Chuẩn chương trình đào tạo vi mạch bán dẫn: Bảo đảm chất lượng đầu vào

Chuẩn chương trình đào tạo đại học và thạc sĩ ngành vi mạch bán dẫn được xây dựng với những yêu cầu tối thiểu về trình độ, năng lực và kinh nghiệm, đảm bảo phù hợp với từng cấp bậc đào tạo. Các tiêu chí này giúp người học tiếp cận hiệu quả kiến thức chuyên sâu, theo kịp lộ trình học tập và hoàn thành chương trình với kết quả tốt nhất.

Cơ sở để tổ chức chương trình

Bộ GD&ĐT đang lấy ý kiến về dự thảo chuẩn chương trình đào tạo trình độ đại học, thạc sĩ về vi mạch bán dẫn. Chuẩn này không chỉ là căn cứ để cơ sở giáo dục đại học xây dựng và tổ chức thực hiện các chương trình đào tạo, mà còn là nền tảng để thiết kế và triển khai chương trình đào tạo thí điểm, chương trình đào tạo thứ hai và chương trình đào tạo liên thông liên quan đến vi mạch bán dẫn.

Dự thảo chuẩn chương trình đào tạo trình độ đại học, thạc sĩ về vi mạch bán dẫn được xây dựng áp dụng đối với các chương trình đào tạo cấp bằng cử nhân, kỹ sư, thạc sĩ theo hướng chuyên sâu về vi mạch bán dẫn được xây dựng dựa trên Thông tư 17/2021/TT-BGDĐT ngày 22/6/2021 của Bộ GD&ĐT, phù hợp với Khung trình độ quốc gia Việt Nam (Quyết định 1982/QĐ-TTg ngày 18/10/2016).

Đồng thời, chuẩn chương trình đào tạo có tham khảo yêu cầu về chương trình đào tạo tương ứng của các nước phát triển như Mỹ, Đức, Pháp, Hà Lan, Nhật Bản, Hàn Quốc,... Quá trình thực hiện, Hội đồng tư vấn xây dựng dự thảo đã tham khảo ý kiến của chuyên gia, cơ sở đào tạo, doanh nghiệp và cựu sinh viên trong lĩnh vực này.

Thành viên Hội đồng tư vấn, GS.TS Chử Đức Trình - Hiệu trưởng Trường Đại học Công nghệ (Đại học Quốc gia Hà Nội) cho biết, dự thảo công bố danh mục 75 ngành đào tạo phục vụ nhân lực ngành công nghiệp bán dẫn, có thể kể đến như: Vật lý học, Cơ học, Khoa học vật liệu, Khoa học máy tính...

Ngoài ngành được nêu trên, những chương trình đào tạo của các ngành được Bộ trưởng Bộ GD&ĐT cho phép thực hiện thí điểm hoặc bổ sung vào danh mục đào tạo trình độ đại học, thạc sĩ về vi mạch bán dẫn phải thực hiện theo quy định tại chuẩn chương trình đào tạo.

Mục tiêu chung của chương trình đào tạo về vi mạch bán dẫn là cung cấp nền tảng kiến thức chung về khoa học, công nghệ và chuyên sâu liên quan đến vi mạch bán dẫn theo hướng tích hợp một trong các công đoạn chính trong chuỗi giá trị của ngành công nghiệp bán dẫn. Các công đoạn trong chuỗi này gồm: Thiết kế và chế tạo thiết bị tích hợp; thiết kế không xưởng; gia công sản xuất vi mạch; sản xuất thiết bị và công cụ.

Đạt 8/10 điểm trở lên các môn Toán, Vật lý, Hóa học

Tại tọa đàm lấy ý kiến về dự thảo chuẩn chương trình đào tạo trình độ đại học, thạc sĩ ngành vi mạch bán dẫn diễn ra mới đây tại Trường Đại học Công nghiệp TPHCM (tháng 3/2025), nội dung chuẩn đầu vào của các chương trình đào tạo được nhiều đại biểu đến từ các cơ sở giáo dục đại học đặc biệt quan tâm.

Theo GS.TS Chử Đức Trình, với chương trình cử nhân, yêu cầu đầu vào là người tốt nghiệp THPT hoặc tương đương, kiến thức về Toán và Khoa học tự nhiên (Vật lý, Hóa học) đạt điểm trung bình từ 80% trở lên của thang đánh giá. Đối tượng chuyển tiếp là sinh viên năm 2, 3, 4 (không phải sinh viên năm cuối) từ các ngành đào tạo khác, tại thời điểm xét cần có các yếu tố: Thuộc hoặc gần nhóm ngành đang học; Điểm trung bình tích lũy đạt từ 2,5 trở lên; Tiếng Anh đạt từ bậc 3/6 theo Khung năng lực ngoại ngữ 6 bậc dùng cho Việt Nam.

Với chương trình kỹ sư bậc 6 và bậc 7, chuẩn đầu vào tương tự chương trình cử nhân. Riêng với nhóm chuyển tiếp của chương trình kỹ sư bậc 7, cần đầu vào tiếng Anh bậc 4/6 trở lên. Ở chương trình thạc sĩ, yêu cầu tuyển sinh người tốt nghiệp đại học (hoặc tương đương trở lên) ngành phù hợp do cơ sở đào tạo quy định. Yêu cầu ngoại ngữ bậc 3/6 trở lên hoặc tương đương. Với chương trình thạc sĩ định hướng nghiên cứu, người học phải tốt nghiệp đại học hạng khá trở lên hoặc có công bố khoa học liên quan tới lĩnh vực sẽ học tập.

Về khối lượng chương trình đào tạo, chương trình cử nhân có 120 tín chỉ (cộng với khối lượng giáo dục thể chất, quốc phòng - an ninh theo quy định hiện hành); khối lượng kiến thức Toán và Khoa học cơ bản chiếm 30 tín chỉ; Thực hành thí nghiệm, trải nghiệm thực tế tối thiểu 25% tổng số tín chỉ khối giáo dục chuyên nghiệp.

Chương trình kỹ sư (bậc 6, bậc 7) có 150 tín chỉ (cộng với khối lượng giáo dục thể chất, quốc phòng - an ninh theo quy định hiện hành); đồng thời cũng yêu cầu tối thiểu kiến thức Toán và Khoa học cơ bản là 30 tín chỉ.

Đại diện nhiều trường đại học lo ngại tiêu chí chuẩn đầu vào trong dự thảo tuyển sinh có thể gây khó khăn, ảnh hưởng đến mục tiêu đào tạo 50.000 nhân lực ngành bán dẫn vào năm 2030. Theo đó, từ khi triển khai Chương trình GDPT 2018, số học sinh chọn học các môn Vật lý, Hóa học giảm đáng kể.

Nếu yêu cầu thí sinh đạt từ 8 điểm (thang điểm 10) trở lên ở ba môn Toán, Vật lý, Hóa học, nhiều trường đại học lo ngại sẽ khó tuyển đủ chỉ tiêu. Các chuyên gia đề xuất nên siết chặt đầu ra thay vì áp tiêu chí đầu vào quá cao, tạo điều kiện để các trường tuyển sinh linh hoạt theo nhu cầu thực tế.

Liên quan đến chuẩn đầu vào, bà Nguyễn Thu Thủy - Vụ trưởng Giáo dục Đại học, Bộ GD&ĐT (nay là Cục trưởng Cục Hợp tác quốc tế), Bộ GD&ĐT cho biết sẽ xem xét ý kiến đóng góp từ các trường. Tuy nhiên, bà nhấn mạnh không thể vì nhu cầu nhân lực lớn mà hạ thấp tiêu chuẩn đầu vào. Bởi đào tạo số lượng lớn nhân sự vi mạch bán dẫn nhưng không đáp ứng được yêu cầu của doanh nghiệp trong nước sẽ không mang lại hiệu quả.

Với vấn đề mở ngành, theo bà Nguyễn Thu Thủy, nếu các trường muốn mở ngành có tên gọi chính xác về vi mạch bán dẫn, phải căn cứ vào danh mục các ngành thí điểm mà Bộ GD&ĐT đã công bố, quy định về việc mở ngành đào tạo...

Riêng 2 Đại học Quốc gia, với quy chế đặc thù, được phép thí điểm mở ngành ngoài danh mục. Trước mắt, các trường được tuyển sinh, đào tạo chuyên ngành, chương trình đào tạo về vi mạch bán dẫn nằm trong số 75 ngành phục vụ công nghiệp bán dẫn được liệt kê trong dự thảo.