Đại biểu Phan Thái Bình - Đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Nam cho biết, thảo luận về kinh tế - xã hội, Bộ trưởng Bộ Tài chính có nêu vấn đề là trong các công văn hướng dẫn của Bộ Tài chính và Tổng Cục thuế chống thất thu thuế trong chuyển nhượng bất động sản. Đại biểu nhận thấy, các văn bản hướng dẫn không rõ ràng, cho nên dẫn đến các địa phương mỗi nơi áp dụng một kiểu, có cái tình trạng trả hồ sơ đi, trả hồ sơ lại nhiều lần và yêu cầu công dân, doanh nghiệp kê khai thuế nhiều lần.
Xuất phát từ việc này, Bộ trưởng có nêu là do bảng giá đất do UBND cấp tỉnh quy định thấp hơn nhiều lần so với giá thị trường, cho nên tính thuế bị áp theo giá thị trường, hệ lụy xảy ra là khi tính thuế áp theo giá thị trường cao hơn giá của Nhà nước. Nhưng khi thu hồi đất, đền bù giải phóng mặt bằng thì lại áp giá của Nhà nước, sinh ra bất bình đẳng.
Do đó đại biểu Phan Thái Bình đề nghị Bộ trưởng cho biết có thấy được vấn đề này không? Và thực trạng Bộ trưởng nếu không chỉ đạo việc trả hồ sơ nhưng thực tế trong thực tiễn có xảy ra. Đồng thời đề nghị Bộ trưởng phải kiểm tra, rà soát lại những vấn đề này.
Bộ trưởng cho rằng việc Bộ Tài chính hướng dẫn phải đúng pháp luật, đại biểu Phan Thái Bình đề nghị Bộ trưởng cho biết là theo quy định pháp luật nào? Trong khi pháp luật quy định: Nếu như hợp đồng thấp hơn giá Nhà nước thì áp giá Nhà nước, nếu như hợp đồng cao hơn thì áp giá tính thuế theo giá được thỏa thuận hợp đồng công chứng.
Đại biểu cũng cho rằng, có trường hợp giá trong hợp đồng chỉ có 500 triệu đồng nhưng sau đó yêu cầu kê khai lại thì lên 10 tỷ, tức là gấp 20 lần. Do đó đề nghị Bộ trưởng cho biết là trường hợp cụ thể nào? Và định mức, hệ số điều chỉnh của tỉnh nào mà điều chỉnh gấp 20 lần như vậy?
Đại biểu Quốc hội Trương Trọng Nghĩa- Đoàn đại biểu Quốc hội Tp.Hồ Chí Minh cho rằng, phải chăng thời gian qua đã có sự buông lỏng quản lý đối với thị trường trái phiếu doanh nghiệp, những cảnh báo của Bộ Tài chính về thị trường này không có hiệu quả. Đại biểu cho rằng, trong thời gian tới cần có các giải pháp quản lý thích hợp để không làm phát sinh hậu quả tiêu cực như nhiều năm trước đây.
Về nội dung mà 2 đại biểu chất vấn, giải trình, làm rõ ý kiến tranh luận của các vị đại biểu Quốc hội, liên quan đến vấn đề trái phiếu doanh nghiệp, Bộ trưởng Hồ Đức Phớc cho biết, vấn đề từ trước đến nay, trái phiếu doanh nghiệp không trả được nợ không, trừ trường hợp Tân Hoàng Minh hiện nay vẫn chưa trả được nợ. Còn lại các doanh nghiệp khác khi đến hạn đều trả được nợ. Như vậy, dòng trái phiếu doanh nghiệp vẫn trung chuyển bình thường.
Theo Bộ trưởng, Bộ Tài chính là cơ quan hành pháp nên phải thực hiện theo đúng luật pháp nên phải căn cứ vào Luật Chứng khoán và Nghị định 153. Do đó, phần trái phiếu phát hành riêng lẻ, cơ quan nhà nước gần như không cấp phép và không quản lý.
Khi thảo luận Luật và khi đưa ra đã cho quyền tự do kinh doanh của doanh nghiệp, do doanh nghiệp phát hành, do doanh nghiệp vay trả. Sau này mới đặt vấn đề phải do cơ quan nhà nước quản lý. Trong Luật Chứng khoán không đưa ra điều kiện phát hành, cần phải doanh nghiệp có lãi hay cần có tài sản đảm bảo. Do đó trong Nghị định 153 cũng không thể quy định được điều kiện phát hành. Từ những phân tích trên, Bộ trưởng nêu rõ, thực hiện đúng quy định của pháp luật nên trái phiếu do doanh nghiệp phát hành, nhưng phải phát hành đúng trình tự và quy định của pháp luật
Đối với ý kiến tranh luận của đại biểu Phan Thái Bình về việc hướng dẫn không rõ ràng, Bộ trưởng Bộ Tài chính cho biết, hiện nay đã có Nghị định 12, Nghị định 65 và Thông tư 92 của Bộ Tài chính đều quy định rất rõ. Trong trường hợp trên hợp đồng không ghi giá hoặc ghi giá thấp hơn bảng giá đất Nhà nước quy định thì thu theo bảng giá đất. Do vậy, việc hai bên chuyển nhượng cho nhau phải ghi đúng giá chuyển nhượng. Nếu không ghi đúng giá chuyển nhượng có nghĩa là đang trốn thuế.
Vấn đề đại biểu cho rằng thu tiền đất với giá cao nhưng đền bù thì giá thấp, Bộ trưởng Hồ Đức Phớc nêu rõ, giá đất gắn liền với mục đích sử dụng đất. Đối với đất ở, khi đền bù theo giá thoả thuận nếu doanh nghiệp lấy đất.
Trong trường hợp cơ quan Nhà nước lấy đất thì đền bù theo giá của Nhà nước, nhưng giá của Nhà nước có hệ số điều chỉnh, hệ số điều chỉnh đó do Uỷ ban nhân dân cấp tỉnh quy định cao hay thấp với nguyên tắc phải sát giá thị trường. Do đó, khi thu hồi đất và đền bù với nộp thuế, chuyển nhượng quyền sử dụng đất đều thực hiện theo mục đích sử dụng đất.
