Cho phép người lao động được về nhà
Trước diễn biến phức tạp của tình hình dịch bệnh trên cả nước, giải pháp “3 tại chỗ” sau một thời gian triển khai bộc lộ những bất cập. Đặc biệt tại các tỉnh phía Nam, những nơi có số lượng lao động lớn.
Cộng đồng doanh nghiệp đã có những đề xuất điều chỉnh mô hình này để phù hợp hơn với tình hình thực tiễn. Một trong những đề xuất là nên bổ sung quy định cho phép người lao động được về nhà.
Theo nhiều doanh nghiệp, khó khăn lớn nhất trong triển khai “3 tại chỗ” đó là cơ sở hạ tầng không đủ điều kiện đáp ứng công tác phòng chống dịch. Đồng thời, chi phí thực hiện lớn.
Bên cạnh đó, quy định, hướng dẫn của các cơ quan chưa cụ thể, thiếu nhất quán. Điều này khiến doanh nghiệp lúng túng trong quá trình thực hiện. Khi thấy có một số bất cập xảy ra, một số tỉnh lại ra quy định dừng thực hiện “3 tại chỗ”. Điều này làm ảnh hưởng đến những doanh nghiệp có đủ điều kiện triển khai.
Để hỗ trợ doanh nghiệp duy trì hoạt động sản xuất, các Bộ, ngành liên quan đã ban hành các văn bản hướng dẫn biện pháp phòng, chống dịch. Từ đó, tổ chức thực hiện vừa cách ly, vừa sản xuất kinh doanh. Tuy nhiên, quá trình triển khai, hướng dẫn, quy định vẫn còn một số điểm bất cập. Do vậy, cần điều chỉnh, sửa đổi, bổ sung cho phù hợp thực tiễn.
Theo đó, Bộ Công Thương đã gửi văn bản tổng hợp các kiến nghị của doanh nghiệp đối với Bộ Y tế và các bên liên quan. Nội dung văn bản về việc điều chỉnh, sửa đổi, bổ sung giải pháp liên quan đến tiêm phòng và phòng chống dịch tại cơ sở sản xuất.
Doanh nghiệp cho rằng, ngoài các quy định về hình thức “3 tại chỗ”, “1 cung đường 2 địa điểm”, cần bổ sung các hình thức khác. Đặc biệt cần có quy định cụ thể đối với trường hợp người lao động được về nhà.
Việc này có cam kết của doanh nghiệp với địa phương, người lao động với doanh nghiệp. Đồng thời, di chuyển bằng phương tiện cá nhân giữa nơi ở của gia đình và cơ sở sản xuất.
Đối tượng đảm bảo các biện pháp an toàn tương tự trường hợp F1 tự cách ly tại gia đình. Lao động đảm bảo di chuyển theo tuyến cố định, không dừng đỗ dọc đường.
Ngoài ra, cần có quy định cụ thể đối với trường hợp lao động dừng tham gia “3 tại chỗ” giữa chừng và trở về nơi cư trú. Có như vậy, người lao động mới yên tâm đăng ký tham gia “3 tại chỗ”.
Doanh nghiệp cũng cho rằng cần có hướng dẫn các địa phương xây dựng kịch bản, lộ trình phục hồi sản xuất. Điều này tương ứng với các kịch bản diễn biến của dịch bệnh. Từ đó, doanh nghiệp có kế hoạch bố trí phù hợp.
Trường hợp nhà máy có F0, F1 thì y tế địa phương cần phối hợp để tách các ca bệnh ra khỏi môi trường làm việc. Cần đánh giá từng nhóm lao động đưa vào khu riêng biệt theo từng dây chuyền hoặc phân xưởng. Có như vậy, doanh nghiệp mới ổn định lại sản xuất. Đồng thời, đảm bảo an toàn cho những người lao động khác.
Việc tổ chức thực hiện xét nghiệm nên cộng gộp định kỳ, lấy mẫu trực tiếp tại doanh nghiệp. Điều này nhằm cắt giảm chi phí, thời gian cho đơn vị và cơ sở y tế. Hơn nữa, đảm bảo tránh tập trung đông người gây mất an toàn phòng dịch.
Ngoài ra, nhiều doanh nghiệp cho rằng, cần quy định cụ thể các điều kiện cho phép được hoạt động trở lại. Điều này tương ứng với các kịch bản khác nhau tuỳ vào điều kiện an toàn của từng đơn vị. Từ đó, họ sẽ có kế hoạch bố trí lao động và nguồn lực sản xuất thích hợp.
Đưa lao động vào đối tượng ưu tiên tiêm vắc-xin
Nhiều doanh nghiệp cũng đề xuất đưa lao động vào nhóm đối tượng ưu tiên tiêm vắc-xin. Theo đó, cần ưu tiên tiêm vắc-xin cho các doanh nghiệp thuộc các ngành xuất khẩu và sản xuất các sản phẩm thiết yếu. Ví dụ như điện tử, dệt may, da giày, ô tô, thép, chế biến nông sản, thực phẩm...
Mặt khác, cho phép các cơ sở y tế triển khai tiêm chủng có thu phí. Việc này do doanh nghiệp, cá nhân chi trả dưới sự hướng dẫn và giám sát về chuyên môn của cơ quan có thẩm quyền.
Đồng thời, bố trí tổ chức tiêm tại chỗ đối với các cơ sở sản xuất, doanh nghiệp có đủ điều kiện về y tế. Điều này tránh việc tập trung đông người gây mất an toàn phòng dịch.
Hơn nữa, cần yêu cầu địa phương tập trung đẩy nhanh tiến độ tiêm chủng cho các đối tượng là lao động đang làm việc tại doanh nghiệp. Từ đó giúp doanh nghiệp duy trì hiệu quả hoạt động sản xuất và yên tâm làm việc.
Doanh nghiệp ngành chế biến chế tạo cũng mong muốn chính quyền địa phương và các Bộ ngành hỗ trợ bố trí các cơ sở hạ tầng xã hội. Đặc biệt là chỗ ăn ở tập trung cho lao động. Có thể tận dụng các ký túc xá, trường học, nhà khách, khách sạn tại địa phương. Về việc này, doanh nghiệp có thể trả tiền thuê.
Ngoài ra, cần cho lưu thông toàn bộ các hàng hóa mà doanh nghiệp đăng ký sản xuất. Đơn giản hoá thủ tục lưu thông hàng hoá, tránh tạo ra cơ chế cấp phép, xin - cho, gây ách tắc.
Đặc biệt, các thay đổi chính sách nên có lộ trình và thời gian báo trước để doanh nghiệp kịp lên kế hoạch ứng phó. Chính sách không nên quá đột ngột khiến doanh nghiệp không kịp trở tay.
Trước đó, mô hình “3 tại chỗ” được nhiều doanh nghiệp cho rằng đang khiến họ rơi vào thế khó. Một số cơ sở phía Nam cho biết, mô hình này khiến họ phải gánh quá nhiều chi phí. Nhất là vấn đề xét nghiệm hàng tuần, trang bị điều kiện cho công nhân ăn, ngủ, làm việc tại nhà máy.
Ngoài ra, doanh nghiệp còn phải trả thêm lương công nhân ở lại nhà máy tăng 30 - 50%, trả lương và chi phí hỗ trợ người lao động nghỉ việc... Vì vậy, có tới 70% doanh nghiệp thuỷ sản dừng hoạt động vì không đáp ứng được sản xuất “3 tại chỗ”.
