Ám ảnh kí ức chiến tranh
Chăm chú nhìn vào trang sách trong lớp học tại một trường THCS tại ngoại ô San Diego, Abdulhamid Ashehneh, 12 tuổi, cố không để đầu óc vẩn vơ bởi những kí ức đau buồn về cuộc sống tại Syria chìm trong khói lửa nội chiến.
Cha cậu bé bất ngờ biến mất 4 năm trước và gia đình tin là đã chết. Vài tháng sau, mẹ của Abdulhamid dẫn cả bầu đoàn gồm 6 đứa con, đứa nhỏ nhất 2 tuổi, thực hiện hành trình tị nạn qua Jordan rồi cuối cùng được tiếp nhận vào Mỹ.
Abdulhamid là một trong hàng chục nghìn người tị nạn Syria đến Mỹ. Gần 60% trong số hơn 11.000 người tị nạn Syria đến Mỹ trong năm qua là trẻ em – theo Bộ Ngoại giao Mỹ.
Tỉ lệ này cao hơn bất cứ nhóm quốc tịch nào tị nạn tại Mỹ, một phần bởi người Syria có xu hướng đông con và họ thường cố gắng để cả gia đình tị nạn tại một nơi mới – theo cơ quan hỗ trợ nhập cư Mỹ.
Nhiều trẻ tị nạn Syria được nhận vào các trường công trên cả nước Mỹ gồm Chicago; Austin, Texas; New Haven, Connecticut; và El Cajon – nơi tiếp nhận 76 học sinh mới trong tuần khai giảng năm học này.
Nhiều trẻ em Syria đối mặt với những thách thức tương tự như những trẻ tị nạn khác – hạn chế tiếng Anh, giáo dục đứt quãng – nhưng chúng có chút khác biệt về mức độ tổn thương tâm lí, theo các nhân viên xã hội và nhà trường.
Nỗ lực hỗ trợ hòa nhập
Đón làn sóng học sinh nhập cư mới, các phòng giáo dục địa phương đã tăng cường dạy tiếng Anh và nỗ lực tiếp cận hướng dẫn phụ huynh còn lạ lẫm hệ thống trường học Mỹ. Tại El Cajon, mỗi giáo viên hoặc nhân viên xã hội đảm trách hướng dẫn một gia đình làm quen với chương trình niên học tại Mỹ.
Hầu hết học sinh nhập cư được xếp vào những lớp cho “học sinh mới”, ở đó các em được học tăng cường tiếng Anh trước khi được chuyển sang lớp học chính thức. Những học sinh có kĩ năng Anh ngữ tốt được vào thẳng lớp học chính thức nhưng lớp có sĩ số nhỏ hơn và được giáo viên hướng dẫn trực tiếp nhiều hơn. Giáo viên cũng được đào tạo để phát hiện dấu hiệu tổn thương tâm lí, những tư vấn viên chuyên ngành sẽ giúp đỡ trực tiếp những học sinh cần hỗ trợ.
Vào buổi tối, nhân viên nói tiếng Arab và giáo viên tổ chức “lớp học phụ huynh” - ở đó các ông bố và bà mẹ được trao sách song ngữ Anh – Arab và được hướng dẫn cải thiện Anh ngữ tại nhà.
Việc chính quyền nhiều địa phương cố gắng bằng nhiều cách giúp trẻ Syria hòa nhập đặc biệt có ý nghĩa với người tị nạn Syria trong bối cảnh xã hội Mỹ vẫn còn nhiều tranh cãi nóng bỏng về vấn đề tiếp nhận người nhập cư và sự kì thị còn nặng nề.
Trong cuộc tranh luận lần thứ hai giữa 2 ứng cử viên Tổng thống, ông Donald Trump đã gọi kế hoạch của đối thủ Hillary Clinton mở rộng chương trình nhập cư của Tổng thống đương nhiệm Obama và tiếp nhận 65.000 người tị nạn Syria là “con ngựa thành Trojan lớn nhất mọi thời đại”. Ông Trump ám chỉ nhiều phần tử khủng bố sẽ lọt vào nước Mỹ trong làn sóng tị nạn này. Sau vụ tấn công khủng bố tại Paris năm ngoái, sau khi những kẻ đứng sau vụ việc được xác định là được đào tạo tại Syria, gần 30 quốc gia tuyên bố kiên quyết không tiếp nhận người nhập cư Syria.
