nhiều trường, vừa học vừa tham gia một công việc với thời lượng phù hợp.

Thay đổi cách kiểm tra, đánh giá

Chính vì thế vai trò của giảng viên càng trở nên quan trọng, đòi hỏi không chỉ có kiến thức sâu mà phải rộng, nhất là ngày nay nhờ sự phát triển của nhiều loại hình công nghệ hỗ trợ hoạt động dạy - học và việc hội nhập, quan hệ thầy - trò đã mang bản chất mới, đó là mối quan hệ giữa người tổ chức, điều khiển, chỉ đạo và người tự tổ chức, tự điều khiển hoạt động nhận thức. Trong đó, hoạt động dạy và học thúc đẩy lẫn nhau, thống nhất biện chứng với nhau.

Do vậy, để quá trình đào tạo ở các trường sư phạm diễn ra hiệu quả, giảng viên phải rèn luyện mình, cập nhật kiến thức một cách toàn diện để có đủ bản lĩnh thực hiện vai trò chủ đạo của mình với tư cách là chủ thể của hoạt động sư phạm nói chung và hoạt động giảng dạy nói riêng. Bên cạnh đó, giảng viên còn phải là người tạo ra và duy trì tốt một cộng đồng học tập trong và ngoài lớp. Vì vậy, họ cần phải có vốn sống, có kinh nghiệm xã hội phong phú để tiếp cận và “chinh phục” những sinh viên - những người có nhiều hoài bão và sôi nổi.

Có thể nói trong xu thế đổi mới quá trình đào tạo hiện nay, mỗi trường sư phạm đều có các giải pháp nhằm đổi mới PPGD, tùy vào đặc trưng của từng trường mà thực hiện theo cách không giống nhau, nhưng cùng hướng tới mục đích chung là nâng cao chất lượng đào tạo, đáp ứng nhu cầu xã hội và yêu cầu đổi mới của giáo dục...

Vì thế trong việc đánh giá kết quả học tập của sinh viên luôn là một yếu tố hết sức quan trọng. Kết quả của kiểm tra đánh giá là cơ sở để điều chỉnh hoạt động dạy, hoạt động học và quản lý giáo dục, nên mỗi trường phải thường xuyên bám sát vào chủ trương định hướng, của Bộ GD&ĐT, gắn với công tác thanh tra, kiểm tra các môn học… tiến hành công tác tự đánh giá chất lượng giáo dục, cùng với việc đầu tư trang thiết bị hiện đại để giúp cho việc giảng dạy áp dụng được nhiều PPGD sinh động nhằm tạo ra bước đột phá quyết định đến chất lượng đào tạo.