(GD&TĐ) - Địa danh hay tên địa lý là vùng tên như tên sông, tên núi, là tên gọi các đối tượng địa hình khác nhau, tên nơi cư trú, tên hành chính... được con người đặt ra. Nhiều địa danh còn có ý nghĩa về mặt lịch sử của dân tộc, là nơi gắn liền với quá trình hình thành và phát triển của cả dân tộc, làng quê, dòng tộc và của mỗi một con người. Do đó, địa danh là thông tin không thể thiếu của bất cứ đối tượng nào.
Ngoài việc chuẩn hóa địa danh nhằm thống nhất và xác định chính xác vị trí của đối tượng mang địa danh làm cơ sở thống nhất về cách đọc, cách viết... thì việc thay đổi tên địa danh cũng rất quan trọng cần hết sức thận trọng, nghiên cứu kỹ lưỡng.
Bởi vì, cùng với sự phát triển của xã hội thì bộ mặt các vùng miền, làng quê cũng thay đổi theo và việc thay đổi tên gọi các địa danh trong một số trường hợp là rất cần thiết để phù hợp với tình hình mới.
Vấn đề đặt ra là làm thế nào để hài hòa, phát huy hết tính hiệu quả, thiết thực của sự thay đổi đó mà không làm mất đi ý nghĩa thực tiễn, lịch sử của địa danh cũng như hạn chế tối đa tác hại tiêu cực ảnh hưởng đến người dân, tổ chức.
Hiện nay, việc đặt tên, thay đổi tên gọi các địa danh là do cơ quan nhà nước có thẩm quyền thực hiện, cũng có trường hợp do thói quen, sự kiện đặc biệt nào đó xảy ra mà dân gian gọi mãi cũng mà thành tên địa danh.
Do đó, khi thay đổi tên địa danh cần tiến hành một cách thận trọng, khách quan, khoa học và nghiên cứu, xem xét kỹ càng trước khi quyết định.
Bởi vì, nhiều trường hợp do sự chủ quan, tùy tiện, cẩu thả khi thay đổi tên địa danh nên đã dẫn đến những xáo trộn, gây khó khăn không đáng có cho người dân, cơ quan, doanh nghiệp, thậm chí ảnh hưởng đến sự phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.
Minh chứng là thời gian qua việc thay đổi tên đường, số nhà ở một số địa phương đã gây ra khó khăn và bức xúc trong dư luận.
Rất nhiều trường hợp vì thay đổi các địa danh mà làm giảm lượng khách du lịch do du khách không xác định được tên địa danh mới hoặc các nhà đầu tư nhầm lẫn, khó khăn trong việc tiếp cận địa phương, địa giới hành chính mới...
Bên cạnh đó, việc thay đổi tên địa danh không cần thiết, phù hợp cũng ảnh hưởng trực tiếp đến quyền, lợi ích hợp pháp của người dân, tổ chức do sự thay đổi này dẫn đến thay đổi thông tin về nơi cư trú, thường trú trong các giấy tờ nhân thân như số nhà, địa chỉ cư trú, gây khó khăn, phức tạp trong các giao dịch dân sự, hành chính, kinh tế...
Ngoài ra, việc thay đổi không cần thiết gây lãng phí lớn khi phải mất thời gian, tiền của cho người dân, cơ quan nhà nước khi phải tiến hành làm mới, cấp đổi lại các giấy tờ nhân thân...
Thiết nghĩ, các cơ quan chức năng cần thận trọng, khách quan trước khi quyết định thay đổi tên địa danh, chỉ những trường hợp thật cần thiết mới tiến hành thay đổi nhằm tránh tùy tiện, máy móc, áp đặt trong việc thay đổi tên gọi địa danh ảnh hưởng đến phát triển kinh tế, an sinh xã hội và hội nhập quốc tế.
Phạm Văn Chung
