Chàng sinh viên tạo 'áo giáp' cho hạt giống

Xắn tay hành động, bảo vệ môi trường

Thạch Hoàng Anh hiện là sinh viên năm thứ hai chuyên ngành Tài chính ngân hàng, Trường Đại học Cần Thơ. Chàng sinh viên dân tộc Khmer sinh ra và lớn lên tại vùng quê huyện Cầu Kè, tỉnh Trà Vinh. Ngay từ khi còn học ở Trường Phổ thông Dân tộc nội trú THCS - THPT huyện Tiểu Cần, Hoàng Anh đã nung nấu ý tưởng tìm kiếm giải pháp bảo vệ môi trường.

Đọc sách báo và xem những chương trình phản ánh thực trạng ô nhiễm môi trường trên tivi, Hoàng Anh rất trăn trở về thực trạng diện tích rừng ngập mặn ở nước ta đang ngày càng bị thu hẹp. Phải làm cách nào để bảo vệ môi trường rừng ngập mặn của quê hương? Những suy tư đó khiến Hoàng Anh nảy ra ý tưởng tạo một lớp “áo giáp” bảo vệ hạt giống phát triển tốt, tránh sâu bệnh gây hại, hướng đến bảo tồn và phát triển rừng.

Mục tiêu của Hoàng Anh là tạo ra lớp “áo giáp” hạt giống nhằm cung cấp đầy đủ các dưỡng chất, đảm bảo điều kiện sinh trưởng và phát triển tốt nhất cho cây giống. Sản phẩm phải có kích thước nhỏ gọn, dễ dàng vận chuyển và ít tốn công chăm sóc. Đặc biệt sản phẩm cũng phải ở mức chi phí thấp, có thể tận dụng nguyên liệu có sẵn tại địa phương.

Tích cực tìm tòi, tham khảo kiến thức từ nhiều nguồn, Hoàng Anh đã lựa chọn xử lý bã cà phê, rơm rạ, nấm trichoderma ủ làm thành phân hữu cơ sinh học, kết hợp keo sinh học từ đó tạo ra lớp “áo giáp” cho hạt giống.

Đến năm 2021, Hoàng Anh đã hợp tác cùng doanh nghiệp và chính quyền địa phương triển khai thực nghiệm dự án “Áo giáp hạt giống” tại vùng rừng ngập mặn cù lao Long Trị (TP Trà Vinh), xã Mỹ Long Nam (huyện Cầu Ngang, Trà Vinh). Thời điểm này sản phẩm được đưa vào thí điểm ươm hạt giống cây gõ nước. Đây là loại cây có nguy cơ tuyệt chủng thuộc danh mục nhóm nguy cấp trong Sách đỏ.

Qua thời gian thực nghiệm, sáng kiến “Áo giáp hạt giống” của Hoàng Anh phù hợp với điều kiện tự nhiên tại cù lao Long Trị, xã Mỹ Long Nam. Hạt giống phát triển nhanh hơn cách thức trồng bình thường tại rừng ngập mặn. Tỉ lệ thử nghiệm hạt nẩy mầm đạt kết quả cao (9/10). Sản phẩm đã giành giải Nhì trong cuộc thi Sáng tạo Khoa học - Kỹ thuật dành cho học sinh trung học cấp tỉnh Trà Vinh trong năm 2022.

Giúp nông dân giảm chi phí

Giá phân bón hóa học tăng cao, việc bón phân vào thực địa lâu sẽ ảnh hưởng xấu đến chất lượng đất và cây trồng. Người nông dân sau khi thu hoạch lúa, bỏ lại rơm rạ vùi trong đất. Do thời gian gối vụ ngắn, các loại phân bón này không phân hủy kịp dẫn tới việc cây lúa non bị ngộ độc, sinh trưởng kém, dễ mắc các bệnh vàng lá ký sinh... Đó là những bất cập mà bà con nông dân đang đối diện khi sử dụng phân bón cho cây trồng.

Sinh ra và lớn lên tại vùng nông thôn nên Hoàng Anh thấu hiểu được nỗi lo của người nông dân. Muốn phát triển nông nghiệp bình dân, đặc biệt là cây lúa, trước tiên phải có dòng phân bón tối ưu.

Vì thế, Hoàng Anh quyết tâm tạo ra sản phẩm giá thành rẻ giúp người nông dân tiết kiệm chi phí. Từ những thành quả ban đầu làm “áo giáp hạt giống”, Hoàng Anh đã nỗ lực cải thiện sản phẩm nhằm tạo ra dòng phân hữu cơ tối ưu trong việc phát triển giống cây trồng. Sáng kiến này góp phần cải thiện hiệu quả khi nhân giống, tránh cây chết khi ươm.

Chia sẻ về cơ chế hoạt động của sản phẩm, Hoàng Anh cho biết: “Áo giáp” hạt giống ứng dụng công nghệ nhả chậm thông minh cấu thành nên hai lớp bảo vệ hạt giống. Khi bón vào đất, có đủ độ ẩm, hạt phân hút ẩm từ từ vào bên trong, phân được hút ẩm sẽ tan dần và chui qua lớp màng vào quanh vùng rễ cây, hạt giống cần trồng.

Cây giống được cung cấp chất dinh dưỡng từ từ, nên hút đủ phân mà không bị ngộ độc. Hai lớp áo bên ngoài còn có nhiệm vụ như lớp áo giáp giúp bảo vệ hạt giống, ngăn chặn sự tấn công của mối, mọt gây hại hạt giống trước khi sử dụng tới.

Đến năm 2023, dự án “Áo giáp hạt giống” của Hoàng Anh đã hoàn thành và sử dụng thí điểm trên diện rộng cho các loại cây nông nghiệp như lúa, cây rừng ngập mặn, lan… Hiện, sản phẩm đã cơ bản hoàn thiện với dạng thành phẩm và dạng thô - viên nén, được một số doanh nghiệp săn đón.