Cách bày mâm ngũ quả tết âm lịch
Vào dịp Tết, hầu như gia đình nào cũng có mâm ngũ quả để chưng trên bàn thờ, bên cạnh bánh chưng xanh, lọ hoa, nến. Năm loại quả, mỗi quả một dáng vẻ và màu sắc riêng, hợp lại thành bức tranh sống động, vui mắt.
Mâm ngũ quả, nghĩa là mâm bày 5 loại quả, tương ứng với 5 màu theo ngũ hành, các màu quả cần có là: đen, đỏ, xanh, trắng, vàng, lần lượt tượng trưng cho Kim, Mộc, Thủy, Hỏa, Thổ.
Hiện nay, người Việt quan niệm không quá cứng nhắc trong chuyện phải là 5 loại quả nữa nhưng ở miền Bắc người ta vẫn chọn số quả lẻ khi chưng mâm ngũ quả ngày Tết.
Mâm ngũ quả, nghĩa là mâm bày 5 loại quả, tương ứng với 5 màu theo ngũ hành, các màu quả cần có là: đen, đỏ, xanh, trắng, vàng, lần lượt tượng trưng cho Kim, Mộc, Thủy, Hỏa, Thổ.
Mâm ngũ quả của người miền Bắc thường gồm các loại quả: chuối xanh, bưởi, đào, hồng, quýt. Thông thường các loại quả sẽ được bày lên trên nải chuối.
Chuối xanh (loại chuối tiêu) là loại quả không thể thiếu và là yếu tố hành Mộc trên mâm ngũ quả. Nải chuối cần phải chọn xanh đều, quả to và cong đều tạo thành hình bàn tay khum lại, mỗi nải trên 20 quả, số quả lẻ, phần núm đen chưa bị rụng.
Bưởi cũng là một loại quả quen thuộc với mâm ngũ quả ngày tết. Bưởi được chọn có nước da vàng sáng, quả tròn, có cuống lá xanh… Ngoài bưởi nhiều người cũng thường lựa chọn phật thủ. Phật thủ phải chọn loại có hình thù như bàn tay phật khum lại, màu xanh vàng…
Khi chọn mua phật thủ người ta thường căn cứ vào hình dáng của quả, ngoài yêu cầu quả to, tay dài, mập, có nhiều ngón đều thì quả phải già, trơn cật, màu hơi mơ vàng. Phật thủ non cũng có màu vàng, hình dáng quả đẹp nhưng lại nhanh hỏng.
Theo quan niệm xưa, phật thủ là loại quả dùng để thờ Phật và gia tiên vì có mùi thơm, tác dụng lưu giữ thần, Phật và gia tiên lưu lại trong nhà lâu hơn để phù hộ cho gia chủ.
Các loại quả khác như đào, quýt, hồng sẽ được bày vào những chỗ trống trên nải chuối sao cho đẹp mắt, các loại quả được xen kẽ màu sắc.
Các loại quả khác như đào, quýt, hồng sẽ được bày vào những chỗ trống trên nải chuối sao cho đẹp mắt, các loại quả được xen kẽ màu sắc.
Ngoài ra, các gia đình còn có thể bày thêm các loại quả với ý nghĩa khác nhau. Mỗi loại quả được quan niệm có ý nghĩa riêng, chẳng hạn, quả lựu thể hiện mong muốn đông con, nhiều cháu; quả đào (thăng tiến), quả táo to, đỏ (phú quý), quả hồng, quả quýt, quả cam canh chín đỏ (mạnh mẽ, thành đạt), quả thanh long (rồng mây gặp hội), quả dưa hấu, quả bưởi căng tròn (hứa hẹn sự ngọt ngào, may mắn), quả trứng gà (lekima – lộc trời), quả sung (sung mãn về sức khỏe, hay tiền bạc), quả đu đủ (đầy đủ thịnh vượng), quả xoài (âm Hán như là “xài”, cầu mong không thiếu thốn)…
Cách bày mâm ngũ quả ngày Tết âm lịch đúng kiểu miền Bắc
Một số lưu ý, không nên rửa hoa quả khi sắp mâm cúng vì việc rửa sẽ dẫn tới hoa quả dễ bị hỏng. Nếu mua phải trái bưởi có màu sắc không được vàng đều, có chỗ mốc thì có thể dùng nước vôi sạch, thấm vào khăn lau đều.
