Từng bước hình thành ba chức năng cơ bản
Bộ trưởng Bộ LĐ-TB&XH Đào Ngọc Dung cho biết, thời gian vừa qua, chúng ta luôn luôn kiên định một nguyên tắc là phát triển kinh tế đi đôi với đảm bảo tiến bộ, công bằng xã hội, không hy sinh công bằng xã hội để phát triển kinh tế đơn thuần.
Do đó, có thể thấy rằng hệ thống an sinh xã hội thời gian qua cơ bản là đáp ứng được các yêu cầu và thực hiện quyền an sinh của người dân, tiệm cận các tiêu chuẩn quốc tế và chỉ số phát triển con người tăng trưởng nhanh theo đánh giá và xếp hạng của Liên hợp quốc. Hệ thống an sinh xã hội của Việt Nam cũng đã từng bước hình thành ba chức năng cơ bản là phòng ngừa, giảm thiểu và khắc phục rủi ro.
Bộ trưởng Đào Ngọc Dung cho biết, việc ban hành và triển khai các chính sách hỗ trợ đã tương đối chủ động, làm bài bản và thực hiện theo lộ trình đi đôi với xử lý linh hoạt các phát sinh tình huống cụ thể.
Ông Đào Ngọc Dung nêu cụ thể: Chẳng hạn như đối với người yếu thế, ngay từ đầu năm đã chủ động để ban hành Nghị định 20 thay thế Nghị định 136. Trong đó nâng mức hỗ trợ bình quân cho người yếu thế lên gấp 3 lần. Cá biệt có những đối tượng nâng lên 100%.
Đối với người có công thì Chính phủ đã ban hành Nghị định 75 và đảm bảo 7/12 nhóm đối tượng được nâng mức hỗ trợ hàng tháng. Trong đó hàng tháng thì nâng mức độ hỗ trợ lên khoảng trên 1.000 tỷ/1 năm. Đồng thời, hiện nay đang triển khai khẩn trương các chính sách giảm nghèo đa chiều, bao trùm, bền vững, đảm bảo đúng tiến độ mà Quốc hội quy định.
Bên cạnh đó là tiến hành điều chỉnh các chính sách tiền lương đối với hưu trí, nhất là quan tâm đến lực lượng hưu trí trước năm 1995, người có lương hưu thấp.
“Trong phòng, chống dịch, vừa qua Đảng, Nhà nước, đặc biệt mà trực tiếp là Thường vụ Quốc hội và Chính phủ đã chỉ đạo ban hành nhiều các chính sách hỗ trợ. Thành phố Hồ Chí Minh, Hà Nội, Bình Dương, Đồng Nai và một số tỉnh đã ban hành nhiều chủ trương, chính sách với các gói ngân sách lớn. Hàng triệu túi an sinh để đảm bảo an sinh xã hội, đảm bảo người dân an tâm ở nhà để tham gia phòng, chống dịch cũng như thực hiện một phương châm là an sinh xã hội là trọng yếu, là nhiệm vụ thường xuyên” – ông Đào Ngọc Dung nói.
Bộ trưởng Bộ LĐ-TB&XH cho biết thêm, 3 gói chính sách lớn được ban hành. Nhiều chính sách chưa có tiền lệ và những giải pháp tình thế trong bối cảnh đặc biệt để kịp thời đáp ứng các yêu cầu cấp bách.
Cụ thể, cho đến nay, tuy còn nhiều hạn chế, khuyết điểm nhưng 3 gói cho thấy kết quả: Gói hỗ trợ theo Nghị quyết 42 thì đã có trên 14 triệu đối tượng thụ hưởng.
Gói hỗ trợ theo Nghị quyết 68 qua 4 tháng triển khai, toàn quốc đã phê duyệt 25,9 nghìn tỷ đồng và hỗ trợ cho 26,71 triệu đối tượng thụ hưởng.
Gói hỗ trợ cho người lao động và sử dụng lao động từ Quỹ bảo hiểm thất nghiệp theo nghị quyết của Chính phủ và Quốc hội đã rà soát, hỗ trợ 363.000 người sử dụng lao động. Hỗ trợ tiền từ kết dư quỹ bảo hiểm cho trên 8 triệu người lao động với số lượng hiện nay báo cáo với Quốc hội là 85% là lực lượng lao động trong đối tượng thụ hưởng đã đạt với 20,644 nghìn tỷ đồng. Thông qua đó, còn có các gói hỗ trợ của địa phương và vận động nguồn lực xã hội cũng như của nhân dân.
“Chúng ta đã góp phần thực hiện tốt chính sách an sinh xã hội, mặc dù còn rất nhiều khó khăn, thách thức, nhất là trong bối cảnh diễn biến dịch bệnh phức tạp” – ông Dung nhấn mạnh.
Phục hồi thị trường lao động đi đôi với vấn đề an sinh xã hội
Về thị trường lao động, hơn 1 tháng qua trong tình hình trạng thái mới, thích ứng linh hoạt, an toàn, hiệu quả, tình hình đang có tiến triển rất khả quan. Theo báo cáo tại các tỉnh phía Nam và kiểm tra, phục hồi sản xuất trong các khu công nghiệp chế xuất từ 50 đến 80% và số lao động phục hồi hiện nay 70 đến 75%, cá biệt có địa phương tới 90%.
Như vậy, so với nhu cầu và yêu cầu đáp ứng đơn hàng thì còn thiếu lực lượng lao động nhưng không đến mức trầm trọng trong các khu công nghiệp, khu chế xuất, do đã chủ động những giải pháp nhất định, các địa phương cũng từng bước phục hồi sản xuất, vừa đảm bảo sản xuất, vừa an toàn và chưa sử dụng hết công suất sản xuất.
Theo đó, dự báo hết quý I và đầu quý II/2022, nếu không có diễn biến phức tạp thì khả năng phục hồi trở lại thị trường lao động như bình thường là đáp ứng được.
Về vấn đề này, ông Đào Ngọc Dung cho biết, Bộ đã chủ trương báo cáo Chính phủ và xây dựng chương trình phục hồi và phát triển thị trường lao động đi đôi với vấn đề an sinh xã hội và chia làm hai giai đoạn: giai đoạn phục hồi và giai đoạn bứt phá.
Với những cơ chế, chính sách đề xuất là phấn đấu đảm bảo đủ mạnh, đủ lớn, để chương trình này là một trong những nội dung trong chương trình tổng thể phục hồi kinh tế - xã hội của đất nước. Nội dung này, Bộ trưởng LĐ-TB&XH đã tập trung 7 vấn đề lớn:
Thứ nhất là hỗ trợ trực tiếp tiền mặt cho một số đối tượng, lực lượng lao động để góp phần phục hồi, kích cầu tiêu dùng.
Thứ hai là hỗ trợ hộ kinh doanh, người lao động vay vốn ưu đãi, khôi phục, duy trì phát triển sản xuất, giải quyết việc làm.
Thứ ba là nâng cao hiệu quả ứng dụng về dịch vụ công, việc làm hiệu quả, đổi mới cung cầu lao động, phát triển lao động trực tuyến, giao dịch việc làm, kết nối việc làm.
Hỗ trợ đào tạo, đào tạo lại, phát triển hệ thống đào tạo chất lượng cao.
Đầu tư phát triển các cơ sở, chăm lo đối tượng yếu thế, tổn thương vì dịch bệnh.
Hoàn thiện cơ sở dữ liệu quốc gia về lao động, chuyển đổi số trong lĩnh vực dân cư và kết nối với lao động.
Và điều cuối cùng là tập trung chăm lo phát triển nhà ở xã hội cho người nghèo, công nhân và những người lao động ở các khu nhập cư.
