Chủ động cung cấp kiến thức để học sinh chọn nghề chắc chắn

Hiểu rõ những thuận lợi, khó khăn

Giáo dục hướng nghiệp ở trường THPT nhằm cung cấp kiến thức về nghề nghiệp và thị trường lao động cho học sinh. Nó giúp các em biết suy nghĩ về nghề nghiệp một cách chín chắn. Từ đó, hình thành nên ở các em những động cơ, sự hứng thú với những nghề nghiệp trong tương lai. Ý thức được tầm quan trọng của giáo dục hướng nghiệp, thời gian qua, Trường THPT Bình Xuyên (huyện Bình Xuyên, tỉnh Vĩnh Phúc) đã luôn chú trọng hoạt động này.

Chia sẻ với Báo GD&TĐ, nhà giáo Nguyễn Hùng Mạnh – Hiệu trưởng nhà trường cho biết: Cùng với công tác giảng dạy văn hóa, nhà trường rất quan tâm đến hoạt động giáo dục hướng nghiệp, hình thành ở học sinh những năng lực và phẩm chất của người lao động mới, thích ứng với nhu cầu nhân lực của xã hội hiện đại.

Về thuận lợi, trường đóng trên địa bàn huyện Bình Xuyên, là một địa phương tập trung 2 làng nghề truyền thống (nghề gốm ở thị trấn Hương Canh, nghề mộc ở thị trấn Thanh Lãng). Huyện Bình Xuyên cũng là nơi tập trung nhiều khu công nghiệp nhất của tỉnh Vĩnh Phúc với nhiều công ty, nhà máy, doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh trong các lĩnh vực (giao thông, kiến trúc – xây dựng, chế biến thực phẩm, may mặc, giày da, du lịch), có nhu cầu lao động rất lớn. Đây là điều kiện thuận lợi cho học sinh tiếp xúc và có hiểu biết ban đầu về các ngành nghề đa dạng, phong phú của xã hội.

Ngoài ra, Ban giám hiệu và Hội đồng sư phạm nhà trường đều thống nhất cao quan điểm chú trọng giáo dục hướng nghiệp, định hướng nghề sớm cho học sinh. Và, nhà trường có đội ngũ giáo viên trẻ, năng động, nhiệt huyết, luôn sẵn sàng tiếp cận thông tin mới để truyền đạt cho học sinh.

Một hoạt động ngoại khóa về hướng nghiệp, phát triển bản thân do Trường THPT Bình Xuyên tổ chức.

Cũng theo Hiệu trưởng Nguyễn Mạnh Hùng, ngoài những thuận lợi đã nêu, trong công tác giáo dục hướng nghiệp ở nhà trường vẫn còn không ít khó khăn.

Hiệu trưởng Nguyễn Hùng Mạnh chia sẻ: Những tài liệu cập nhật tình hình nghề nghiệp hiện nay đang còn thiếu, hầu hết chỉ là những những sách hướng dẫn phương pháp giáo dục hướng nghiệp đã xuất bản từ lâu và lạc hậu so với thời đại. Bên cạnh đó, nhận thức của phụ huynh và học sinh về việc chọn nghề còn phiến diện. Tâm lý chọn nghề của học sinh mang tính may rủi, thiếu thông tin, chọn nghề theo sự áp đặt của người lớn, theo số đông, chọn nghề nổi tiếng, nghề dễ kiếm tiền… mà không biết nghề đó có phù hợp với năng lực, sở thích và điều kiện bản thân hay không. Việc các khu công nghiệp tập trung, thu hút nguồn lao động phổ thông lớn cũng khiến nhiều học sinh sớm có xu hướng chỉ dừng lại ở bậc học phổ thông rồi ra làm công nhân, ngại học tập và phấn đấu.

Một khó khăn nữa đó là, tất cả các giáo viên đảm nhiệm công tác hướng nghiệp của nhà trường hiện nay là giáo viên chủ nhiệm, chứ chưa có giáo viên hướng nghiệp chuyên trách. Các thầy cô không có nhiều thời gian để tìm hiểu sâu về thế giới nghề nghiệp vốn dĩ vô cùng đa dạng và phức tạp. Cơ sở vật chất của nhà trường còn thiếu, phòng học chỉ để phục vụ hoạt động dạy học trên lớp, chưa có phòng hướng nghiệp, dạy nghề, sân bãi, phòng để thực hành …

Nhà trường, phụ huynh cùng vào cuộc

Với tinh thần quyết tâm cao, tập thể giáo viên Trường THPT Bình Xuyên đã luôn cố gắng thực hiện tốt công tác hướng nghiệp cho học sinh, hoàn thành mục tiêu giáo dục. Nhà trường đã xây dựng kiện toàn được Ban hướng nghiệp, gồm 1 Phó Hiệu trưởng phụ trách công tác học sinh, 1 trưởng ban, 3 tổ phó là giáo viên chủ nhiệm phụ trách 3 khối, tất cả giáo viên chủ nhiệm và một số giáo viên bộ môn là thành viên.

Ngoài ra, lực lượng hỗ trợ Ban hướng nghiệp còn có phụ huynh học sinh. Họ vừa là người được chương trình hướng nghiệp cung cấp thông tin, kiến thức các ngành nghề, vừa là người hỗ trợ đắc lực cung cấp cho chương trình những kiến thức về ngành nghề thực tế. Các cựu học sinh nhà trường đang là sinh viên hay là người lao động trong các lĩnh vực sản xuất kinh doanh cũng là những người đồng hành trong tất cả các sự kiện, chương trình giáo dục hướng nghiệp của nhà trường, cùng nhà trường tổ chức cho học sinh trải nghiệm thực tế tại các doanh nghiệp, cơ sở sản xuất của cựu học sinh nhà trường. Bên cạnh đó còn có Ban tư vấn tâm lý học đường, Ban truyền thông, Đoàn trường, các CLB.

Là trường trọng điểm của huyện, những năm qua, Trường THPT Bình Xuyên không chỉ chú trọng nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện, giáo dục mũi nhọn mà còn đặc biệt quan tâm đến công tác hướng nghiệp cho học sinh.

“Ngay từ đầu năm học, Ban hướng nghiệp đã tham mưu cùng với Ban chuyên môn xây dựng kế hoạch tổng thể chương trình GDHN - phân luồng học sinh theo trình độ, năng lực - tư vấn hướng nghiệp gồm chuỗi các hoạt động bổ ích xuyên suốt trong năm học. Đơn cử như: Nói chuyện, tọa đàm với chuyên gia về ngành - nghề; trải nghiệm về nghề nghiệp tại làng nghề quê hương; thông tin về hội thảo, tuyển sinh của các trường đại học và du học; Kết hợp mục tiêu hướng nghiệp trong giảng dạy môn học, tư vấn tâm lý và sinh hoạt lớp; lồng ghép nội dung hướng nghiệp trong các tiểu phẩm dưới cờ...

Nhà trường còn có chiến lược xây dựng đội ngũ nhà giáo làm công tác giảng dạy hướng nghiệp, cử giáo viên chủ nhiệm tham gia học tập các chương trình tập huấn do Sở GD&ĐT tổ chức, đào tạo kỹ năng để giáo viên hướng nghiệp có thể phát huy hết những ưu điểm của mình, đổi mới phương pháp giảng dạy để những giờ học hướng nghiệp trở nên thu hút, có sức tác động lớn đến học sinh” – Hiệu trưởng Nguyễn Hùng Mạnh cho biết thêm.

Theo đánh giá của Trường THPT Bình Xuyên, qua hoạt động giáo dục trải nghiệm hướng nghiệp, 100% học sinh của nhà trường đã hiểu được ý nghĩa, tầm quan trọng của việc lựa chọn ngành nghề trong tương lai; có cái nhìn mới nhất, những thông tin bổ ích nhất về ngành - nghề, biết cách tìm hiểu năng lực, nghề nghiệp định hướng đến và xây dựng kế hoạch nghề nghiệp cho bản thân.

Cũng qua những trải nghiệm mà Ban hướng nghiệp mang đến, nhiều học sinh đã hiểu được rõ về bản thân mình, tự xóa đi tâm lý “Học phổ thông chỉ để lấy cái bằng tốt nghiệp rồi đi làm công nhân tại các nhà máy, sớm có thu nhập”. Các em đã tự mình khám phá được những năng lực tiềm ẩn của bản thân, có động lực phấn đấu và thắp lên ngọn lửa đam mê khao khát học tập và vươn lên.