Tìm kháng thể viêm não NMDA
BS Nguyễn Trung Cấp – Trưởng khoa Cấp cứu - Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới T.Ư cho biết: Bệnh nhân nữ này nhập viện trong tình trạng đờ đẫn không tiếp xúc, có cơn xoắn vặn, nhai, đảo lưỡi, rối loạn nhịp thở, rung giật nhãn cầu, tăng huyết áp…
Các bác sĩ tiến hành siêu âm ổ bụng có u nang buồng trứng và nghi ngờ mắc viêm não nên đã chuyển bệnh nhân lên Bệnh viện Bạch Mai chọc dịch não tủy.
Kết quả xét nghiệm xác định bệnh nhân viêm não, chuyển sang Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới T.Ư tiếp tục điều trị theo hướng viêm não herpes, MRI sọ não bình thường.
Các bác sĩ Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới T.Ư tiếp tục cho bệnh nhân xét nghiệm kháng thể kháng receptor NMDA, kết quả dương tính.
Các bác sĩ khuyến cáo, khi mắc viêm não tự miễn do kháng thể kháng receptor NMDA, bệnh nhân không bị sốt ngay lúc đầu giống như các bệnh viêm não khác nên rất dễ nhầm với chứng rối loạn tâm thần.
Điển hình, Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới TPHCM tiếp nhận một bệnh nhân nữ (20 tuổi) được Bệnh viện Tâm thần T.Ư 2 (Biên Hòa, Đồng Nai) chuyển tới vì nghi ngờ bị viêm não, chứ không phải bệnh tâm thần.
Các bác sĩ Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới TPHCM chẩn đoán bệnh nhân nữ này bị viêm não nhưng vẫn chưa xác định được tác nhân gây bệnh cụ thể.
Dựa trên những triệu chứng lâm sàng và biểu hiện khởi phát bệnh, các bác sĩ đã xét nghiệm tìm kháng thể NMDA - một trong các tác nhân gây viêm não tự miễn.
Viêm não tự miễn là tự cơ thể sinh ra kháng thể, chúng gắn kết vô các thụ thể của tế bào thần kinh gây ra bệnh viêm não. Ngay trong ngày, kết quả xét nghiệm cho thấy bệnh nhân bị viêm não tự miễn do kháng thể NMDA.
Y học chỉ ra rằng, chỉ khoảng 40% ca viêm não tìm được tác nhân gây bệnh là do nhiễm trùng. Có 10 - 20% viêm não do virus Herpes simplex gây ra nhưng nếu nhập viện sớm trong vòng 24 giờ đầu thì khả năng khỏi bệnh hoàn toàn rất cao.
Còn hơn 20% ca bệnh dù không có thuốc đặc trị nhưng ít nhất cũng biết tác nhân gây bệnh. Đáng lo là hơn 60% ca bị viêm não bế tắc không tìm được tác nhân gây bệnh.
Với các trường hợp viêm não không rõ nguyên nhân thường chỉ được điều trị triệu chứng. Bệnh nhân co giật thì sử dụng thuốc chống co giật, bị suy hô hấp thì dùng máy thở… Người bệnh phải nằm điều trị dai dẳng nhiều tháng và để lại nhiều di chứng nguy hiểm.
Cảnh báo về loại bệnh nguy hiểm
BS Nguyễn Trung Cấp giải thích về căn bệnh viêm não tự miễn do kháng thể kháng receptor NMDA: NMDA là chất trung gian dẫn truyền thần kinh trong não có vai trò quan trọng trong hành vi phán đoán, nhận thức, sự tương tác của con người, và kiểm soát những hoạt động vô thức (như thở, nuốt…).
“Viêm não thụ thể chống NMDA có thể liên quan tới nhiều các khối u, trong đó đặc biệt quan trọng là u quái buồng trứng. Đây là loại khối u chứa nhiều loại mô cơ thể khác nhau (bao gồm cả mô não). Bệnh viêm não tự miễn do kháng thể NMDA gây ra thường gặp chủ yếu ở phụ nữ và dưới 30 tuổi.
Hiện cơ chế sinh ra kháng thể NMDA vẫn chưa rõ, nhưng y học ghi nhận phụ nữ bị bướu buồng trứng dễ sản sinh ra kháng thể NMDA” - BS Nguyễn Trung Cấp cho hay.
Các bác sĩ cho rằng, các kháng thể ban đầu được hình thành chống lại các thụ thể NMDA trong các khối u và sau đó tấn công những thụ thể tương tự trong não tạo ra các triệu chứng và dấu hiệu liên quan đến viêm não thụ cảm kháng NMDA.
Khi người bệnh xuất hiện các triệu chứng như bất thường về tâm thần, hành vi hoặc rối loạn chức năng nhận thức, rối loạn chức năng nói, rối loạn vận động, co cứng hoặc tư thế bất thường, rối loạn thần kinh thực vật hoặc rối loạn nhịp thở... cần nghĩ ngay đến viêm não tự miễn do kháng thể kháng NMDA.
“Căn bệnh này tuy nguy hiểm nhưng nếu được chẩn đoán sớm và điều trị hợp lý, bệnh nhân sẽ có thể phục hồi, hạn chế di chứng nguy hiểm” – BS Nguyễn Trung Cấp khẳng định.
