Khi “van xả” vận hành
Chính bản thân bà May có lẽ cũng sẽ nghỉ vài ngày trước khi quay lại điện Westminster, để lấy với sự cân bằng, tỉnh táo và sảng khoái, và cuối cùng là cố gắng tìm một thỏa thuận cho Brexit. Tuy nhiên, có thể nói, trong khi bà xứng đáng được nghỉ ngơi, việc rời khỏi công việc lại là điều cuối cùng bà nên làm trong thời điểm hiện nay.
Kết thúc hội nghị thượng đỉnh đầy căng thẳng, việc các nhà lãnh đạo EU quyết định gia hạn thời hạn cho Brexit đến ngày 31/10, giống như việc xì van một nồi áp suất cực lớn ở điện Westminster. Các nhà lập pháp đã quá mệt mỏi, thậm chí đổ bệnh, do những cuộc làm việc đêm hôm khuya khoắt và những cuộc bỏ phiếu gay cấn, giờ đây đã nhẹ nhõm phần nào để hưởng kỳ nghỉ Phục sinh, vốn đã bị hủy khi họ cố gắng đạt được thỏa thuận trước hạn chót vào thứ Sáu ngày 12/4. Đây là lần nghỉ đầu tiên của họ kể từ Giáng sinh.
Tuy nhiên, sự giải phóng áp lực đó đã tạo ra một khoảng trống, trong đó những người “đam mê” Brexit một cách cực đoan hơn đã vội vã nắm bắt chương trình nghị sự từ Thủ tướng. Cuối tuần qua, Nigel Farage, người lãnh đạo UKIP đi đầu trong chiến dịch rời khỏi EU, đã phát động chiến dịch Brexit mới của đảng này để đối phó với cuộc bầu cử châu Âu.
Những người Brexit bảo thủ nổi bật, vốn luôn để mắt đến sự lãnh đạo và công việc của Thủ tướng Anh cũng ở lại để có được một phần của chương trình nghị sự. Tham vọng không bao giờ ngủ quên. Ông Vladimir Johnson, cựu Bộ trưởng Ngoại giao và hiện là ứng cử viên hàng đầu để kế nhiệm bà May, đã có cuộc đàm phán bí mật với đảng ủng hộ Brexit Bắc Ireland, DUP, người nắm giữ cán cân quyền lực trong cộng đồng.
Khoảng trống nguy hiểm
Mặc dù có thể cần thêm thời gian để bảo đảm một thỏa hiệp về Brexit, nhưng khoảng trống này là một giai đoạn nguy hiểm - ngay cả đối với vị Thủ tướng đã “sống sót” qua nhiều thất bại trước Quốc hội cũng như những nỗ lực lật đổ bà.
Mặc dù quá trình Brexit đang ở trong tình trạng bế tắc, tuy nhiên bà May có thể kiểm soát được sự bế tắc đó. Bà không thể tìm ra lối thoát, nhưng ít nhất bà là người điều khiển các cuộc đàm phán với đảng Lao động, người đại diện cho Vương quốc Anh tại Hội nghị Thượng đỉnh Brussels, và, ở một mức độ nào đó, kiểm soát chương trình tin tức.
Nếu bà May rời vị trí, dù chỉ là tạm thời trong kỳ nghỉ Phục Sinh, có nguy cơ bà đã để cho những tiếng nói khác vượt qua mình. Nếu muốn lấy lại quyền kiểm soát, bà càng không nên nghỉ dài. Mặc dù Điện Westminster đang trong tình trạng trì trệ, nhưng tình trạng ấy lại phù hợp với Thủ tướng một cách tương đối. Bây giờ, khi có nhiều thời gian hơn để đồng hồ đếm ngược Brexit hoạt động, bất cứ điều gì cũng có thể xảy ra.
Điều quan trọng là Thủ tướng Anh cần tăng gấp đôi nỗ lực đàm phán giữa chính phủ và đảng Lao động của
Jeremy Corbyn để đạt được thỏa thuận thỏa hiệp sẽ có đủ phiếu bầu trong Quốc hội để cho phép Brexit diễn ra. Các cuộc đàm phán này đang diễn ra giữa các bộ trưởng và đại diện của Corbyn, nhưng đàm phán cũng không thể thu hẹp lại thành con số 0 chỉ vì đã hết thời gian Quốc hội cho phép.
Hạn chót cho bà May
Bà May cần chỉ rõ trách nhiệm cá nhân của từng người và tạo ra một bước đột phá vào cuối tuần tới, trước khi Quốc hội trở lại làm việc - để không chỉ chứng minh với Brussels rằng bà đang có những tiến bộ thực sự, mà còn để ngăn chặn những thách thức đối với sự lãnh đạo của chính mình do cánh Brexit bảo thủ ngày càng kích động hơn.
Nếu họ thất bại, bà May phải một lần nữa nhấn mạnh thỏa thuận ban đầu của mình, hoặc buộc phải chấp nhận rằng các nhà lập pháp nên có một nỗ lực khác trong các phiếu bầu để đưa ra giải pháp thay thế hợp lý nhất. Nếu bà không thể chứng minh rằng bà có câu trả lời, sẽ có nguy cơ chính phe nhóm của bà sẽ gây áp lực buộc bà từ chức.
Hạn chót chính thức tiếp theo cho Brexit là tháng 6, khi Vương quốc Anh phải đưa ra báo cáo tiến độ cho các nhà lãnh đạo EU về cách họ cố gắng giải quyết bế tắc Brexit. Nhưng trong thực tế, “hạn chót” cho Thủ tướng Anh lại là ngày 23/4, khi Quốc hội làm việc trở lại. Nếu không thận trọng, bà May rất có thể “trắng tay” khi trở về từ kỳ nghỉ này.