Cứ đến mùa na dai, na bở là chị Nguyễn Thị Hà, 40 tuổi ở Đặng Xá, Gia Lâm, Hà Nội lại thường xuyên mua về ăn. Theo người phụ nữ giàu kinh nghiệm này cho biết, na rất giàu dinh dưỡng, tốt cho sức khỏe và thơm ngon nên nhà chị ai cũng thích ăn loại quả này.
Hiện tháng 8 đang là mùa thu hoạch na. Giá bán quả na chín đầu vụ đang ở mức 60.000 - 70.000 đồng/kg na loại to (3 - 4 quả/kg). Với na loại nhỏ hơn khoảng 5-6 quả 1 kg đang được các tiểu thương bán giá 40-50.000 đồng/kg. Riêng loại na nhỏ hơn đang được bán giá 30-35.000 đồng/kg.
Thị trường hiện đang có 2 loại là na dai và na bở dựa vào đặc tính của quả. Tuy nhiên, chị Hà nhận định, na dai được nhiều người ưa thích và lựa chọn nhiều hơn hẳn na bở: "Na dai ăn ngọt, để được lâu, không dễ nát, dễ bóc vỏ, múi na nhằn dễ tróc ra khỏi hột và múi cũng dai hơn hẳn na bở. Đặc biệt quả na dai có vỏ mềm, màu xanh, thịt trắng lại ít hạt. Ngoài ra chúng có mùi thơm và vị ngọt sắc hơn nhiều na bở".
Bà nội trợ Hà Nội này cũng cho biết, để phân biệt na dai, na bở khi đi chợ cũng khá dễ dàng. Chỉ cần người mua chú ý mắt na, cuống na, múi na, vỏ na là có thể phân biệt được rõ 2 loại na này: "Chỉ cần để ý kỹ là có thể phân biệt được na dai với na bở ngay. Cụ thể mắt na dai thường mỏng phẳng, khi bóc vỏ có thể dễ dàng bóc thành từng mảng. Nhưng na bở chỉ có thể bóc từng mắt chứ không thể bóc cả lớp được.
Hoặc phần cuống na dai thường bám chắc vào quả rất khó tụt dù đã chín. Còn na bở thì phần cuống này tụt ra rất dễ dàng.
Người mua cũng có thể nhìn nào múi na để phân biệt 2 loại na này. Nếu như múi na to, ít hạt, vị ngọt thanh thì là na bở. Còn na dai thường múi nhỏ, nhiều hạt hơn và có vị ngọt sắc. Hay khi na chín, na dai có vỏ mềm, còn na bở có lớp vỏ cứng hơn".
Nói chung theo kinh nghiệm nhiều năm đi chợ mua loại trái cây theo mùa của bà nội trợ này, để chọn những trái na ngọt, nhiều cùi, ít hạt 10 quả như 10, người mua dựa vào những đặc điểm sau:
Nhìn vào mắt na to hơi phẳng, màu trắng ngà, không thâm đen
Khi mua na, người mua có thể nhìn vào mắt na để chọn. Bạn nên chọn những quả mắt na to, màu trắng ngà, không thâm đen hay nứt nẻ. Tuyệt đối không chọn những quả na có nhiều vết nứt nẻ, và ở các vết đó có dấu hiệu chảy nước vì sẽ ăn không ngon, vị chua, ủng.
Vỏ bên ngoài mỏng, cuống nhỏ nhưng vẫn còn cuống
Để có những quả na ngon chín cây, bạn dựa vào vỏ quả mỏng, mắt na to và phẳng, hơi nứt nhưng vẫn còn cuống. Nên chọn những trái na tròn, mắt na to, kẽ mắt trắng, da xanh non, cuống quả nhỏ, chín mềm và không nứt.
Nhìn vào mắt na đã mở mắt hay chưa mở mắt
Khi mua na, nên chú ý chọn những quả na đã mở mắt (những trái na sắp chín, kẽ giữa các mắt mở rộng ra) không chọn những quả na xanh quá và chưa mở mắt, sẽ khó chín và khi ăn không được thơm ngon.
Chỉ nên mua na đúng mùa giữa tháng 8
Mùa na dai, na bở hàng năm được kéo dài khoảng từ tháng 8 đến cuối tháng 9. Đây là thời gian loại quả này thu hoạch. Vì vậy, người mua na nên mua thời điểm giữa mùa. Lúc này na thường chín cây, chín đều và ngon hơn hẳn cuối mùa hay đầu mùa.
Có thể mua na xanh chín già về để tự dấm tại nhà
Nếu sợ mua na chín cây về dễ bị dập nát hoặc ăn không hết, bạn có thể mua na xanh để về tự dấm chín tại nhà mà không lo tẩm hóa chất.
"Có rất nhiều cách tự dấm na chín. Tuy nhiên mình hay làm là lót dưới đáy thùng một lớp lá nhãn. Sau đó bỏ na vào thùng và đốt vài nén hương cắm vào trong rồi đóng chặt nắp thùng 1-2 ngày thì na sẽ chín ngay. Cách dấm này vừa giúp na khi chín có màu đẹp và ăn vẫn ngon, ngọt", chị Hà tiết lộ.