Tìm hiểu của Báo GD&TĐ cho thấy, Tổng công ty Vận tải thủy (tiền thân là Tổng công ty Đường sông Miền Bắc) được thành lập năm 1996 theo quyết định của Bộ Giao thông Vận tải (GTVT) trên cơ sở tách 12 đơn vị sản xuất, kinh doanh của Cục Đường sông Việt Nam.
Tháng 12/2011 Thủ tướng phê duyệt phương án sắp xếp, đổi mới doanh nghiệp 100% vốn Nhà nước thuộc Bộ GTVT. Trong đó, có việc cổ phần hóa Tổng công ty Vận tải thủy (VIVASO). Từ tháng 6/2014 đến tháng 3/2016, Bộ GTVT thực hiện 2 lần thoái vốn Nhà nước tại VIVASO. Từ tháng 4/2016 đến nay, VIVASO không còn vốn Nhà nước đầu tư và hoạt động theo mô hình công ty cổ phần.
Vẫn theo tài liệu có được thể hiện, từ thời điểm bắt đầu thực hiện việc cổ phần hoá đến thời điểm thoái hết vốn nhà nước, VIVASO vướng phải không ít những sai phạm dẫn đến mất vốn hơn 16 tỷ đồng và nguy cơ lãng phí vốn đầu tư gần 135 tỷ đồng.
Cụ thể, về việc kiểm kê đối chiếu công nợ, trước khi xác định giá trị doanh nghiệp để cổ phần hoá, theo quy định VIVASO phải thực hiện xác nhận, đối chiếu công nợ và phải được khách nợ, chủ nợ ký biên bản. Tuy nhiên, trong hồ sơ xác định giá trị doanh nghiệp, VIVASO đã xác nhận, đối chiếu cả những khoản công nợ khi chưa được khách nợ, chủ nợ ký Biên bản đối chiếu. Đây được xem là hành vi vi phạm quy định.
Ngoài ra, việc Cảng Hà Nội (thuộc VIVASO) không thực hiện theo dõi khoản công nợ phải thu của Công ty TNHH Sao Nam Sông Hồng trên sổ sách kế toán với số tiền hơn 16,3 tỷ đồng cũng được xác định là vi phạm quy định. Điều này dẫn đến việc xác định giá trị doanh nghiệp để cổ phần hoá, thoái vốn sai mất vốn Nhà nước với số tiền hơn 16,3 tỷ đồng.
Bên cạnh đó, về việc kiểm kê đối với cảng Việt Trì, cảng Ninh Phúc, Bộ GTVT phê duyệt dự án Phát triển giao thông vận tải khu vực đồng bằng Bắc Bộ nhưng không có phương án bồi thường giải phóng mặt bằng, phương án khai thác sử dụng của dự án cũng được xác định đã vi phạm Luật Xây dựng năm 2003 và các Nghị định của Chính phủ.
Công ty Hợp danh Kiểm toán Việt Nam, VIVASO thực hiện kiểm kê, phân loại tài sản, thiếu danh mục cảng Việt Trì, cảng Ninh Phúc (dự án WB6); chưa xử lý dứt điểm tài sản với quyền sử dụng đất được xác định vi phạm quy định tại thông tư của Bộ Tài chính.
Đáng chú ý hơn, tài liệu có được thể hiện, Ban chỉ đạo cổ phần hoá, Bộ GTVT trình Thủ tướng phê duyệt phương án cổ phần hóa nhưng thiếu trách nhiệm không phát hiện hoặc cố tình không báo cáo Thủ tướng việc không thể đồng thời thực hiện cổ phần hóa VIVASO và Công ty TNHH MTV Vận tải và xếp dỡ đường thủy nội địa với việc đầu tư nâng cấp cảng Việt Trì và cảng Ninh Phúc bằng nguồn vốn WB6.
Những việc làm nêu trên khiến phương án cổ phần hoá của VIVASO thiếu chính xác, tài sản cảng Việt Trì, cảng Ninh Phúc đã hoàn thành từ năm 2015 nhưng đến nay chưa được bàn giao đưa vào khai thác, sử dụng theo quy định, nguy cơ lãng phí vốn đầu tư với số tiền khoảng gần 135 tỷ đồng.
Từ đó, cơ quan chức năng đã kiến nghị Bộ Công an và Viện KSND Tối cao tiếp nhận hồ sơ về nội dung cổ phần hoá đối với các tài sản hình thành từ việc sử dụng nguồn vốn WB6 (cảng Việt Trì, cảng Ninh Phúc) với tổng giá trị đầu tư khoảng gần 135 tỷ đồng và việc xác định giá trị doanh nghiệp để cổ phần hoá, thoái vốn, sai mất vốn Nhà nước tại cảng Hà Nội với số tiền hơn 16,3 tỷ đồng để điều tra, xử lý theo quy định của pháp luật.
