Người ta thường nói, sống ở đời có những thứ phải giữ nhưng cũng có những điều cần buông. Và cách nhanh nhất trở thành người khôn ngoan trong cuộc sống là hãy sống như "nước". Bởi vì nước là vô tư, vô ngã, không sợ hãi, nó vì vạn vật, vì nhân loại mà lưu chuyển không phân biệt ngày đêm, giúp cho sinh mệnh khỏe mạnh, sinh trưởng, vũ trụ vạn vật nếu không có nước cung cấp sẽ bị khô hạn mà chết.
Cho nên những câu nói: “Đại Đạo tự thủy” (đại đạo như nước), ‘Thượng thiện nhược thủy“ (bậc thượng thiện như nước), “Pháp tỉ như nước” (có thể rửa sạch vết bẩn nhơ nhớp) được Lão Tử đàm đạo nhiều nhất.
 |
| Ảnh minh họa. |
Không tranh giành
Lão Tử nói: “Thượng thiện nhược thủy, thủy thiện lợi vạn vật, phù duy bất tranh, cố vô vưu” (Nước là tốt nhất, nước đem lại lợi ích cho muôn vật mà lại không tranh giành). Đặc tính của nước là chân thành giúp đỡ vạn vật mà không tranh giành danh lợi, không tranh giành cao thấp, cũng không tự cho mình là hiểu biết, lại không khoe khoang bản thân, bởi vì không tranh giành với vạn vật nên nó không có oán hận âu lo.
Mềm mại
Trong vạn vật, có lẽ không có gì mềm bằng nước và cũng không có gì thắng được nước. “Thiên hạ không có gì mềm mại bằng nước, mà cũng không có gì có sức công phá hơn được nước… .” Bởi vì mềm mỏng đại biểu là thể hiện của sức mạnh sinh mệnh, trong sách “Bão phác tử” phần ngoại thiên của tác giả Cát Hồng đã nói “Kim dĩ cương chiết, thủy dĩ nhu toàn.” Có ý rằng kim loại vì cứng mà gãy, nước nhờ mềm mại mà vẹn toàn.
Luôn cúi mình ở dưới thấp
Nước luôn hạ mình về chỗ thấp. Vì ở chỗ trũng thấp nên lúc nào cũng quảng đại với quần chúng, hấp thu hết chất dinh dưỡng của cả thiên hạ để làm phong phú thêm bản thân. Nước cũng nhẫn nhịn chấp nhận những nhược điểm, xấu xa của thiên hạ.
Vui vẻ tiến lên
Nước chẳng ngại thời gian, chẳng kể tối chiều. Nước vẫn cứ chảy, anh dũng tiến về phía trước. Hết chảy qua chỗ trũng, rồi đến hồ sâu. Đến chỗ có núi chặn nước tự biết chuyển mình, nhẹ nhàng chảy tiếp. Gặp vật chắn giữa dòng thì tự biết tách mình đảo chiều dòng chảy. Nước chẳng sợ gian nan, hiểm trở. Luôn hăm hở, nhiệt tình tiến lên phía trước.
Vô ngã
Đại đạo rộng lớn như mặt nước không chỗ nào không chảy đến, vạn vật đều dựa vào nó để được ẩm ướt mà sinh trưởng, nó lại không chối từ trách nhiệm, đem mình kính dâng cho tự nhiên mà không đòi hỏi bất cứ sự đền đáp nào.
Vị tha
Nước được xưng là có lòng bao dung vĩ đại, bất luận là ân oán, đúng sai, vô luận là giọt nước ở sông lớn hay dòng suối nhỏ, đều có thể giống như Lâm Tắc Từ (tướng nhà Thanh) đã nói: “Hải nạp bách xuyên, hữu dung nãi đại, bích lập thiên nhận, vô dục tắc cương“ (ý nói biển lớn dung nạp trăm nghìn dòng sông, tấm lòng bao dung mới có thể trở nên vĩ đại, vách núi nghìn trượng sừng sững, không mang dục vọng thì có thể giữ mình cương trực). Nó không cố chấp, không cao ngạo, tự cao tự đại.
Nước có thể lật thuyền mà cũng có thể nâng thuyền, nước có trăm điều thiện mà không một điều dối lừa, nước thật quá hữu dụng!
