Một tuyên bố đầy bất ngờ
Ngày 22/8, tại một cuộc họp báo ở thủ đô Tehran, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Iran Bahram Ghasemi tuyên bố: “Việc sử dụng căn cứ không quân của Nga tạm thời dừng lại”. Theo lời Bahram Ghasemi, có vẻ như không có hợp đồng đặc biệt nào về việc Iran cho Nga sử dụng căn cứ quân sự “Shahid Knife”- TASS đưa tin.
“Tuy nhiên chúng tôi và Nga có một số thỏa thuận về việc tiến hành các hoạt động chung (chống khủng bố) và một trong những thỏa thuận đó là cho phép Nga sử dụng không phận và cơ sở hạ tầng để chống lại chủ nghĩa khủng bố ở Syria” - Bahram Ghasemi khẳng định. Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Iran cũng nhấn mạnh rằng quan hệ ngoại giao của Iran với Nga phát triển mạnh, có tính chiến lược trong những năm gần đây.
“Trong cuộc chiến chống chủ nghĩa khủng bố và IS, quan điểm của Nga và Iran rất gần nhau” - Bahram Ghasemi bổ sung.
Trước đó, Bộ trưởng Quốc phòng Iran Hossein dehgan nói rằng, Iran và Nga có thỏa thuận phải thông báo cho nhau về các cuộc tham vấn với các bên thứ ba để giải quyết cuộc khủng hoảng Syria.
Tuy nhiên, tuyên bố của người phát ngôn Bộ Ngoại giao Iran khiến cả thế giới phải ngỡ ngàng. Sau Hội nghị Thượng đỉnh Nga - Iran -Azerbaijan tại Bacu, không ít các nhà phân tích đều khẳng định về một trục Nga - Iran - Azerbaijan đang được hình thành. Vậy mà…
Tại sao Iran dừng hoạt động quân sự của Nga tại Hamadan?
Còn nhớ trước đó, Mỹ đã chỉ trích việc sử dụng căn cứ không quân của quân đội Nga ở Iran. Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Mỹ Mark Toner gọi đó là một “nỗi buồn, nhưng không đáng ngạc nhiên” và cho rằng việc này “vi phạm Nghị quyết Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc 2231, trong đó bảo vệ việc bán hoặc cung cấp các máy bay quân sự cho Iran mà không cần sự chấp thuận của Hội đồng Bảo an”.
The New York Times nhận định: “Việc Nga sử dụng căn cứ này có sự chấp thuận rõ ràng của phía Iran, có thể làm hỏng hoặc ít nhất là làm phức tạp các mối quan hệ khó khăn giữa Nga và Mỹ vào thời điểm mà Mỹ cùng với Nga đang tìm cách chấm dứt cuộc chiến ở Syria”.
Giờ đây, khi Iran tuyên bố tạm dừng kế hoạch này, báo chí phương Tây vô cùng sốt sắng đi tìm nguyên nhân Iran tạm dừng không cho không quân Nga xuất kích từ căn cứ quân sự ở Hamadan. Trên Twitter, AP cho rằng, các nhà chức trách Iran đã không hài lòng với thực tế rằng Moscow đã “khoe mẽ” việc sử dụng các cơ sở trước cả nước Cộng hòa Hồi giáo.
Chủ tịch Quốc hội Iran Ali Larijani Loa đã phủ nhận các thông báo trên các phương tiện truyền thông quốc tế rằng Iran cam kết cho phép quân đội Nga sử dụng một trong các căn cứ không quân. Tuy nhiên, ông khẳng định rằng Moscow và Tehran cùng nhau chống lại chủ nghĩa khủng bố ở Syria, theo hãng tin Iran Tasnim.
Phát biểu tại Quốc hội của Iran, một thành viên của ủy ban An ninh quốc gia và chính sách đối ngoại Hishmatulla Falahatpishe phản đối việc quân đội Nga triển khai tại Hamadan.
Theo Hishmatulla Falahatpishe, đây là quyết định vi phạm hiến pháp của Iran, trong đó nghiêm cấm việc thành lập các căn cứ quân sự nước ngoài trên lãnh thổ của mình, ngay cả đối với các mục đích hòa bình. Ông cũng chỉ trích chính sách đối ngoại của Nga trong những năm gần đây và cho rằng chính phủ chỉ quan tâm đến lợi ích riêng của họ.
Vậy là đã rõ, quyết định cho phép Nga sử dụng căn cứ quân sự ở Hamadan của chính phủ Iran bị Quốc hội nước này phản đối. Trước đó, các nhà phân tích đã nghi ngại về khả năng này và giờ đây nó đã trở thành hiện thực. Ngoài ra, theo các nhà phân tích, rất có thể Tehran không muốn làm người Mỹ phật lòng khi hai nước đang có nhiều toan tính ở tương lai.
