Chủ động tham mưu, kịp thời đề xuất
Phát biểu tại Hội nghị Giám đốc Sở GD&ĐT 2025, ông Trần Thế Cương, Giám đốc Sở GD&ĐT Hà Nội bày tỏ vui mừng khi hàng loạt các văn bản, chính sách giúp tháo gỡ các nút thắt, điểm nghẽn để phát triển giáo dục đã được ban hành; trong đó có Luật Nhà giáo, các nghị định, thông tư về thực hiện phân cấp, phân quyền, phân định thẩm quyền về lĩnh vực giáo dục khi thực hiện chính quyền 2 cấp.
Chia sẻ một số kết quả nổi bật của ngành Giáo dục Hà Nội, ông Trần Thế Cương nhấn mạnh đến việc thành phố đã đạt trên 80% trường đạt chuẩn quốc gia; xây dựng được 43 trường mới trong năm học vừa qua. Sở GD&ĐT cũng tham mưu ban hành nhiều cơ chế, chính sách, như: kinh phí cho hoạt động thanh tra, khen thưởng học sinh giỏi và giáo viên bồi dưỡng học sinh giỏi, triển khai hỗ trợ bữa ăn cho khối tiểu học… Kinh nghiệm quan trọng giúp ngành Giáo dục Hà Nội đạt được kết quả như trên là chủ động, kịp thời tham mưu, đề xuất kiến nghị và tranh thủ sự tác động từ nhiều phía…
Để triển khai tốt các công việc trong bối cảnh mới, ông Trần Thế Cương mong muốn làm rõ để có sự thống nhất giữa Luật Tổ chức chính quyền địa phương và Nghị quyết số 142/2025/NĐ-CP ngày 12/6/2025 quy định về phân định thẩm quyền của chính quyền địa phương hai cấp trong lĩnh vực quản lý nhà nước của Bộ GD&ĐT.
Giám đốc Sở GD&ĐT Hà Nội đồng thời kiến nghị phân quyền cho Sở GD&ĐT chủ động trong phương thức tuyển dụng nhà giáo với nội dung thực hành sư phạm; quan tâm hơn nữa chính sách cho giáo viên mới được tuyển dụng vì thu nhập của đối tượng này còn thấp; sửa đổi để có thêm số lượng cấp phó với trường có quy mô lớn…
Ông Nguyễn Văn Hiếu, Giám đốc Sở GD&ĐT TP.Hồ Chí Minh tại hội nghị chia sẻ nhiều kinh nghiệm trong tổ chức, quản lý giáo dục sau sáp nhập địa giới hành chính. Thành phố hiện có quy mô hơn 2,6 triệu học sinh và đã chia thành 16 cụm chuyên môn theo địa bàn phường, xã để đảm bảo chỉ đạo và trao đổi chuyên môn hiệu quả.
Sau sáp nhập, việc xây dựng trường học tiếp tục được chú trọng, với mục tiêu 300 phòng học/10.000 dân số độ tuổi, góp phần giảm sĩ số lớp học. TP Hồ Chí Minh cũng tiên phong ứng dụng bản đồ GIS trong tuyển sinh, sắp xếp học sinh đầu cấp theo khoảng cách từ nhà đến trường, nhằm giảm áp lực giao thông.
Giám đốc Sở GD&ĐT TP Hồ Chí Minh kiến nghị Bộ GD&ĐT có văn bản hướng dẫn rà soát tài liệu giáo dục địa phương; ban hành Thông tư dạy học hai buổi/ngày với quy định linh hoạt; xây dựng thư viện số dùng chung; có định mức kinh tế - kỹ thuật làm căn cứ phân bổ ngân sách; đẩy mạnh quy hoạch trung tâm hỗ trợ giáo dục hòa nhập trẻ khuyết tật theo quy mô dân số mới.
Bối cảnh mới, nhiều yêu cầu, nhiệm vụ mới đặt ra, bản thân chúng tôi cũng cảm thấy áp lực và đôi chút lo lắng. Chúng tôi không ngại vất vả, khó khăn, mà chỉ sợ không nhận được sự thấu hiểu, chia sẻ và ghi nhận những cố gắng của ngành Giáo dục.
Chúng tôi sẽ tiếp tục thay đổi để thích ứng với bối cảnh mới, yêu cầu, nhiệm vụ mới; nỗ lực, làm việc với tinh thần cống hiến, tận tụy, trách nhiệm để cùng toàn ngành hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ. Sẽ “tha thiết” với Ngành như lời Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn đã từng nói “Lòng ta mà không tha thiết thì lấy ai tha thiết cùng mình”.
Bà Lê Thị Thanh Xuân, Giám đốc Sở GD&ĐT Đắk Lắk
Nâng cao năng lực đội ngũ phụ trách giáo dục cấp xã
Tại Cần Thơ, bà Trần Thị Huyền, Giám đốc Sở GD&ĐT cho biết: sau sáp nhập, ngành Giáo dục thành phố quản lý 1.300 trường với 42.000 cán bộ, giáo viên. Ngành đã triển khai tập huấn cho cán bộ giáo dục tại 103 xã, phường; phân công chuyên viên theo dõi, hỗ trợ địa bàn và rà soát cơ sở vật chất, đội ngũ để chuẩn bị năm học mới.
Sở GD&ĐT Cần Thơ cũng xác định rõ trách nhiệm chủ động tham mưu với UBND thành phố, phối hợp các sở, ngành để thống nhất trong công tác chỉ đạo, quản lý lĩnh vực giáo dục trong bối cảnh chuyển đổi sang mô hình chính quyền 2 cấp. Hướng tới, ngành tiếp tục rà soát, kiện toàn hệ thống trường chuẩn quốc gia, xây dựng đề án trình Hội đồng nhân dân phê duyệt, tạo nền tảng pháp lý vững chắc cho quá trình phát triển giáo dục trong giai đoạn mới.
Khẳng định những kết quả đạt được của ngành Giáo dục, đặc biệt thành công trong công tác tham mưu ban hành văn quy phạm pháp luật của Bộ GD&ĐT, bà Lê Thị Thanh Xuân, Giám đốc Sở GD&ĐT Đắk Lắk cho rằng, ngành Giáo dục luôn nhận được sự quan tâm sâu sắc của lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Chính phủ, Quốc hội và sự tin tưởng của nhân dân.
Giám đốc Sở GD&ĐT Đắk Lắk đồng thời thể hiện quyết tâm, hành động quyết liệt để cụ thể hóa các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước, các quyết sách của Quốc hội, Chính phủ thành kết quả thực hiện nhiệm vụ các năm học, trả đúng vị thế, sứ mệnh cho nhà giáo và thương hiệu của các nhà trường.
Về đề xuất, bà Lê Thị Thanh Xuân mong Bộ GD&ĐT xây dựng phương hướng nhiệm vụ năm học 2025-2026 sát với bối cảnh tình hình và yêu cầu nhiệm vụ mới. Trong đó, đặt trọng tâm, xác định vai trò kiến tạo, định hướng, hỗ trợ của Bộ và vai trò chủ động, quyết liệt, sáng tạo của địa phương, cơ sở.
Trên cơ sở 10 nhiệm vụ trọng tâm mà Bộ GD&ĐT đã dự thảo, bà Lê Thị Thanh Xuân đề nghị tập trung ưu tiên 7 vấn đề cụ thể theo nhận thức của cá nhân.
Một trong số đó là khẩn trương chỉ đạo hướng dẫn rà soát, đánh giá việc đảm bảo nguồn lực, các điều kiện để triển khai thực hiện hiệu quả và hướng dẫn kịp thời các chính sách mới được ban hành, sắp được ban hành. Rà soát các chỉ tiêu nhiệm vụ trong Kết luận 91; Chiến lược phát triển giáo dục đến năm 2030 và định hướng đến 2045 để điều chỉnh phù hợp với các chính sách mới về phát triển giáo dục trong kỷ nguyên mới. Đẩy mạnh nghiên cứu khoa học, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số trong lĩnh vực giáo dục.
Kịp thời ban hành văn bản hướng dẫn, tổ chức tập huấn cho cán bộ quản lý, giáo viên, nhất là đội ngũ công chức cấp xã trong thực hiện chức năng quản lý nhà nước về giáo dục và đào tạo khi vận hành chính quyền địa phương 2 cấp.
Sớm ban hành các văn bản hướng dẫn việc quy hoạch, sắp xếp mô hình cơ sở giáo dục, hướng dẫn quy trình kiểm định chất lượng giáo dục phù hợp với việc sắp xếp địa giới hành chính, thực hiện chính quyền địa phương 2 cấp; đánh giá và có lộ trình tự chủ đối với các đơn vị sự nghiệp công lập theo Nghị quyết 19 về sắp xếp, tổ chức lại các đơn vị sự nghiệp công lập.
Tăng cường xã hội hóa ở nơi có điều kiện kinh tế-xã hội phát triển; hướng dẫn phân cấp phân quyền gắn với việc ưu tiên nguồn lực, đầu tư, đảm bảo biên chế cho vùng có điều kiện kinh tế-xã hội khó khăn, vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số. Triển khai mô hình kết nghĩa giữa giáo dục vùng thuận lợi với vùng khó khăn…
Năm học với nhiều điểm đặc biệt, yêu cầu thích ứng và chủ động đổi mới
Ông Nguyễn Đức Sơn, Hiệu trưởng Trường Đại học Sư phạm Hà Nội chia sẻ 2 nhóm nhiệm vụ lớn trường sư phạm có thể đồng hành với các địa phương.
Thứ nhất là rà soát quá trình triển khai Chương trình GDPT 2018, phát hiện những vấn đề còn vướng, cần rút kinh nghiệm để từ đó điều chỉnh chương trình đào tạo giáo viên.
Một số khảo sát được thực hiện, như: khảo sát về sự sẵn sàng của giáo viên khi triển khai chương trình mới, hiệu quả bồi dưỡng giáo viên, sự thích ứng của học sinh với chương trình mới… Đây là căn cứ ban đầu để nhà trường điều chỉnh chương trình đào tạo và chương trình bồi dưỡng giáo viên, đồng thời tư vấn cho Bộ GD&ĐT trong triển khai Chương trình GDPT 2018 giai đoạn tiếp theo.
Thứ hai là mở rộng và hoàn thiện chương trình đào tạo giáo viên dạy các môn học bằng tiếng Anh. Tương lai, các trường sư phạm tiếp tục hoàn thiện mô hình đào tạo này, cung cấp nguồn giáo viên nhiều hơn cho các địa phương.
“Tâm thế của các trường sư phạm là sẵn sàng đón nhận yêu cầu của các Sở GD&ĐT về vấn đề chuyên môn, từ đó tìm cách xây dựng chương trình phù hợp nhất với mong muốn của địa phương để triển khai”, ông Nguyễn Đức Sơn cho hay.
Phát biểu tại Hội nghị, Thứ trưởng Thường trực Bộ GD&ĐT Phạm Ngọc Thưởng ghi nhận nỗ lực của lãnh đạo các Sở GD&ĐT trong việc chủ động, kiên trì tham mưu xây dựng trường lớp, cơ sở vật chất và huy động kinh phí phục vụ giáo dục.
Thứ trưởng nhấn mạnh: Giáo dục rất cần sự đồng thuận toàn xã hội; nhưng trong lãnh đạo, chỉ đạo, để vượt qua áp lực và khối lượng công việc lớn, đội ngũ cán bộ quản lý cần tăng cường chia sẻ, kết nối với các ban ngành, đoàn thể, các thầy cô giáo, để tạo nên sức mạnh đoàn kết và lan tỏa tinh thần trách nhiệm.
Đề cao sự đổi mới, sáng tạo trong triển khai nhiệm vụ tại một số địa phương, Thứ trưởng cho rằng, trách nhiệm cuối cùng về chất lượng giáo dục vẫn thuộc về Sở GD&ĐT và người đứng đầu. Đây không chỉ là trách nhiệm giải trình với Bộ hay chính quyền, mà là trách nhiệm với nhân dân, học sinh và đội ngũ nhà giáo.
Về thể chế, Thứ trưởng cho biết, Bộ GD&ĐT đã chủ động xây dựng các văn bản quy phạm pháp luật theo hướng tinh gọn, giảm đầu mối, một số nội dung thống nhất giao quản lý về Sở GD&ĐT. Trong quá trình xây dựng luật, thông tư, nghị định, Thứ trưởng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc lấy ý kiến thực chất từ cơ sở, để đảm bảo các văn bản ban hành sát với thực tiễn và khả thi khi triển khai.
Thứ trưởng cũng lưu ý các địa phương tăng cường trách nhiệm trong công tác xây dựng chính sách, đảm bảo tiếng nói từ thực tiễn được lắng nghe, phản ánh đầy đủ.
Thứ trưởng Phạm Ngọc Thưởng nhấn mạnh, trong bối cảnh có nhiều biến động, toàn ngành giữ vững tinh thần đổi mới, trách nhiệm và đoàn kết, thì sẽ tiếp tục đạt được những kết quả thiết thực, bền vững.
