Bảo đảm tính khoa học, thống nhất, kế thừa
Thứ trưởng Thường trực Bộ GD&ĐT Phạm Ngọc Thưởng chủ trì hội thảo. Tham dự hội thảo có đại diện lãnh đạo các đơn vị thuộc Bộ GD&ĐT, các sở GD&ĐT, các cơ sở giáo dục, chuyên gia, nhà khoa học.
Phát biểu khai mạc hội thảo, Thứ trưởng Phạm Ngọc Thưởng nhấn mạnh: Trong bối cảnh, thực tiễn hiện nay đòi hỏi phải nâng cao chất lượng giáo dục mầm non (GDMN) là hết sức cấp bách, bởi yêu cầu về tính liên thông giữa các cấp học, mầm non với phổ thông, phổ thông với đại học, giáo dục thường xuyên với giáo dục dạy nghề.
Nghị quyết số 71-NQ/TW ngày 22/8/2025 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển giáo dục và đào tạo có nêu: Giáo dục mầm non và phổ thông là nền tảng để hình thành nhân cách phát triển phẩm chất và năng lực người học. Do đó, cần làm rõ và chỉ ra những ưu điểm của Dự thảo chương trình GDMN mới trong việc góp phần hình thành nhân cách, phát triển phẩm chất và năng lực người học.
“Ban soạn thảo, ban nghiên cứu và các chuyên gia, các nhà khoa học, các cô giáo, thầy giáo mầm non đi thẳng vào vấn đề trong nghiên cứu góp ý để hoàn thiện chương trình, để bắt đầu năm học 2026-2027 sẽ có thể triển khai thí điểm và chính thức ban hành chương trình này”, Thứ trưởng đề nghị.
Báo cáo tại hội nghị, GS.TS Lê Anh Vinh - Viện trưởng Viện Khoa học giáo dục Việt Nam, Trưởng Ban biên soạn Chương trình - cho biết: Chương trình GDMN được Bộ trưởng ban hành năm 2009, đến nay đã được sửa đổi, bổ sung 2 lần.
Đến nay Chương trình GDMN đã được thực hiện ở 100% cơ sở GDMN trong toàn quốc, chất lượng nuôi dưỡng, chăm sóc giáo dục trẻ em mầm non được nâng lên; trẻ được quan tâm phát triển toàn diện về thể chất, tình cảm, trí tuệ, thẩm mỹ, hình thành yếu tố đầu tiên của nhân cách, chuẩn bị cho trẻ em sẵn sàng vào học lớp một, đặt nền tảng cho việc học tập suốt đời.
Tuy nhiên, thực tiễn cho thấy vẫn còn những khó khăn bất cập trong triển khai thực hiện chương trình; chất lượng nuôi dưỡng, chăm sóc và giáo dục trẻ chưa đồng đều, tỷ lệ trẻ đạt kết quả mong đợi cuối mỗi độ tuổi chưa được đặt ra.
Trong bối cảnh toàn cầu hóa, giáo dục cả nước đang có những thay đổi căn bản và toàn diện, nhằm phát huy quyền con người, quyền công dân theo tinh thần Hiến pháp 2013 để góp phần đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, phát triển toàn diện trẻ em theo hướng cá thể hóa thì việc coi trọng phát triển giáo dục mầm non, giai đoạn đầu đời đối với sự phát triển của mỗi con người là nhận thức đúng đắn và cần thiết.
Yêu cầu đặt ra là Chương trình GDMN cần phải được xem xét, đánh giá, đổi mới trong toàn hệ thống nhằm đáp ứng yêu cầu thời đại, liên thông với chương trình GDPT 2018, phát huy ưu điểm, tối ưu hóa cơ hội, tạo điều kiện hỗ trợ phát triển cá nhân mỗi trẻ; từng bước giúp đỡ đội ngũ giáo viên giảm áp lực, nâng chất lượng trong chăm sóc giáo dục trẻ.
Quan điểm chỉ đạo, chủ trương của Đảng và nhà nước về đổi mới GDMN nói chung, đổi mới chương trình GDMN nói riêng đang là một trong những quan tâm lớn theo tinh thần Hiến pháp năm 2013; Nghị quyết 29 về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, trong đó nhấn mạnh hình thành phát triển phẩm chất năng lực cho người học.
Đặc biệt, Luật Giáo dục đặt ra yêu cầu mới đối với Chương trình GDMN: Phải quy định yêu cầu cần đạt ở mỗi độ tuổi, liên thông với Chương trình giáo dục tiểu học, thống nhất trong cả nước và được tổ chức thực hiện linh hoạt, phù hợp với điều kiện cụ thể của địa phương và cơ sở giáo dục mầm non.
Tâm huyết góp ý hoàn thiện Dự thảo
Góp ý tại hội nghị, bà Vương Hương Giang - Phó Giám đốc Sở GD&ĐT Hà Nội cho rằng, dự thảo đã thể hiện rõ tư duy đổi mới, tiếp cận hiện đại, lấy trẻ em làm trung tâm, hướng tới phát triển phẩm chất và năng lực, phù hợp với định hướng đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục trong giai đoạn hiện nay. Tuy nhiên, dự thảo cần tập trung vào tính khoa học, tính phù hợp với đặc điểm phát triển của trẻ và tính khả thi khi triển khai.
“Dự án đề cao học qua chơi, học qua trải nghiệm, tôn trọng vai trò chủ động của trẻ. Tuy nhiên, giáo viên cần giữ vai trò thiết kế, định hướng, tạo môi trường và các lựa chọn có chủ đích, không nên hiểu là chuyển giao hoàn toàn quyền quyết định nội dung học cho trẻ. Đối với nhà trẻ, cần nhấn mạnh hơn các hình thức giao lưu xúc cảm trực tiếp, phù hợp với đặc điểm tâm lý lứa tuổi…” - bà Giang nêu ý kiến.
Bà Lê Thụy Mỵ Châu - Phó Giám đốc Sở GD&ĐT TPHCM chia sẻ: Việc hoàn thành dự thảo chương trình giáo dục mầm non mới là yêu cầu cấp thiết để phù hợp với Luật Giáo dục 2019, Nghị quyết số 71-NQ/TW, Luật Nhà giáo cùng tình hình kinh tế xã hội hiện nay.
Dự thảo chương trình đã thể hiện hệ thống quan điểm khoa học, tiệm cận với xu hướng phát triển của thế giới. Trong đó chương trình tập trung vào nguyên tắc giáo dục toàn diện lấy trẻ làm trung tâm, đảm bảo trẻ em phát triển đúng theo đặc điểm lứa tuổi, áp dụng tiệm cận với năng lực xã hội.
Để góp ý cho dự thảo, Sở GD&ĐT TPHCM đã bàn bạc, tổ chức hội nghị đến các điểm cầu. Qua hội nghị, các thầy cô giáo, cán bộ quản lý đều đánh giá cao chương trình GDMN mới. Chương trình hiện hành với chương trình mới giống nhau về quan điểm giáo dục, phương châm "học mà chơi, chơi mà học", nhưng có điểm khác nhau về đối tượng và cấu trúc chương trình.
“Chương trình mới đưa ra yêu cầu cần đạt của các đối tượng nhà trẻ, mẫu giáo, đây là sự thay đổi lớn. Cấu trúc của chương trình mới gồm 5 phần, có một số nội dung chúng tôi đánh giá cao như quan điểm giáo dục, nguyên tắc giáo dục và điều kiện thực hiện chương trình”, bà Lê Thụy Mỵ Châu nêu quan điểm.
Đại diện lãnh đạo Sở GD&ĐT Thanh Hóa cho rằng, chương trình GDMN mới có nhiều ưu điểm, đúng với Luật Giáo dục, tiếp cận phẩm chất năng lực, phù hợp với quan điểm giáo dục hiện đại. Thanh Hóa không phải là địa phương thực hiện thí điểm nhưng những năm qua đã tự thử nghiệm, thấy chương trình rất tốt. Sở cũng đã tổng hợp ý kiến gửi Bộ GD&ĐT gồm 45 trang, với những nội dung nghiên cứu chi tiết.
Cô Hoàng Thị Hà - giáo viên Trường mầm non Liên Cơ, tỉnh Thái Nguyên chia sẻ: Qua 3 năm dạy thử nghiệm nhận thấy Chương trình thực hiện theo hướng mở. Học sinh được phát huy khả năng của mình, được học tập theo hướng trải nghiệm với mục tiêu và nội dung giáo dục gắn liền với thực tế văn hóa vùng miền.
“Giáo viên giảm bớt thời gian chuẩn bị đồ dùng đồ chơi cho trẻ tham gia hoạt động, giảm kinh phí. Việc xây dựng nội dung theo hướng mở của chương trình không gây áp lực khi trẻ chưa thực hiện kết quả mong đợi. Dự thảo lần này đã có sửa đổi, so với lần trước, giúp chúng tôi thấy được từng mục tiêu, kết quả đạt được trong từng độ tuổi của trẻ”, cô Hà nói.
Tại hội thảo, các chuyên gia, nhà khoa học là thành viên Ban Chỉ đạo xây dựng chương trình giáo dục mầm non mới đã giải đáp những ý kiến từ các cán bộ quản lý, giáo viên; làm rõ mục đích, quan điểm chỉ đạo xây dựng chương trình; khẳng định các cơ sở khoa học để ban hành chương trình.
Kết luận hội thảo, Thứ trưởng Phạm Ngọc Thưởng trân trọng cảm ơn những ý kiến trách nhiệm, tâm huyết của các chuyên gia, nhà khoa học, các sở GD&ĐT và cơ sở giáo dục đối với dự thảo Chương trình Giáo dục mầm non mới. Đây là nguồn thông tin quý báu giúp hoàn thiện chương trình trong giai đoạn then chốt hiện nay.
Đánh giá cao nỗ lực của Ban soạn thảo, Thứ trưởng Phạm Ngọc Thưởng cho biết, chương trình GDMN mới đã nhận diện đúng một số bất cập của chương trình hiện hành, đề xuất nhiều nội dung phù hợp với bối cảnh mới, tháo gỡ các nút thắt, tăng hiệu quả chăm sóc, giáo dục trẻ, góp phần hình thành phẩm chất, năng lực ngay từ những năm đầu đời và hướng tới mục tiêu phổ cập mẫu giáo cho trẻ 3 - 5 tuổi vào năm 2030.
