Cần bảo vệ và nâng cao khả năng tự bảo vệ của trẻ
Bộ trưởng Bộ LĐ,TB&XH Đào Ngọc Dung nhận định, thời gian qua, Đảng, Nhà nước và cả hệ thống chính trị luôn quan tâm tới trẻ em và công tác bảo vệ trẻ em. Do đó, trên cả nước đạt được nhiều kết quả, thành tựu to lớn, nhiều phương diện tiên phong đi đầu. Đã có nhiều chính sách đáng ghi nhận như chăm sóc sức khỏe, chính sách chăm lo đầu đời, nâng cao thể trạng, bảo đảm đời sống vật chất và tinh thần. Đặc biệt, vào thời điểm khó khăn của đất nước do đại dịch Covid-19, trẻ em được hỗ trợ đầy đủ.
Bộ trưởng Đào Ngọc Dung cho biết, trên 20 chỉ tiêu cơ bản trong công tác trẻ em về: Y tế, giáo dục, chăm sóc sức khỏe, bảo vệ tinh thần… nhìn chung đều đạt được. Đến nay, Việt Nam là nước thứ 2 trên thế giới và là nước đầu tiên ở châu Á phê chuẩn Công ước quốc tế về Quyền trẻ em.
Ngược lại, nước ta vẫn còn tồn tại một số vấn đề trong công tác trẻ em. Gần đây, đã xảy ra một vài vụ việc liên quan tới xâm hại, bạo hành trẻ em gây bức xúc, nhức nhối trong xã hội và không thể tha thứ được.
Xác định phương hướng năm 2022, Bộ trưởng Đào Ngọc Dung nêu, trẻ em vừa là mục tiêu, đối tượng, trung tâm của sự phát triển, vừa là tương lai. Nhưng các em cũng là đối tượng bị tác động bởi các yếu tố xung quanh do thiếu khả năng tự phòng ngừa, chống đỡ. Để làm tốt việc này, người lớn cần bảo vệ và nâng cao khả năng tự bảo vệ của các em.
Cục trưởng Cục Trẻ em Đặng Hoa Nam cho biết, vừa rồi, các vụ trẻ em bị bạo hành, bị xâm hại, nổi lên một vấn đề là do trẻ được giao cho những người chăm sóc không đủ điều kiện mà cơ quan quản lý Nhà nước không nắm được. Đơn cử như việc trẻ phải sống với người tình của bố hoặc mẹ sau khi gia đình tan vỡ. Hoặc trẻ sống ở những cơ sở nuôi dưỡng chưa được cấp phép như Tịnh Thất Bồng Lai... Vì vậy, vấn đề này cần tính toán lại để làm sao đảm bảo những môi trường nuôi dưỡng phải an toàn với trẻ.
Xây dựng một Nghị quyết liên quan tới vấn đề trẻ em
Đưa ra giải pháp cho công tác bảo vệ trẻ em trong năm tới, Bộ trưởng Đào Ngọc Dung nhấn mạnh, phải lấy công tác phòng ngừa làm chính. Bên cạnh đó, phải tạo ra một môi trường lành mạnh, an toàn, thân thiện cho trẻ em thuận lợi để phát triển. Đồng thời, cần có các biện pháp hỗ trợ can thiệp kịp thời khi có nguy cơ cao. Cùng với đó, phải tiến hành đồng thời các biện pháp kể từ khi xuất hiện nguy cơ.
Cần thanh tra, kiểm tra, giám sát, xử lý kịp thời tất cả vụ việc xảy ra, không có vùng cấm, không có đối tượng bỏ qua, theo tinh thần “5 nhất”: Phát hiện sớm nhất, điều tra nhanh nhất, xử lý kịp thời nhất, nghiêm minh nhất và hỗ trợ can thiệp tốt nhất. Bởi nếu như phát hiện sớm, can thiệp tốt sẽ không xảy ra những trường hợp xấu hay những hậu quả không đáng có.
Bộ trưởng Đào Ngọc Dung lấy dẫn chứng, vụ em bé 8 tuổi ở TP Hồ Chí Minh bị bạo hành dẫn đến tử vong, nếu ông bố thật sự quan tâm đến con thì không thể xảy ra tình trạng con bị đánh, bị bạo hành đến chết. Nếu người xung quanh nghe tiếng em bé kêu khóc liên tục đã có thể báo Tổng đài 111 để ngăn chặn. Hay như vụ người tình của mẹ ghim dị vật vào đầu con không thể người mẹ không biết. Trước đó, đã nhiều lần bé bị bạo hành như bắt nuốt đinh, đánh gãy tay…
Về công tác phối hợp, Bộ trưởng giao Cục Trẻ em chủ trì rà soát về toàn bộ cơ sở pháp luật liên quan tới các vấn đề trẻ em, tham mưu cho Bộ, Chính phủ chỉnh sửa, bổ sung các quy phạm pháp luật. Ngoài ra, Cục Trẻ em cần hình thành báo cáo về tình hình xâm hại trẻ em để trình Bộ, báo cáo với Chính phủ, giao trách nhiệm cho người đứng đầu địa phương, tăng tính hiệu quả, thống nhất trong phối hợp.
Cùng với đó, Bộ trưởng Đào Ngọc Dung cũng yêu cầu, trong năm 2022, phải thanh tra, kiểm tra toàn bộ các cơ sở bảo trợ xã hội, cơ sở nuôi dưỡng trẻ em, làng SOS, cơ sở tôn giáo nhận nuôi dưỡng trẻ em và các tổ chức trên địa bàn cả nước. Tinh thần là tự thanh tra, kiểm tra cơ sở và Thanh tra Bộ, Sở sẽ kiểm tra lại kết quả, hình thành báo cáo chung để trình Chính phủ, xây dựng một Nghị quyết liên quan tới vấn đề trẻ em.
Riêng công tác tuyên truyền, giáo dục, Bộ trưởng đề nghị cần thực hiện bài bản hơn, mới hơn và hài hòa hơn. Trong đó, lấy việc giáo dục quyền trẻ em cho các em làm tập trung, đồng thời cần phối hợp với Bộ Giáo dục và Đào tạo để có thể in số điện thoại của Tổng đài 111 lên bìa sách, đồ chơi, sữa uống…
Bà Nguyễn Thuận Hải, Phụ trách Tổng đài trẻ em 111, cho biết, vấn nạn xâm hại và bạo lực trẻ em trong năm 2021 tăng cao hẳn so với năm 2020, với 625 ca Tổng đài phải can thiệp, xử lý. Trong đó, trẻ bị bạo lực trong gia đình chiếm tỷ lệ nhiều nhất, tới 75%, tăng cao hơn rất nhiều. Trong khi bạo lực học đường lại giảm hẳn, do trẻ không thể tới trường. Dự báo thời gian tới, khi trẻ được đi học lại, vấn đề bạo lực học đường có khả năng gia tăng trở thành vấn đề cần quan tâm để ngăn chặn.
Bà Nguyễn Thuận Hải cũng chia sẻ về những khó khăn trong hoạt động của cơ quan này chính là đầu mối thông tin, can thiệp tại cơ sở. “Hệ thống của chúng tôi có cơ sở dữ liệu để kết nối tới cán bộ ngành LĐ-TB&XH, tới Phó Chủ tịch thường trực UBND cấp xã, số của công an, Đoàn Thanh niên, Hội Phụ nữ… Nhưng hầu hết các trường hợp đều phải kết nối cùng lúc 4 - 5 đầu mối mới tính được hướng can thiệp, hỗ trợ trẻ. Khả năng làm việc của cán bộ tại cấp cơ sở còn hạn chế. Thông thường, kết nối với cán bộ Phòng LĐ-TB&XH tại cơ sở vẫn là nhanh, hiệu quả nhất”, bà Hải nói.
