Ông Nguyễn Thanh Hải, Phó Giám đốc Sở Công Thương cho biết, sau khi Bộ Công Thương và các cơ quan chức năng tăng cường thanh tra, kiểm tra, xử lý vi phạm và triển khai đồng bộ nhiều giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý hoạt động bán hàng đa cấp, nhiều doanh nghiệp kinh doanh đa cấp trái phép đã bị loại khỏi thị trường.
Tuy nhiên, những “vòi bạch tuộc” này không dễ bị chặt đứt, mà có xu hướng chuyển sang các mô hình hoạt động sử dụng phương thức đa cấp nhưng không mua hàng hóa thực sự để né tránh sự quản lý của cơ quan quản lý. Đặc biệt, 100% các thỏa thuận về lợi nhuận đều là thỏa thuận bằng lời, không được ghi lại thành văn bản nên khi xảy ra tranh chấp, cơ quan chức năng hoàn toàn không có chứng cứ để xử lý.
Theo ông Phạm Văn Cao, Cục Cạnh tranh và Bảo vệ người tiêu dùng (Bộ Công Thương), nguyên nhân của tình trạng này là do doanh nghiệp bán hàng đa cấp lôi kéo người tham gia thông qua việc tuyên truyền trực tiếp từ người này đến người khác hoặc qua hội nghị, hội thảo thường tổ chức vào ngày nghỉ, ngoài giờ hành chính, thậm chí, người bán hàng đa cấp đến tận nhà để chào mời... nên cơ quan quản lý gặp nhiều khó khăn trong việc kiểm soát.
Nhằm quản lý hoạt động bán hàng đa cấp trên địa bàn Hà Nội, UBND TP. Hà Nội đã ban hành Công văn số 2217/UBND-KT về việc yêu cầu các sở, ngành, đơn vị triển khai thực hiện nghiêm Nghị định 40/2018/NĐ-CP.
Theo đó, Sở Công Thương Hà Nội tiếp nhận hồ sơ thông báo tổ chức hội nghị, hội thảo của doanh nghiệp đã được cấp xác nhận đăng ký hoạt động bán hàng đa cấp trên địa bàn thành phố; tổ chức thanh tra, giám sát, xử lý vi phạm pháp luật bán hàng đa cấp; cục Quản lý thị trường Hà Nội kiểm tra, giám sát hoạt động bán hàng đa cấp..
So với Nghị định 42/2014/NĐ-CP thì Nghị định 40/2018/NĐ-CP tạo ra một khung pháp lý chặt chẽ hơn trong việc quản lý và điều chỉnh hoạt động bán hàng đa cấp. Nhiều quy định mới đã được bổ sung nhằm mục tiêu hoàn thiện hành lang pháp lý, tăng cường kiểm soát, nâng cao hiệu quả công tác quản lý nhà nước và xử lý vi phạm đối với hoạt động bán hàng đa cấp.
Dù đã tạo thêm khung pháp lý cho các lực lượng chức năng quản lý chặt hơn hoạt động bán hàng đa cấp, loại bỏ những doanh nghiệp lợi dụng bán hàng đa cấp để lừa đảo người tiêu dùng, nhưng trên thực tế, nghị định vẫn chưa thể kiểm soát được những hình thức lách luật tinh vi của các đối tượng lợi dụng hoạt động bán hàng đa cấp để lừa đảo người tiêu dùng.
Để tránh bị lôi kéo vào bẫy lừa đảo bán hàng đa cấp, ông Hải khuyến cáo, người dân cần nhận thức rõ các dấu hiệu lừa đảo như mời chào tham gia đầu tư, nộp tiền, hứa hẹn trả các khoản lợi nhuận cao bất thường; kinh doanh theo phương thức đa cấp nhưng không có hàng hóa...
Cùng với việc siết chặt kiểm soát hoạt động của các cơ quan chức năng, thì mỗi người dân hãy thận trọng, đề cao cảnh giác trước những hành vi dụ dỗ, lôi kéo dưới mọi hình thức để tránh rơi vào “bẫy” của kẻ xấu.
Ngoài ra, để giúp người dân hiểu rõ về mô hình kinh doanh đa cấp, Sở Công Thương thường xuyên đăng tải nội dung tuyên truyền về hoạt động bán hàng đa cấp lên website của Sở, cũng như thông tin về kết quả kiểm tra, xử lý vi phạm đối với hoạt động này; danh sách các doanh nghiệp đã thông báo hoạt động hoặc bị thu hồi giấy phép, hay thông báo chấm dứt hoạt động bán hàng đa cấp.
