Dự thảo Luật Đường bộ và Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ được Chính phủ tách ra từ Luật Giao thông đường bộ sau khi cân nhắc kỹ lưỡng trên yêu cầu thực tế.
Mới đây, Chính phủ đã đề nghị Ủy ban Thường vụ Quốc hội bổ sung dự thảo Luật Đường bộ vào Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2023 nhằm tạo cơ sở pháp lý đầy đủ về hoạt động giao thông vận tải, thúc đẩy phát triển giao thông đường bộ và bảo đảm tốt hơn quyền tự do đi lại của công dân; đồng thời bổ sung, điều chỉnh những vấn đề mới phát sinh trong thời đại công nghệ số...
Một trong những điểm mới của dự thảo Luật này là bổ sung quy định về việc sử dụng tạm thời gầm cầu cạn để trông, giữ phương tiện nhằm giải quyết nhu cầu giao thông tĩnh của các đô thị lớn, nâng cao hiệu quả của việc khai thác tài sản kết cấu hạ tầng giao thông đường bộ.
Theo dự thảo Luật, việc sử dụng tạm thời gầm cầu cạn chỉ được thực hiện trong trường hợp đáp ứng yêu cầu, điều kiện kỹ thuật, không quá thời hạn tuổi thọ khai thác và phải bảo đảm an toàn công trình đường bộ, an toàn giao thông; có thiết kế tổ chức giao thông đấu nối nơi trông giữ xe với đường bộ trong khu vực; được cơ quan có thẩm quyền chấp thuận về biện pháp phòng cháy chữa cháy; quy định về bảo vệ môi trường…
Không sử dụng tạm thời gầm cầu cạn để trông, giữ phương tiện giao thông đường bộ chở nhiên liệu, chất dễ gây cháy, nổ, hóa chất ăn mòn kim loại, các chất nguy hiểm khác và các phương tiện quá niên hạn sử dụng…
Thực tế hiện nay, bãi đỗ xe trong đô thị, đặc biệt là tại các khu vực trung tâm Hà Nội, TPHCM, Đà Nẵng... còn thiếu nhiều so với nhu cầu của người dân. Tỷ lệ đất xây dựng bến, bãi đỗ xe thực tế trên đất xây dựng đô thị đạt rất thấp so với quy chuẩn và yêu cầu của các đồ án quy hoạch. Dù vậy có nên biến gầm cầu cạn thành bãi đỗ xe hay không vẫn là một vấn đề gây tranh luận.
Một mặt, có luồng ý kiến cho rằng không nên sử dụng tạm thời gầm cầu cạn để trông, giữ phương tiện giao thông, bởi làm vậy sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến an toàn của người dân, công trình và phương tiện ở khu vực này.
Thực tế, cả Luật Giao thông đường bộ năm 2008 và dự thảo Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ cũng đều quy định không được dừng xe, đỗ xe tại vị trí này nhằm bảo đảm trật tự, an toàn giao thông, an toàn công trình đường bộ.
Ngược lại, một luồng ý kiến tán thành sử dụng tạm thời gầm cầu cạn để trông, giữ phương tiện giao thông vì cho rằng hiện nay quỹ đất dành cho giao thông đường bộ rất hạn chế, nhất là tại các đô thị, thành phố lớn.
Bên cạnh đó, việc đầu tư xây dựng điểm đỗ, bãi giữ xe chưa được quan tâm, dẫn đến tình trạng dừng, đỗ, trông giữ xe dưới lòng đường, trên vỉa hè gây cản trở và ùn tắc giao thông.
Với thực tế này, việc cho phép sử dụng tạm thời gầm cầu cạn để trông, giữ phương tiện giao thông là phù hợp. Tuy nhiên, cần làm rõ nội hàm cụm từ “sử dụng tạm thời” để đảm bảo chặt chẽ, minh bạch khi cho phép sử dụng tạm thời gầm cầu cạn.
Có nên biến gầm cầu cạn thành bãi đỗ xe - dù chỉ là “tạm thời” hay không - cần được cơ quan soạn thảo tính toán thêm nhằm bảo đảm an toàn công trình đường bộ, trật tự, an toàn giao thông và thống nhất với dự thảo Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ.
Đồng thời, cần có chính sách khuyến khích đầu tư xây dựng điểm dừng, đỗ, trông, giữ phương tiện giao thông để đáp ứng nhu cầu của người dân - đây mới là giải pháp giúp giải quyết tận gốc vấn đề.