Báo cáo ngay các giao dịch đáng ngờ
Theo thống kê của Tổng cục Hải quan, chỉ tính từ năm 2017 đến nửa đầu tháng 4/2018, cả nước đã nhập khẩu khoảng 15.600 máy đào tiền ảo, gồm máy xử lý dữ liệu Bitcoin, dữ liệu Bitmain, máy xử lý thuật toán, thiết bị xử lý dữ liệu thuật toán, máy xử lý dữ liệu tự động và máy xử lý dữ liệu tự động dùng cho hệ thống quản lý điều khiển từ xa, nội bộ. Số máy này chủ yếu tập trung tại 3 thành phố lớn gồm TPHCM, Hà Nội và Đà Nẵng.
Việc quản lý máy đào tiền ảo trở thành cấp bách, sau khi có một số vụ lừa đảo lên đến hàng chục nghìn tỷ một phần do nhiều nhà đầu tư cả tin và do kẽ hở trong công tác quản lý. Đây cũng là lý do, Bộ Tài chính đề xuất áp dụng biện pháp tạm dừng nhập khẩu đối với các loại máy đào tiền ảo.
Tiền ảo nói chung và Bitcoin, Litecoin không phải tiền tệ và cũng không phải phương thức thanh toán hợp pháp theo quy định của pháp luật Việt Nam, việc phát hành và sử dụng tiền ảo làm phương tiện thanh toán là hành vi bị cấm. Tuy nhiên, thời gian qua, đã có phản ánh hiện tượng lừa đảo chiếm đoạt tài sản thông qua mô hình đầu tư tiền ảo.
Cũng liên quan đến vấn đề quản lý tiền ảo, Thủ tướng Chính phủ cũng đã sớm có Chỉ thị của Thủ tướng có nội dung yêu cầu lãnh đạo một số bộ ngành và các địa phương tăng cường xử lý, ngăn chặn các hành vi vi phạm pháp luật, lừa đảo liên quan đến tiền ảo. Thủ tướng đã chỉ thị tăng cường quản lý các hoạt động liên quan đến Bitcoin và các loại tiền ảo tương tự khác. Chỉ thị được ra đời khi ngày càng có nhiều cảnh báo về rủi ro liên quan tới Bitcoin và các loại tiền ảo xuất hiện.
Để hạn chế những rủi ro, hệ lụy cho xã hội, kịp thời phát hiện, ngăn chặn, xử lý các hành vi vi phạm pháp luật, Thủ tướng yêu cầu NHNN Việt Nam chỉ đạo các tổ chức tín dụng, tổ chức cung ứng dịch vụ trung gian thanh toán không được thực hiện các giao dịch liên quan đến tiền ảo trái pháp luật. Các giao dịch nào đáng ngờ liên quan đến tiền ảo cần phải được báo cáo ngay.
Quản lý chặt để ngăn ngừa tiêu cực phát sinh
Cũng tại họp báo Chính phủ thường kỳ vừa diễn ra, khi trao đổi về vấn đề này, Thứ trưởng Bộ Công Thương Đỗ Thắng Hải cho biết, đây là vấn đề Chính phủ rất quan tâm và cũng đã có chỉ đạo kịp thời. Ngân hàng Nhà nước Việt Nam là cơ quan quản lý Nhà nước về các loại tiền, ở đây là tiền ảo. Tuy nhiên, các bộ, ban, ngành liên quan khác cũng có chức năng, trách nhiệm trong việc quản lý tiền ảo.
Thứ trưởng Đỗ Thắng Hải cho biết, theo quy định hiện hành, mặt hàng máy tính xử lý dữ liệu tự động giải mã
Bitcoin, Litecoin… hiện chưa có mã HS riêng để quản lý, đang xếp chung vào nhóm máy “xử lý dữ liệu tự động” có mã HS 8471.80.90 và mặt hàng này thuộc lĩnh vực quản lý chuyên ngành của Bộ Thông tin và Truyền thông. Tuy nhiên, về mặt quản lý Nhà nước trong công tác xuất nhập khẩu, đối với mặt hàng này thì Bộ Công Thương cũng có trách nhiệm đề xuất biện pháp quản lý phù hợp.
Theo quy định của Luật Quản lý Ngoại thương, hàng hoá thuộc các trường hợp quy định lại Điều 9 của Luật, trường hợp có thể xem xét áp dụng biện pháp cấm nhập khẩu nhưng chưa có trong danh mục hàng hoá cấm nhập thì có thể áp dụng biện pháp tạm ngừng nhập khẩu.
Việc nhập các loại máy tính nhằm thực hiện việc đào tiền ảo có thể gây ảnh hưởng xấu đến trật tự, an toàn xã hội nên thuộc trường hợp điều chỉnh của Điều 9 kể trên. Do đó, trên cơ sở đề xuất hoặc lấy ý kiến các đơn vị chức năng liên quan, Bộ Công Thương hoàn toàn có quyền ra quyết định tạm ngừng nhập khẩu.
Trên thực tế, dù có cơ sở yêu cầu ngừng nhập nhưng Bộ Công Thương vẫn lo ngại rằng, máy đào tiền ảo không có mã HS riêng nên nếu tạm ngừng rất có thể sẽ ảnh hưởng đến các mặt hàng khác nằm cùng nhóm chung HS 8471.80.90. Do vậy, cần được cân nhắc trên cơ sở thực tế cũng như việc tạm ngừng nhập đúng mặt hàng nằm trong diện cần quản lý và cụ thể ở đây là máy đào tiền ảo.
