Nguy cơ chiến sự Guyana - Venezuela vì tranh chấp Essequibo được 'tháo ngòi nổ'

Tổng thống Venezuela - ông Nicolas Maduro và Guyana - ông Irfaan Ali, đã đồng ý không sử dụng vũ lực và giải quyết tranh chấp lãnh thổ ở khu vực Essequibo một cách hòa bình, theo đúng điều khoản của Thỏa thuận Geneva năm 1966.

Thông báo này được đưa ra sau cuộc gặp đầu tiên giữa họ trên đảo St. Vincent ở Caribe.

Theo tuyên bố chung, cả hai nước cam kết không đe dọa hoặc sử dụng vũ lực chống lại nhau trong mọi trường hợp, kể cả những tình huống phát sinh từ bất đồng giữa hai quốc gia.

Hai bên cũng nhấn mạnh rằng mọi tranh chấp phải được giải quyết theo luật pháp quốc tế và trên cơ sở Hiệp định Geneva.

Đây là diễn biến gây bất ngờ, bởi trước đó Tổng thống Venezuela đã tuyên bố sáp nhập vùng đất Essequibo, thậm chí còn đặt ra một địa danh hành chính mới là bang thứ 24 của nước này mang tên "Guyana - Essequibo".

Nhật báo El Pais đưa tin: “Tổng thống Venezuela đã cử một đội quân đến Puerto Barima, thuộc bang Delta Amacuro, trên biên giới Đại Tây Dương của Venezuela, rất gần đường biên với 160.000 km2 lãnh thổ rừng rậm do Guyana tuyên bố chủ quyền và trên quản lý trên thực tế”.

Ngay sau đó, Guyana đã xem xét một số phương án tăng cường hợp tác quốc phòng với các đồng minh, đặc biệt là Mỹ, trong bối cảnh tranh chấp lãnh thổ với Venezuela diễn biến nguy hiểm, có lẽ diễn biến trên đã khiến Caracas phải "chùn chân".

Tranh chấp lãnh thổ giữa Venezuela và Guyana liên quan đến vùng đất Essequibo đã tạm lắng dịu.

Hai nhà lãnh đạo Maduro và Ali đã đồng ý thành lập một ủy ban cấp bộ trưởng ngoại giao để trao đổi về vấn đề Essequibo và lên kế hoạch cho cuộc gặp tiếp theo trong vòng ba tháng tới.

Tranh chấp lãnh thổ giữa Venezuela và Guyana - cựu thuộc địa của Anh, có lịch sử lâu đời, bắt đầu từ thế kỷ 19. Tình hình leo thang sau khi Guyana bắt đầu chuyển giao các khu vực lãnh thổ tranh chấp giàu khoáng sản để cho các công ty dầu mỏ phát triển.

Thỏa thuận nói trên giữa lãnh đạo hai nước là một bước quan trọng hướng tới giải pháp hòa bình cho cuộc xung đột lâu dài, ảnh hưởng sâu sắc đến ổn định và an ninh khu vực.