Nhiều giải pháp nâng cao chất lượng dịch vụ
Theo đó, tính đến 31/12/2020, số người tham gia bảo hiểm y tế là 87,96 triệu người đạt tỷ lệ bao phủ 90,85% dân số. Trong đó, ngân sách nhà nước đóng và hỗ trợ mức đóng trên 51 triệu người, chiếm 58%.
Tổng số chi do ngân sách nhà nước đóng, hỗ trợ mức đóng năm 2020 là 39.953 tỷ đồng, bằng 37% tổng số thu tiền đóng bảo hiểm y tế.
Về công tác khám chữa bệnh bảo hiểm y tế: Năm 2020, có 2.612 cơ sở khám chữa bệnh bảo hiểm y tế, tăng 166 cơ sở (6,8%) so với năm 2019; số cơ sở công lập tăng 66 cơ sở (4%) so với năm 2019, ngoài công lập tăng 100 cơ sở (12,6%).
Về chất lượng khám chữa bệnh bảo hiểm y tế: Năng lực y tế cơ sở được nâng lên; phát huy vai trò quan trọng trong giám sát, xét nghiệm, cách ly, tiêm chủng, điều trị, nhất là quản lý, chăm sóc F0 tại nhà giúp giảm bệnh nặng, góp phần giảm tử vong.
Năm 2020, tỷ lệ trạm y tế xã: có đủ điều kiện khám chữa bệnh bảo hiểm y tế đạt 92,8%; thực hiện trên 80% danh mục dịch vụ kỹ thuật của tuyến xã đạt 48,8%; đạt tiêu chí quốc gia về y tế xã đạt 94,4%. Tỷ lệ dân số được quản lý, theo dõi sức khỏe đạt 45,6%.
Bên cạnh đó, ngành Y tế thực hiện nhiều giải pháp nâng cao chất lượng dịch vụ y tế; tăng cường ứng dụng khoa học kỹ thuật, công nghệ thông tin như hồ sơ sức khỏe cá nhân kết hợp với bệnh án điện tử; khám chữa bệnh từ xa kết nối hơn 1.500 cơ sở y tế trên toàn quốc, 100% các huyện được kết nối, hỗi trợ chuyên môn và đã cứu sống nhiều bệnh nhân…Tiếp tục đẩy mạnh phát triển y dược cổ truyền và hoàn thiện các quy định pháp luật để đổi mới đào tạo nguồn nhân lực y tế theo hướng hội nhập quốc tế.
Về giá dịch vụ khám chữa bệnh bảo hiểm y tế: Bộ Y tế đã ban hành các quy định thống nhất giá dịch vụ khám chữa bệnh bảo hiểm y tế giữa các bệnh viện cùng hạng trên toàn quốc.
Bộ Y tế đã 4 lần sửa đổi, bổ sung các quy định về giá dịch vụ khám chữa bệnh bảo hiểm y tế để nâng cao quyền lợi của người tham gia bảo hiểm y tế. Về điều chỉnh giá dịch vụ khám chữa bệnh theo lộ trình tính đúng, tính đủ các yếu tố cấu thành giá: do ảnh hưởng của dịch COVID-19 tạm thời chưa thực hiện trong thời gian này để không tác động người dân, doanh nghiệp.
Bộ trưởng Nguyễn Thanh Long cho biết, bên cạnh các kết quả đạt được, trong quá trình thực hiện đã xuất hiện một số tồn tại, hạn chế. Một số quy định về thanh toán, quyết toán chi phí khám chữa bệnh còn chưa thực sự rõ ràng, đầy đủ;
Vẫn còn chênh lệch chênh lệch về chất lượng giữa các tuyến, các vùng, đặc biệt là giữa tuyến y tế cơ sở với tuyến trên nên chưa đáp ứng nhu cầu ngày càng cao và đa dạng của người dân;
Việc xây dựng, cập nhật, điều chỉnh định mức, giá dịch vụ y tế khó khăn, mất nhiều thời gian trong điều kiện thay đổi liên tục về khoa học, kỹ thuật, công nghệ trong chuẩn đoán, điều trị, thuốc, trang thiết bị.
Về tình hình quản lý và sử dụng quỹ bảo hiểm y tế năm 2020: Tổng thu quỹ bảo hiểm y tế: 110.395 tỷ đồng; chi bảo hiểm y tế năm 2020 là 104.220 tỷ đồng. Về cân đối quỹ bảo hiểm y tế: tổng số thu quỹ bảo hiểm y tế lớn hơn tổng số chi quỹ bảo hiểm y tế là 5.071 tỷ đồng; dự kiến số dư quỹ bảo hiểm y tế lũy kế đến cuối năm 2020 là 32.991 tỷ đồng.
Nhiều khó khăn trong quản lý, sử dụng quỹ bảo hiểm y tế
Bộ trưởng Nguyễn Thanh Long cũng nêu một số khó khăn, vướng mắc trong việc quản lý, sử dụng quỹ bảo hiểm y tế.
Về công tác thu quỹ bảo hiểm y tế: Dịch COVID-19 ảnh hưởng đến kinh tế xã hội, nhiều doanh nghiệp ngừng sản xuất, người lao động không có việc làm. Các tỉnh, thành phố cũng gặp khó khăn trong bố trí ngân sách địa phương để hỗ trợ thêm mức đóng bảo hiểm y tế cho một số đối tượng theo quy định; các doanh nghiệp, đơn vị sử dụng lao động, người dân gặp khó khăn trong sản xuất, kinh doanh...
Về giao dự toán chi khám chữa bệnh bảo hiểm y tế: Một số địa phương được giao dự toán chưa sát với thực tế chi phí khám chữa bệnh bảo hiểm y tế; Tình trạng một số cơ sở thiếu kinh phí khám chữa bệnh bảo hiểm y tế vào các tháng cuối năm nhưng việc điều chỉnh dự toán tại địa phương trong năm còn chậm; Việc quy định tổng mức thanh toán với các yếu tố xác định chưa phù hợp với thực tiễn.
Về tạm ứng kinh phí khám chữa bệnh bảo hiểm y tế: Các cơ quan BHXH cơ bản đã thực hiện tạm ứng kinh phí cho cơ sở khám chữa bệnh theo quy định, tuy nhiên vẫn còn tình trạng cơ quan BHXH đối trừ số tiền đã tạm ứng trước đó và lấy cơ sở số kinh phí đã được đối trừ làm cơ sở tạm ứng cho quý sau khi cơ sở khám chữa bệnh phát sinh chi phí vượt dự toán hoặc số liệu thanh quyết toán chưa thống nhất, gây khó khăn nhất định cho cơ sở khám chữa bệnh do không có kinh phí để trang trải các hoạt động đã thực hiện như mua thuốc, vật tư, trả lương…
Về thanh quyết toán chi phí khám chữa bệnh bảo hiểm y tế: năm 2020 ngành Y tế và Bảo hiểm xã hội đã rà soát, quyết toán số tiền 10.151 tỷ đồng chưa thanh toán của các năm trước. Tuy nhiên, vẫn còn một số vấn đề tồn tại, vướng mắc trong việc thanh quyết toán như: Việc thẩm định và thanh quyết toán chi phí khám chữa bệnh bảo hiểm y tế còn chậm, tình trạng chi phí khám chữa bệnh bảo hiểm y tế chưa được thống nhất đưa vào quyết toán hằng năm vẫn xảy ra; Chưa giải quyết triệt để việc thanh toán kinh phí tồn đọng do thực hiện không thực hiện thanh toán chi phí khám chữa bệnh bảo hiểm y tế theo giá dịch vụ mà áp dụng định mức kinh tế kỹ thuật để thanh toán; Thanh toán chi phí khám chữa bệnh bảo hiểm y tế đối với bệnh nhân COVID-19 gặp nhiều khó khăn do không thể bóc tách chi phí điều trị bệnh COVID-19 do ngân sách nhà nước chi trả và chi phí khám chữa bệnh nào điều trị bệnh nền hoặc bệnh khác do quỹ bảo hiểm y tế chi trả. Nhiều trường hợp bệnh đã tử vong hoặc không liên hệ được với người nhà nên không thể thanh toán chi phí đồng chi trả.
Về việc cân đối quỹ: Việc cân đối Quỹ vẫn được bảo đảm do Chính phủ, Bộ Y tế và các bộ, ngành đã tổ chức triển khai đồng bộ nhiều giải pháp để kiểm soát chi từ Quỹ bảo hiểm y tế, tuy nhiên vẫn còn các khó khăn, thách thức cần giải quyết như: Số người tham gia bảo hiểm y tế tăng, nhưng phần lớn được NSNN đóng hoặc hỗ trợ đóng theo mức lương cơ sở nên số thu vào quỹ thấp; Mức đóng không thay đổi trong khi phạm vi, quyền lợi hưởng chế độ bảo hiểm y tế ngày càng được mở rộng; Tình trạng trốn đóng, chậm đóng bảo hiểm y tế của một số chủ sử dụng lao động vẫn xảy ra ở hầu hết các địa phương và vẫn còn tư tưởng chỉ khi ốm đau mới tham gia bảo hiểm y tế.