Một ca bệnh điển hình, Bà Nguyễn Thị Đ. (77 tuổi, huyện Sơn Hoà, Phú Yên) nhập viện vì bị sưng tấy đỏ vùng ngực phải.
Trước đó một tuần, bà bị đau chói vùng ngực phải sau một cơn ho mạnh, đi khám ở phòng khám tư nhân được chẩn đoán rạn xương sườn 5,6,7,8 bên phải.
Để giảm đau, bệnh nhân đã tìm đến “thầy thuốc nam” để đắp lá (không rõ loại) với hi vọng giảm đau. Tuy nhiên chỉ 2 ngày sau, bà thấy vùng ngực phải sưng nhiều, tấy đỏ lan rộng dần. Bà được người nhà đưa đi khám và nhập viện.
Các bác sĩ chẩn đoán bà bị áp xe dưới da vùng thành ngực phải, đã tiến hành phẫu thuật, tháo mủ, để hở da. Sau gần một tuần điều trị, vùng ngực đã hết sưng, vết mổ đang lên mô hạt đỏ, chuẩn bị khâu đóng mép da.
Một trường hợp khác, bệnh nhân Lê Chí D. (69 tuổi, Tuy Hoà) được chẩn đoán gãy xương đòn phải do ngã xe cách đây 2 tháng. Tuy nhiên, bệnh nhân không điều trị mà tìm đến phương pháp dán “thuốc nam” cho đỡ đau và mau lành xương.
Vài ngày sau đó, ông bị sốt, vùng vai phải sưng lên nhiều, sờ thấy nóng, các bác sĩ đề nghị ông nhập viện để điều trị. Ông được chẩn đoán bị áp xe vai phải, huỷ xương đòn phải, được mổ tháo mủ vùng vai.
BSCKII. Lê Hoà, phó trưởng khoa Hồi sức tích cực – Chống độc, Bệnh viện Đa khoa tỉnh Phú Yên cho biết: "Hai ca bệnh nêu trên chỉ là những ví dụ về biến chứng tại chỗ khi dùng thuốc nam sai cách. Còn có những trường hợp kém may mắn hơn khi thuốc gây biến chứng nặng ở các cơ quan nội tạng như gan, thận, phổi. Chúng tôi đã không ít lần tiếp nhận điều trị các bệnh nhân suy đa tạng sau dùng thuốc nam, phải tiến hành thở máy và chăm sóc rất tích cực tại khoa".
BS. Hòa lý giải: "Với tâm lý thuốc nam làm từ lá cây nên an toàn, không có chất gây hại, nhiều người bệnh đã tìm đến thuốc nam như một loại “thần dược” để điều trị các bệnh lý nói chung và các chấn thương, gãy xương hay bệnh lý cơ xương khớp nói riêng.
Tuy nhiên không phải loại lá cây nào cũng vô hại và đều có thể dùng làm thuốc. Việc trồng và thu hoạch cây thuốc không đúng cách (tồn dư thuốc diệt cỏ, thuốc trừ sâu…), việc chế biến không đảm bảo an toàn (pha trộn tạp chất độc hại như chì, thuỷ ngân, asen…) hay bảo quản không đúng cách (mọc nấm mốc) đều có thể sinh ra những độc tố ảnh hưởng đến cơ thể người bệnh khi sử dụng thuốc nam".
Đồng quan điểm, BSCKII. Võ Công Hiếu, Khoa Chấn thương chỉnh hình, Bệnh viện Đa khoa tỉnh Phú Yên nhấn mạnh: "Việt Nam nằm ở khu vực nhiệt đới gió mùa, khí hậu rất thuận lợi cho các loài thực vật phát triển.
Tận dụng nguồn cỏ cây đa dạng đó, nhiều thế hệ người Việt đã sử dụng chúng vào việc điều trị bệnh.
Tuy nhiên, nam dược hay tây dược (thuốc tây - PV), đã là thuốc thì đều có thể gây những tác dụng không mong muốn, thậm chí là có hại, nhất là khi sử dụng không đúng cách.
Vì vậy, để hạn chế những tác hại không mong muốn do sử dụng thuốc nam cũngnhư thuốc tây, khi bà con có vấn đề về cơ xương khớp như đau nhức chân tay, chấn thương, gãy xương… thì hãy tìm đến các cơ sở điều trị có uy tín, đã được Sở Y tế cấp phép để được tư vấn, khám bệnh và điều trị chính xác và an toàn".
