Thông tin đầy đủ về “dự kiến” này là tại cuộc họp giao ban trực tuyến quý I/2023 của Thường trực Thành ủy, HĐND, UBND TP Hà Nội với lãnh đạo quận, huyện, thị xã.
Bí thư Thành ủy Hà Nội đã yêu cầu các quận mạnh dạn thí điểm quy hoạch khu vực cho thuê vỉa hè, đáp ứng nhu cầu của một bộ phận người dân đang bám vỉa hè kiếm sống.
Thực tế, thời gian qua, việc ra quân lập lại trật tự vỉa hè cho người đi bộ được thành phố triển khai khá rầm rộ, bước đầu đem lại hiệu quả nhất định nhưng giải pháp này đã thực sự căn cơ và có duy trì được lâu dài hay không lại chưa có câu trả lời.
Bên cạnh đó, nguyên nhân sâu xa dẫn tới những bất cập trong quản lý lòng đường, vỉa hè hiện nay cũng đã được chỉ ra. Đó là thiếu quy hoạch, thiếu công khai, minh bạch; người dân dễ vi phạm trở lại khi thiếu sự giám sát của lực lượng chức năng...
Thực tế, đây là vấn đề không mới bởi hồi đầu năm 2022, UBND TP Hà Nội đã đồng ý cho triển khai việc cho thuê vỉa hè sau khi quận Hoàn Kiếm thực hiện thí điểm cho một số đơn vị thuê trong 6 tháng của năm 2021 để kinh doanh cà phê, giải khát, đồ ăn nhanh.
Tương tự, từ năm 2017, TPHCM cũng dự kiến cho sử dụng vỉa hè làm điểm giữ xe, kinh doanh, quảng cáo, tổ chức sự kiện văn hóa, trung chuyển vật liệu, phế thải... có thu phí.
Đương nhiên, việc có các luồng ý kiến khác nhau về vấn đề này là khó tránh khỏi. Ý kiến ủng hộ thì cho rằng, việc cho thuê vỉa hè để kinh doanh buôn bán nhằm lập lại trật tự đô thị, duy trì sinh kế cho người dân.
Rằng đây là một cách tiếp cận khác - coi vỉa hè là một khu vực kinh doanh và nếu sắp xếp, quản lý tốt vừa có thể tạo nguồn thu lợi cho Nhà nước, người dân, đồng thời tạo trật tự rõ rệt, lâu dài...
Ý kiến không tán thành cũng có những lý lẽ riêng. Đó là lâu nay, việc lấn chiếm lòng đường, vỉa hè làm nơi kinh doanh là rất phổ biến. Cơ quan chức năng đã rất nỗ lực nhưng tình trạng này không được cải thiện là bao, thậm chí chỉ như “bắt cóc bỏ đĩa” bởi nhiều lý do, trong đó không loại trừ lý do lợi ích cục bộ.
Bởi vậy có nên “hợp thức hóa” các sai phạm này thông qua việc cho thuê vỉa hè hay không? Mặt khác, việc cho thuê vỉa hè để kinh doanh cũng có thể gây nhiều tác động tiêu cực như an toàn cho người đi bộ, giao thông công cộng, an ninh và mỹ quan đô thị.
Cần nhấn mạnh rằng, theo Luật Giao thông đường bộ 2008 thì lòng đường và hè phố chỉ được sử dụng cho mục đích giao thông. Nghiêm cấm sử dụng lòng đường, lề đường, hè phố trái phép. Trong một số trường hợp vẫn cho phép tổ chức hoạt động văn hóa, thể thao, diễu hành, lễ hội theo quy định tại Khoản 1, Điều 35.
Cho nên, việc có hay không cho thuê vỉa hè cần cân nhắc kỹ lưỡng, nhất là quyết định đó phải không trái với các quy định của pháp luật hiện hành, dù vỉa hè gắn với sinh kế của không ít người dân, là nguồn sống của nhiều hộ gia đình.
