Hội thảo được tổ chức với sự phối hợp giữa Học viện Tài chính và Sở GDHH Việt Nam trong khuôn khổ hợp tác giữa hai đơn vị. Có gần 20 bài báo đã được chọn đăng trong kỷ yếu Hội thảo.
PGS.TS Trương Thị Thuỷ – Phó giám đốc Học viện Tài chính và ông Nguyễn Đức Dũng – Phó Tổng Giám đốc Sở GDHH Việt Nam, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu và đào tạo đồng chủ trì Hội thảo.
Phát biểu đề dẫn Hội thảo, PGS.TS Trương Thị Thủy cho biết, thị trường giao dịch hàng hóa không phải là khái niệm mới tại Việt Nam, mà hơn chục năm trước, giao dịch bằng hợp đồng tương lai đã được một số ngân hàng thương mại triển khai.
Khi đó, thông qua một nhà môi giới khác của các sở GDHH tại New York và London, doanh nghiệp trong nước sẽ thực hiện được việc mua - bán cà phê trên thị trường quốc tế với mức giá được doanh nghiệp “ưng ý” nhất, còn hàng thì giao sau, thời điểm do hai bên thỏa thuận. Điều quan trọng nhất là tại thời điểm giao cà phê, dù giá lên hay giá xuống, nhà xuất nhập khẩu vẫn đảm bảo được hàng hóa giao theo giá được “chốt” lệnh từ trước.
Theo PGS.TS Trương Thị Thuỷ, trong những năm gần đây, đầu tư phái sinh hàng hóa cũng đang dần được quan tâm trở lại. Việc Nghị định 51/2018/NĐ-CP ra đời, với nhiều nội dung “cởi trói” cho hoạt động của Sở GDHH, đã giúp mô hình này có thêm nhiều điều kiện phát triển.
Kể từ khi Nghị định có hiệu lực với cơ chế cho phép liên thông với các sở GDHH trên thế giới, hoạt động giao dịch phái sinh hàng hóa đã tích cực hơn và thu hút sự chú ý của ngày càng nhiều nhà đầu tư cũng như các nhà xuất nhập khẩu.
Không giống như giao dịch truyền thống, trong giao dịch phái sinh hàng hóa, nhà đầu tư không phải trực tiếp giao dịch nhận hàng hoá trực tiếp rồi mới đem bán để hưởng chênh lệch, mà sẽ giao dịch với nhau bằng các hợp đồng tương lai, thông qua một hệ thống các sàn giao dịch quốc tế có liên thông với nhau.
Tại Việt Nam, thời gian qua đã có một số doanh nghiệp triển khai mô hình GDHH tương lai thông qua sàn như: gạo, cà phê, cao su, hạt tiêu, điều, sắt thép... trong đó khách hàng thực hiện mua, bán một khối lượng hàng hóa tại mức giá xác định và việc giao nhận hàng được thực hiện trong tương lai.
Các yếu tố của giao dịch như: khối lượng, thời gian đến hạn, tiêu chuẩn hàng hóa, mức giá... được các sàn giao dịch quy định. Một số ngân hàng khác cũng tạo kênh cho doanh nghiệp Việt Nam tham gia các sàn giao dịch hàng hóa quốc tế, nhưng mức độ phổ cập còn hạn chế.
Hội thảo thu hút sự quan tâm, phân tích của các nhà khoa học trên những vấn đề lớn như: Lịch sử phát triển và lý luận về hoạt động giao dịch phái sinh hàng hóa, kinh nghiệm quốc tế và những bài học; Thực trạng và triển vọng thị trường GDHH ở Việt Nam; Mô hình hoạt động của Sở GDHH Việt Nam và hành lang pháp lý với việc phát triển thị trường phái sinh hàng hóa.
Bên cạnh đó, Hội thảo nhận được sự quan tâm của đông đảo các nhà khoa học trong nước, với nhiều bài viết đã được gửi về, biên tập và đăng trong kỷ yếu hội thảo. Các bài viết đã làm sáng tỏ lý luận và thực tiễn của thị trường hàng hóa trên thế giới cũng như tại Việt Nam, đồng thời đề xuất nhiều kiến nghị quan trọng nhằm phát triển thị trường giao dịch hàng hóa trong tương lai.
