Nỗ lực giúp đỡ phụ nữ vùng cao
Vừa qua, Hội Liên hiệp Phụ nữ xã Ea Tul (huyện Cư M'gar, tỉnh Đắk Lắk) tổ chức Đại hội Đại biểu Phụ nữ lần thứ I, nhiệm kỳ 2025-2030, đánh dấu bước ngoặt trong hành trình phát triển của tổ chức Hội ở cơ sở.
Đại hội có sự tham dự của bà Nguyễn Thị Kim Dung, Ủy viên Ban Thường vụ Hội LHPN tỉnh Đắk Lắk, cùng lãnh đạo xã và 147 đại biểu đại diện cho hơn 4.500 hội viên.

Trong nhiệm kỳ vừa qua, Hội Liên hiệp Phụ nữ xã Ea Tul đã tổ chức hơn 22 hội nghị tập huấn, bồi dưỡng kỹ năng, giáo dục truyền thông, giúp hàng nghìn lượt hội viên nâng cao nhận thức về kinh tế hộ gia đình, bình đẳng giới và chăm sóc sức khỏe.
Sau khi được sáp nhập từ 3 xã Ea Tar, Cư Dliê M'nông và Ea Tul cũ, hiện xã Ea Tul có 4.565 hội viên phụ nữ, trong đó hơn 66% là đồng bào dân tộc thiểu số.
Hội cũng thành lập 35 mô hình “Phụ nữ 5 không, 3 sạch”, Câu lạc bộ cải tạo vườn tạp trồng cây ăn trái, cùng mô hình “Ủ rác thành phân hữu cơ”, hướng đến phát triển nông nghiệp xanh, bền vững.
Nổi bật là phong trào “Một hành động nhỏ - Triệu trái tim vàng” do Hội phát động đã quyên góp 30 triệu đồng hỗ trợ phụ nữ nghèo khởi nghiệp và xây dựng thêm “Mái ấm tình thương” cho phụ nữ đơn thân khó khăn.

“Phụ nữ dân tộc thiểu số đang trở thành lực lượng nòng cốt trong công cuộc phát triển nông thôn mới. Họ không chỉ đảm đang, cần cù mà còn chủ động học hỏi để thích ứng với thời đại công nghệ”, bà Nguyễn Thị Kim Dung nhận định.
Theo bà Dung, hội phụ nữ các cấp ở Đắk Lắk đã và đang phát huy vai trò kết nối tri thức, giảm nghèo bền vững bằng cách ứng dụng công nghệ thông tin trong điều hành, tập huấn, tuyên truyền và hỗ trợ sản xuất.

Ở những nơi như Ea Tul hay M'Đrắk, mô hình “phụ nữ truyền thông cộng đồng” đã giúp hàng trăm phụ nữ biết cách tra cứu thông tin nông nghiệp, học kỹ năng bán hàng qua mạng xã hội và sử dụng dịch vụ công trực tuyến.
Bên cạnh đó, dự án “Thực hiện bình đẳng giới và giải quyết những vấn đề cấp thiết đối với phụ nữ và trẻ em” do Hội Liên hiệp Phụ nữ tỉnh triển khai tại các xã Dang Kang, Đắk Liêng, M'Drắk, Ea Nuôl và Ea Knốp đã thu hút hơn 500 phụ nữ dân tộc thiểu số tham gia.
Tại đây, phụ nữ được hướng dẫn nhận diện bạo lực, phòng tránh xâm hại, kỹ năng làm cha mẹ, kỹ năng bảo vệ bản thân trên không gian mạng, góp phần củng cố nền tảng văn hóa gia đình và an toàn xã hội.
“Bình dân học vụ số” là chìa khóa mở cánh cửa tri thức mới
Chuyển đổi số đang làm thay đổi căn bản cách con người học tập, làm việc và kết nối xã hội. Tuy nhiên, ở vùng nông thôn, miền núi, phụ nữ vẫn là nhóm dễ bị “bỏ lại phía sau” nếu thiếu kỹ năng và điều kiện tiếp cận công nghệ.
TS Vũ Thị Thanh, Viện Nghiên cứu Con người, Gia đình và Giới đánh giá, phụ nữ nông thôn hiện đang đối diện với tình trạng “nghèo thông tin” do 3 rào cản chính: thiếu thiết bị, thiếu kỹ năng số và thiếu tự tin khi tham gia không gian mạng.
Nhiều phụ nữ vùng cao không có điện thoại thông minh riêng, thường dùng lại máy cũ của chồng con. Họ cũng chưa được hướng dẫn cách tìm kiếm và đánh giá nguồn thông tin chính thống, nên dễ bị ảnh hưởng bởi tin giả, quảng cáo lừa đảo hay nội dung độc hại.
"Cũng như phong trào xóa mù chữ xưa, giờ đây phụ nữ biết dùng điện thoại, biết bán hàng online, biết sử dụng tài khoản ngân hàng điện tử chính là đang ‘xóa mù công nghệ’. Chúng ta cần hướng dẫn họ bằng cách cầm tay chỉ việc, gần gũi và thực tế, chứ không chỉ qua các hội thảo lý thuyết”, TS Thanh nhấn mạnh.

Hội Liên hiệp Phụ nữ Đắk Lắk thời gian qua đã tiên phong đưa tinh thần “bình dân học vụ số” vào đời sống. Nhiều chi hội đã phối hợp với Đoàn Thanh niên và các trường học mở lớp “Phụ nữ học công nghệ”, nơi chị em được hướng dẫn sử dụng Zalo, Facebook, ví điện tử của ngân hàng, tra cứu thông tin nông nghiệp, hay đăng bán sản phẩm đặc sản địa phương.
Một số mô hình điển hình đã thành công như Câu lạc bộ Phụ nữ khởi nghiệp số ở huyện Ea H'leo, giúp hơn 30 chị em dân tộc Ê Đê mở cửa hàng trực tuyến, đưa nông sản như cà phê, bơ, mật ong lên sàn thương mại điện tử.
Nhờ vậy, nhiều phụ nữ vùng cao đã “lên mạng để thoát nghèo”, thay vì chỉ coi điện thoại là công cụ giải trí. Từ những thay đổi nhỏ trong nhận thức, họ dần hình thành thói quen sử dụng công nghệ phục vụ sinh kế, học tập và kết nối cộng đồng.
Khi phụ nữ được tiếp cận thông tin và tri thức, họ không chỉ làm chủ kinh tế mà còn trở thành người lan tỏa giá trị nhân văn trong gia đình và xã hội.
“Trước đây tôi chỉ biết gọi điện, giờ được hướng dẫn cách chụp ảnh sản phẩm cà phê, cách đăng lên mạng để bán, tôi thấy như mở thêm một con đường mới cho mình”, chị H'Yông Niê (xã Ea Bá) chia sẻ. Chị là một trong những phụ nữ dân tộc thiểu số trong buôn mạnh dạn tham gia lớp “bình dân học vụ số” - mô hình đang được Hội Liên hiệp Phụ nữ xã nhân rộng.
Kết quả nghiên cứu của Viện Nghiên cứu Con người, Gia đình và Giới năm 2024 cho thấy: chỉ số hòa nhập số của phụ nữ nông thôn mới đạt mức trung bình 0,63/1 điểm, trong đó kỹ năng và an toàn số còn thấp (chỉ 0,56-0,59).
Điều đó cho thấy, để phụ nữ nông thôn thực sự hưởng lợi từ công nghệ số, cần xây dựng những “lớp bình dân học vụ số” - nơi người biết dạy người chưa biết, từng bước giúp họ làm chủ thiết bị, mạng xã hội và dịch vụ số.