Thượng tọa Thích Quang Thạnh, người chịu trách nhiệm điều hành mới của chùa Kỳ Quang 2, thay hòa thượng Thích Thiện Chiếu vừa bị Giáo hội Phật giáo Việt Nam TPHCM tạm ngưng chức vụ trụ trì cho biết, nhà chùa tổ chức cho người dân đến nhận diện các hũ tro cốt từ hôm nay (8/9). Các gia đình sẽ được vào khu vực chứa các hũ cốt bị di dời để đích thân tìm kiếm.
Trước đó, sau khi có thông tin người dân đến chùa Kỳ Quang 2 thăm viếng thì phát hiện các hũ tro cốt bị di dời khỏi tòa sen và bị mất bảng tên. Cơ quan chức năng đã làm việc với hòa thượng Thích Thiện Chiếu và kiểm đếm. Kết quả kiểm đếm cho thấy, có 883 hũ tro cốt, trong đó 302 hũ dưới hầm, 581 hũ đá trắng (có 108 hũ có hình hoặc bài vị), có 274 hũ (đánh số thứ tự từ 500 đến 773), có 307 hũ (đánh số thứ tự 01 đến 307).
Để xảy ra sơ xuất trên, hòa thượng Thích Thiện Chiếu đã lên tiếng nhận trách nhiệm. Văn bản của Hội đồng Trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam TPHCM cũng khẳng định lỗi của chùa Kỳ Quang 2 đã “không thờ phụng chu đáo, làm đảo lộn các tro cốt, di ảnh”.
Có thể thấy, trong vụ việc này, dẫu những người gây ra chuyện đau lòng trên có phân trần như thế nào đi nữa thì cũng khó chấp nhận được lý do sự tắc trách ấy. Tuy nhiên, nếu để nói đây là vụ việc xâm phạm tro cốt thì không hẳn. Có chăng, họ chỉ là có nhiều thiếu sót, bất cẩn trong xếp đặt dẫn đến việc không thể xác định được rõ ràng danh tính của các hũ tro cốt.
Trước “sự đã rồi”, nhiều ý kiến cho rằng, việc tín đồ đóng góp để chùa lưu giữ hũ tro cốt là việc tự nguyện thỏa thuận, có yếu tố tâm linh. Pháp luật hiện hành không có quy định nào điều chỉnh. Giáo hội Phật giáo Việt Nam cũng chưa có giáo luật, quy chế về việc này. Vì vậy, khi có xảy ra tranh chấp giữa thân nhân gửi tro cốt và phía nhà chùa chưa có hành lang pháp lý để giải quyết.
Cách nào để giải quyết thấu đáo những hậu quả từ sơ suất nghiêm trọng kia? Các chuyên gia cho rằng, không thể giải quyết bằng xét nghiệm ADN bởi tro cốt đã bị thiêu bằng nhiệt độ cao, chỉ còn là vật chất carbon. Nếu có thể xác định, độ chính xác cũng chỉ khoảng 50%. Vì thế, phương pháp này là bất khả thi.
Cách giải quyết từ phía nhà chùa với các hũ tro cốt không nhận diện được là trao đổi với các gia đình để dùng tro cốt này đúc chung lại thành một tượng Phật, hoặc sẽ đưa số tro cốt đó đi thủy táng, tùy thuộc vào sự đồng ý từ phía các gia đình. Theo thượng tọa Thích Quang Thạnh, dù tro cốt bị lẫn lộn thất lạc nhưng tên họ hương linh vẫn còn. Nhà chùa sẽ ghi lại tên họ hương linh để làm một bảng vàng tươm tất thờ chung một cách trang trọng, cũng như trường hợp các đài liệt sĩ chỉ có tên người chứ không xác định được hài cốt.
Theo quan niệm của nhà Phật, cát bụi lại trở về với cát bụi... Thiết nghĩ, đây là phương án khả dĩ để hương linh người mất được yên giấc như tâm nguyện của nhiều người và làm cho nhiều người sống được an lòng. Đây cũng là bài học quý về phương thức quản lý cho các chùa nhận tro cốt của phật tử gửi thờ phụng. Khắc một dòng tên tuổi trên hũ tro cốt không khó...
