Lệnh cấm đưa ra chưa đầy 3 tháng sau khi hàng nghìn nữ sinh tham gia kỳ thi tuyển sinh đại học, trong đó nhiều người dự định học ngành kỹ thuật và y học.
Trong thư gửi các trường đại học trên toàn quốc hôm 20/12, Bộ trưởng Giáo dục Đại học thuộc chính quyền Taliban Neda Mohammad Nadeem viết: “Tất cả các trường nhận được thông báo phải thực hiện lệnh đình chỉ giáo dục với nữ giới ngay lập tức cho đến khi có thông báo mới”.
Trước đó, kể từ khi Taliban giành quyền điều hành Afghanistan vào tháng 8/2021, phụ nữ vẫn được phép học đại học nhưng phải tuân thủ nhiều quy tắc nghiêm ngặt. Nữ sinh và nam sinh phải học tách biệt. Nữ sinh chỉ được học một số môn và lĩnh vực nhất định tại các trường đại học do chính quyền Taliban chỉ định.
Ngoài ra, hầu hết nhân viên nữ trong bộ máy chính quyền bị cho thôi việc. Phụ nữ bị cấm đến nhà tắm công cộng, phòng gym, công viên và khi rời nhà phải có nam giới là người thân đi cùng.
Đối với giáo dục phổ thông, từ tháng 9 năm nay, Taliban cũng cấm nữ sinh học trung học. Hiện nay, chỉ nữ sinh tiểu học được phép đến trường, dù phải ngồi trong những lớp học tách biệt với nam sinh và phải trùm kín mặt. Áp lực quốc tế yêu cầu Taliban cho phép trẻ em gái đi học cũng không thành công.
Từ ngày 21/12, hàng nghìn phụ nữ Afghanistan đứng bên ngoài các trường đại học. Họ mặc áo choàng đen, đeo khăn trùm đầu như quy định. Nhiều người ôm nhau khóc và bất lực khi bị bảo vệ cấm vào trường.
Chị Amini, 23 tuổi, sinh viên ngành Điều dưỡng, sống tại thành phố Kunduz, bày tỏ: “Tất cả chúng tôi đều cảm thấy như những con chim bị nhốt trong lồng. Chúng tôi ôm nhau, khóc và tự hỏi tại sao điều này lại xảy ra với chúng tôi”.
Các trường đại học tại Afghanistan đang trong kỳ nghỉ đông khi lệnh cấm được ban bố. Nhiều sinh viên vẫn đến trường học để làm bài kiểm tra hoặc ôn tập trong thư viện. Tuy nhiên, một số nữ sinh cho biết đã nhận được thông báo bị hủy tư cách tham gia các kỳ thi.
Chị Hasti, sinh viên năm ba chuyên ngành Chính trị, là một trong những nữ sinh bị hủy thi vì lệnh cấm. Khi nhận được thông báo, nữ sinh cảm thấy như sụp đổ.
“Tôi đã cố gắng hết sức để ôn tập cho bài kiểm tra này. Giờ đây, tôi cảm thấy rất khó khăn vì phải dừng việc học và không thể đạt được những mục tiêu mơ ước. Nếu phụ nữ tiếp tục bị đối xử như vậy, chúng tôi chẳng khác nào bị hủy hoại”, chị Hasti chia sẻ.
Trước thông báo mới nhất của Taliban, dư luận quốc tế đã phản ứng gay gắt. Người phát ngôn Hội đồng An ninh quốc gia Mỹ Adrienne Watson tuyên bố: “Mỹ lên án quyết định không thể bào chữa của Taliban nhằm ngăn cản phụ nữ Afghanistan được học đại học”.
Còn phái bộ của Liên Hợp Quốc tại Afghanistan kêu gọi chính quyền Taliban thu hồi quyết định “ngay lập tức”; đồng thời, kêu gọi mở cửa trường học cho nữ sinh trung học, sinh viên đại học. Liên Hợp Quốc kêu gọi chính quyền Taliban nên “chấm dứt mọi biện pháp ngăn cản phụ nữ và trẻ em gái tham gia vào đời sống xã hội”.
Thủ tướng Anh Rishi Sunak mô tả lệnh cấm là một “bước lùi nghiêm trọng” và cảnh báo Taliban rằng “cả thế giới đang theo dõi”.
