Chiến thắng bản thân được hiểu là tự đấu tranh với những khiếm khuyết, sai sót, hạn chế; những u mê, thú vui, cám dỗ,… trong chính con người mình để vươn lên sống đẹp, sống tích cực và thành công, hạnh phúc.
Chiến thẳng bản thân không đơn giản là vượt qua những thử thách ngoài cuộc sống mà còn là vượt qua cái tôi bên trong mình. Đây là điều không hề dễ dàng. Bởi có câu “Đối thủ lớn nhất của bạn là chính bạn”. Chiến thắng bản thân được xem là chiến thắng vinh quang, hiển hách nhất.
Từ thuở xa xưa, con người đã phải đấu tranh với thiên nhiên, thú dữ; với cái ác, cái xấu; với nhiều thế lực thù địch khác nhau để tồn tại và phát triển.
Các cuộc chiến ấy luôn diễn ra không ngừng nghỉ vì sự yên bình của cuộc sống, quê hương, đất nước; vì sự an vui, ấm no của gia đình, dòng tộc, bản thân. Song hành với cuộc chiến bên ngoài thì cuộc chiến bên trong với chính bản thân mình cũng khó khăn, cam go không kém.
Trong “cuộc chiến” với bản thân, mỗi người luôn phải “chiến đấu” và chiến thắng bản thân trên nhiều phương diện: Nỗ lực học tập tiếp thu kiến thức; nhận ra sai lầm và sửa chữa; khẳng định, giữ vững và theo đuổi đam mê, khát vọng mình đã chọn… Nếu chiến thắng được bản thân, con người sẽ có được những điều tốt đẹp, đồng thời lan tỏa, sẻ chia đến với mọi người.
Cuộc sống hiện đại vốn dĩ nhiều bon chen, xô bồ đã khiến con người không tránh khỏi áp lực, bí bách, nhiều khi bị khủng hoảng cao độ. Trong hoàn cảnh ấy, chúng ta rất dễ đánh mất cảm xúc của bản thân, thay vì chủ động tiết chế nó. Những đôi co, lời qua tiếng lại; những mâu thuẫn, xung đột,… ít nhiều sẽ xảy ra.
“Một người có thể kiểm soát cảm xúc của mình vĩ đại hơn một vị tướng có thể hạ gục một thành phố” (Napoleon). Câu nói này có thể hiểu, việc kiểm soát và chiến thắng được bản thân là chiến tích rất đáng tự hào. Bất kì ai làm chủ được cảm xúc, chiến thắng được chính mình, tất yếu mọi sự sẽ suôn sẻ, ổn thỏa, tốt đẹp.
Để bắt kịp với xu thế, con người đã và đang nỗ lực từng ngày, chạy đua với thời gian để tìm kiếm, nắm giữ những thứ mình muốn. Họ thường đặt ra rất nhiều mục tiêu cho bản thân ở tương lai thay vì chỉ chăm chút, tập trung cho một kế hoạch, dự định duy nhất.
Điều dễ thấy là, trên hành trình hướng đến thành công sẽ có không ít thử thách, cạm bẫy và cả thất bại. Điều quan trọng, mỗi người có chiến thắng được bản thân, có kiên trì với mục tiêu đã chọn để về tới đích một cách trọn vẹn hay không. Vì lẽ thường “Đường đi không khó vì ngăn sông cách núi mà khó vì lòng người ngại núi e sông” (Nguyễn Bá Học).
Khi chiến thắng bản thân, mỗi người sẽ nắm giữ được chiếc chìa khóa giải mã chính mình, tiến tới khẳng định giá trị bản thân trước mọi người. Chúng ta đều biết, con người sinh ra vốn không ai hoàn hảo. Nhưng không có nghĩa, chúng ta không được quyền mơ ước mình sẽ hoàn hảo.
Ai cũng có quyền tạo nên sự hoàn hảo theo cách riêng của mình. Có biết bao người bình thường, người khiếm khuyết; cả những người chưa bao giờ biết đến, chưa một lần nắm giữ được thành công trong tay, thế nhưng họ vẫn kiên trì bền bỉ bằng chính sức mạnh và nghị lực phi thường của bản thân. Họ nỗ lực vượt qua giới hạn bản thân đang có. Họ bứt phá mạnh mẽ, và cho mọi người thấy được tố chất phi thường bên trong bản thân bằng suy nghĩ, lời nói và hành động.
Người chiến thắng được bản thân mình là người luôn có niềm tin ngay cả khi đang ở trong hoàn cảnh bế tắc cũng như khi đang phải đương đầu với nghịch cảnh đen tối nhất. Họ sống thật với chính mình.
Họ hiểu rõ bản thân. Họ làm chủ mọi suy nghĩ, lời nói, hành động của mình. Họ ý thức được việc chiến thắng bản thân là vô cùng gian nan nên càng phải quyết tâm và cố gắng. Và phía cuối hành trình, họ sẽ nhận được những món quà thực sự xứng đáng.
Có rất nhiều tấm gương, minh chứng tiêu biểu cho tinh thần vượt lên khó khăn, nghịch cảnh, chiến thắng bản thân giữa đời thường.
Là một Scrtee sinh ra đã ốm yếu, nhút nhát, lại mắc chứng cà lăm, nói năng lắp bắp nhưng cuối cùng lại trở thành nhà hùng biện tài ba. Là một Helen Keller bị mù, bị câm điếc nhưng trở thành một nhà văn, nhà hoạt động xã hội, diễn giả nổi tiếng.
Là thầy Nguyễn Ngọc Ký, dù tật nguyền, vẫn trở thành người có ích cho xã hội, trở thành tấm gương sáng được xã hội trân trọng; người người ngưỡng mộ, cảm phục… Rất nhiều những người đồng cảnh ngộ, những người bình thường khác ở quanh ta, họ đã và đang chứng minh cho mọi người thấy, dù là ai, hoàn cảnh và số phận như thế nào cũng đều có thể phá vỡ giới hạn bản thân, đều có thể thay đổi để vươn tới đỉnh cao, nếu dám nghĩ, dám làm.
Thế nhưng đâu đó ngoài kia, vẫn có nhiều người bình thường, khỏe mạnh, có đầy đủ các yếu tố thuận lợi để phát triển và khẳng định bản thân, lại đi chiều chuộng bản thân đến mức sống buông thả, sao nhãng dẫn đến lãng quên mục đích sống.
Nhiều người vì tự ti, mặc cảm, cố chấp đã chọn cách sống ỷ lại, buông xuôi, chấp nhận để số phận mình chìm nổi. Nhiều người khác lại tự ép mình vào khuôn khổ cứng nhắc, xem mình là tài giỏi để rồi bỏ lỡ biết bao may mắn, cơ hội quanh mình. Họ không những không chiến thắng được bản thân, trái lại sẽ dần thụt lùi, dần bị đào thải, cuối cùng là chấp nhận thất bại. Cảm giác hạnh phúc, thành công như thế nào, với họ mãi là xa xỉ, xa vời.
Đấu tranh và chiến thắng được chính bản thân mình cần có ý chí, nghị lực, bản lĩnh, nhưng những phẩm chất này không tự nhiên mà có. Ngoài ý thức tu dưỡng, rèn luyện, mỗi người phải dành thời gian để kết nối với bản thân. Một khi yêu thương và hiểu rõ bản thân, chúng ta sẽ biết cách chinh phục và chiến thắng chính mình!
