Những bất cập hiện hữu
Chỉ ra những khó khăn hiện nay của hoạt động ngoài giờ lên lớp (NGLL), cô Ngô Thị Lý - Trường Tiểu học Diễn Kỷ (Diễn Châu - Nghệ An) cho biết, trước hết, về phía phụ huynh vẫn còn quan niệm con mình chỉ cần giỏi Toán, Tiếng Việt; hoạt động NGLL chỉ là phụ, không cần thiết cho con em phải tham gia.
Về phía giáo viên, nhà trường: Do nội dung cụ thể cho hoạt động NGLL cũng như biện pháp thực hiện chưa tường minh, các tài liệu tham khảo không nhiều nên giáo viên còn ngại khó, ngại khổ, sợ mất thời gian, chưa dám tin vào học sinh cho rằng các em còn nhỏ chưa hiểu vấn đề.
Hơn nữa một số giáo viên chưa có kinh nghiệm, kỹ năng trong tổ chức, chưa thực sự coi trọng hoạt động giáo dục NGLL nên cũng chưa đầu tư nghiên cứu để vận dụng sáng tạo, linh hoạt các hình thức hoạt động giáo dục NGLL.
Nhà trường trong việc đánh giá chất lượng còn thiên về chất lượng các môn học, còn xem nhẹ về hoạt động NGLL.
Hiện nay, các trường đã chủ động đưa ra khá nhiều giải pháp, song chất lượng của việc tổ chức các hoạt động NGLL ở trong nhà trường cũng như tại những lớp học chưa cao.
Việc chỉ đạo tổ chức các hoạt động NGLL còn chung chung, chưa xây dựng được kế hoạch khả thi, thiếu hẳn việc kiểm tra đánh giá.
Mỗi giáo viên khi tổ chức hoạt động NGLL còn gặp những khó khăn nhất định về cả nội dung lẫn hình thức tổ chức dẫn đến những hoạt động NGLL thường diễn ra một cách tẻ nhạt, nhàm chán, nhiều lúc còn thế vào dạy Toán dạy Tiếng Việt.
Đây là những hình thức tổ chức hoạt động NGLL kém hiệu quả , không thể đáp ứng được yêu cầu giáo dục toàn diện cho học sinh và vô tình mỗi giáo viên tự làm cho chương trình dạy học nặng nề thêm.
Nhận thức mới, giải pháp mới
Để hoạt động NGLL thực sự có hiệu quả , theo cô giáo Ngô Thị Lý, người cán bộ quản lí phải tập trung chỉ đạo một số vấn đề cơ bản như:
Xác định đúng vị trí vai trò của việc tổ chức các hoạt động giáo dục NGLL: Đây là việc làm quan trọng để quyết định đến sự thành công của việc tổ chức các hoạt động NGLL.
Ban lãnh đạo nhà trường chỉ đạo quán triệt đến mọi giáo viên để nhận thức một cách đúng đắn về vai trò, vị trí cũng như hiệu quả của việc tổ chức tốt các hoạt động NGLL.
Bên cạnh đó, cần xây dựng kế hoạch, lựa chọn nội dung và hình thức tổ chức hoạt động NGLL. Đây là giải pháp không kém phần quan trọng quyết định chất lượng của việc tổ chức các hoạt động NGLL.
Việc xây dựng kế hoạch, nội dung và hình thức tổ chức hoạt động NGLL cần đảm bảo được yêu cầu sau: Đảm bảo tính khoa học, thực tiễn, khả thi;
Nội dung đề ra phải đảm bảo được yêu cầu chung của giáo dục NGLL ở tiểu học. Phù hợp với điều kiện thực tế của trường, lớp. Ngoài ra có thể tổ chức cho nhiều học sinh được tham gia, tạo điều kiện cho học sinh cùng được hoạt động.
Nội dung hoạt động NGLL phải đảm bảo được những thông tin cập nhật trong các lĩnh vực khác nhau của đời sống xã hội phù hợp với nhận thức của đối tượng học sinh.
Hình thức tổ chức cần linh hoạt, sáng tạo để tổ chức được đa dạng phong phú các hình thức .
Kế hoạch, nội dung và hình thức phải phù hợp với đặc điểm tâm sinh lí của học sinh tiểu học, được lựa chọn một cách linh hoạt, sáng tạo, hợp lí. Kế hoạch xây dựng phải đảm bảo được về mục tiêu giáo dục toàn diện, phù hợp với vùng miền, cơ sở vật chất hiện có, phù hợp với sức khoẻ trình độ học sinh.
Nhấn mạnh nội dung của hoạt động giáo dục NGLL rất đa dạng và phong phú, cô Ngô Thị Lý tập trung vào các loại hình hoạt động sau:
Hoạt động văn hoá văn nghệ: Đây là một loại hình hoạt động quan trọng không thể thiếu được trong sinh hoạt tập thể của trẻ em, nhất là bậc học sinh ở tiểu học. Hoạt động này bao gồm các thể loại khác nhau như múa hát, thơ ca, kịch ngắn, thi kể chuyện, vẽ … Thường được tổ chức vào các ngày lễ lớn trong năm.
Hoạt động vui chơi giải trí thể thao: Đây là một hoạt động có ý nghĩa giáo dục to lớn đối với học sinh ở trường tiểu học, làm thoả mãn tinh thần cho trẻ em sau những giờ học, góp phần rèn luyện một số phẩm chất như tính kỷ luật, nâng cao tinh thần trách nhiệm, tinh thần đoàn kết lòng nhân ái … Thường được tổ chức xen kẽ trong các tháng học, tuần học.
Hoạt động xã hội: Tham gia công tác từ thiện, quỹ nhi đồng, đóng góp ủng hộ nạn nhân chất độc da cam, làm vệ sinh làm sạch đẹp môi trường … Thường được tổ chức làm theo các đợt phát động.
Hoạt động lao động công ích: Trực nhật vệ sinh lớp học, sân trường, làm đẹp bồn hoa cây cảnh cho đẹp trường lớp …Thường được tổ chức thường xuyên hàng ngày, hàng tuần.
Hoạt động tiếp cận khoa học kỹ thuật: Có thể cho học sinh sưu tầm những bài toán vui, tham gia sinh hoạt câu lạc bộ khoa học, hội vui khoa học, tìm hiểu các nhà danh nhân nhà bác học…
Ngoài ra mỗi giáo viên chủ nhiệm cũng có thể tự thiết kế những nội dung hoạt động NGLL khác đa dạng phong phú phù hợp với trình độ học sinh, điều kiện cơ sở vật chất lớp mình.
Các hình thức tổ chức hoạt động NGLL
Chia sẻ của cô Ngô Thị Lý, có nhiều hình thức tổ chức hoạt động NGLL. Ví dụ, qua hình thức sinh hoạt chủ điểm, được tổ chức theo các chủ điểm giáo dục từng tháng ở trường tiểu học.
Xoay quanh chủ điểm của nhà trường, nhà trường kết hợp với các đoàn thể , giáo viên nhà trường xây dựng kế hoạch, lựa chọn nội dung hình thức cho phù hợp.
Tổ chức hoạt động giáo dục NGLL qua hình thức giờ sinh hoạt lớp: Đánh giá các hoạt động , các công việc của lớp , sơ kết tổng kết các đợt thi đua, phổ biến công việc của lớp, trường...
Tổ chức hoạt động NGLL qua tiết chào cờ. Tổ chức các hoạt động NGLL qua các hoạt động tự chọn: Đây là hoạt động có tổ chức , không phải là hoạt động tự phát, tự chọn của học sinh. Hoạt động này có sự định hướng tổ chức của nhà trường.
Hoạt động tự chọn không bắt buộc học sinh mà do sự tự nguyện, tự giác của các em. Hoạt động tự chọn đối với học sinh tiểu học thường gắn liền với sở thích và năng khiếu, giúp cho học sinh nhỏ bước đầu định hướng một số năng khiếu.
Vận dụng linh hoạt một số trò chơi trên truyền hình phù hợp với học sinh tiểu học như vườn cổ tích, đối mặt, hoa học tập, đấu trí …
