Dịch Ebola bắt nguồn từ Châu Phi và Peter Piot là người đầu tiên phát hiện ra dịch bệnh này. 38 năm sau khi sống trong ổ bệnh, Peter Piot vẫn khỏe mạnh và chia sẻ về cách phòng dịch Ebola.
Người đầu tiên tìm ra virus Ebola
Cách đây 40 năm, nhà khoa học người Bỉ Peter Piot bắt đầu hành trình nghiên cứu ở khu vực hẻo lánh tại Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Congo để tìm hiểu nguyên nhân khiến nhiều người dân tử vong vì một căn bệnh bí ẩn.
Giáo sư Peter Piot (Viện Y học Nhiệt đới ở Antwerp, Bỉ) tiến hành phân tích mẫu máu của một nữ tu sĩ đã chết với các triệu chứng sốt, ho, nôn, tiêu chảy và xuất huyết cả trong lẫn ngoài.
Ban đầu, Giáo sư Piot cho rằng đó là virus Marburg. Virus Marburg lần đầu tiên được ghi nhận vào năm 1967 khi 31 người bị bệnh sốt xuất huyết ở các thành phố Marburg và Frankfurt ở Đức và ở Belgrade (thủ đô của Nam Tư).
Tuy nhiên, sau khi xem xét, tìm hiểu và tham khảo ý kiến của các nhà khoa học, ông Piot xác định đó không phải là virus Marburg mà là một loại virus còn kinh khủng hơn nhiều mà trước đó chưa từng được tìm thấy.
Piot đã bay đến Châu Phi để điều tra về loại virus chưa từng có này. Sau nhiều lần chuyển qua các chuyến bay, ông đã đến một ngôi làng gần khu rừng xích đạo nhiệt đới, nằm rất xa trung tâm đất nước Zaire. Ưu tiên đầu tiên với hy vọng ngăn chặn dịch bệnh là tìm hiểu cách thức virus lây truyền.
Ông Piot và đồng nghiệp kể lại, khi đặt chân đến đây, ông mới thật sự cảm nhận được nỗi lo sợ bao trùm lên toàn bộ con người và không khí.
Thậm chí, các phi công không tắt động cơ máy bay khi đoàn bác sĩ nghiên cứu xuống máy bay như để sẵn sàng chạy cho nhanh. Còn khi Piot nói với họ “Hẹn gặp lại” thì người phi công lại hét lên đại ý: “Chúng ta sẽ không bao giờ gặp lại”.
Trong thời gian ở đây, ông cùng các đồng nghiệp của mình đã phải sống ngay giữa tâm dịch bệnh, tiếp xúc, phỏng vấn những người mắc bệnh để tìm ra con đường lây truyền. Thậm chí hướng dẫn người dân cách chôn người nhiễm bệnh để bệnh không tiếp tục lây lan.
Ông Piot và đồng nghiệp đã phải đặt từng câu hỏi tỉ mỉ để tìm hiểu về nguyên nhân gây bệnh. Cuối cùng nhóm của Piot cũng tìm ra loại virus “có kích thước lớn” và đặt tên là Ebola – một con sông ở Zaire (hiện giờ là Cộng hòa Congo).
Cách phòng virus Ebola dù sống chung nguồn bệnh 38 năm
 |
| Cách "né" bệnh 40 năm của người đầu tiên tìm ra virus Ebola |
Theo tiến sĩ Piot, chưa có loại thuốc đặc trị vào cho Ebola nhưng về mặt lý thuyết, căn bệnh này có thể dễ dàng đối phó bằng những biện pháp vệ sinh phòng bệnh đơn giản như rửa tay bằng xà phòng, không tái sử dụng kim tiêm, tránh tiếp xúc với thi thể người nhiễm bệnh.
Sự sợ hãi virus này cũng như việc trốn tránh đến các trung tâm y tế kiểm tra có thể là nguyên nhân khiến đại dịch Ebola lan rộng.
Tuy nhiên, Piot cũng cho biết, việc ngăn chặn dịch Ebola trên thế giới còn nhiều yếu tố rất khó khăn.
Bởi nhiều người bệnh và gia đình của họ có thể bị cộng đồng kỳ thị nên giấu bệnh, không tìm kiếm sự giúp đỡ của y tế khi có các triệu chứng.
Văn hóa tín ngưỡng cũng khiến nhiều người cho rằng bệnh Ebola là do phù thủy làm ra, số khác lại thù địch với nhân viên y tế vì cho rằng họ chính là người “đem bệnh” tới.
Ông Piot khẳng định: "Chúng ta không nên quên rằng đây là một bệnh của nghèo đói, của hệ thống y tế yếu ớt và mất lòng tin.
Do đó, thông tin, truyền thông và sự tham gia của các nhà lãnh đạo cộng đồng cũng quan trọng như các phương pháp tiếp cận y tế cổ điển”.
