Chánh Thanh tra Bộ GD&ĐT Nguyễn Đức Cường thông tin về công tác xử lý các cơ sở đào tạo tuyển sinh không đúng quy định.

78 cơ sở giáo dục Đại học vi phạm tuyển sinh

Chánh Thanh tra Nguyễn Đức Cường cho biết, việc xử lý các cơ sở đào tạo tuyển sinh không đúng quy định là việc làm thường niên hằng năm của Bộ GD&ĐT.

Hằng năm, sau khi kết thúc thời hạn tuyển sinh theo quy định pháp luật, các cơ sở đào tạo rà soát và cập nhật dữ liệu lên hệ thống tuyển sinh của Bộ. Căn cứ kết quả cập nhật của cơ sở đào tạo, Vụ Giáo dục Đại học rà soát và tổng hợp kết quả báo cáo Lãnh đạo Bộ. Đối với các cơ sở đào tạo có dấu hiệu tuyển sinh không đúng quy định, Vụ Giáo dục Đại học tổng hợp danh sách kèm dấu hiệu gửi Thanh tra để xem xét xử lý theo quy định pháp luật.

Căn cứ quy định của pháp luật về xử lý vi phạm hành chính và Nghị định số 04/2021/NĐ-CP và Nghị định số 127/2021/NĐ-CP, Thanh tra Bộ tiến hành mời các đơn vị có dấu hiệu vi phạm làm việc, xác định hành vi vi phạm, lập biên bản vi phạm hành chính và tổng hợp trình lãnh đạo Bộ đề xuất hình thức xử phạt theo quy định pháp luật. Trên cơ sở đó, Thanh tra tiến hành xử phạt, áp dụng hình thức khắc phục hậu quả theo quy định pháp luật.

Năm 2021 là năm dịch bệnh Covid-19 diễn biến phức tạp, cả nước phải thực hiện giãn cách xã hội dẫn đến công tác tuyển sinh cũng bị tác động, không theo quy luật, sinh viên không thể đi du học, khó dự đoán tỉ lệ nhập học; bên cạnh đó phổ điểm tập trung nên dẫn đến nếu giảm 0,1 điểm thì không đủ số lượng trúng tuyển theo quy định nhưng nếu tăng thêm 0,1 điểm thì số lượng trúng tuyển lại vượt chỉ tiêu sớm.

Bên cạnh đó, vi phạm trong tuyển sinh năm 2021 của các cơ sở đào tạo được xem xét thực hiện theo quy định tại Nghị định số 04/2021/NĐ-CP (năm đầu tiên thực hiện), xử lý vi phạm theo khối ngành và mức vi phạm đối với hành vi tuyển vượt thấp hơn (Nghị định 138/2013/NĐ-CP là từ 5% trở lên, còn Nghị định 04/2021/NĐ-CP là 3%) nên có những cơ sở đào tạo mặc dù không tuyển đủ theo tổng chỉ tiêu nhưng lại vi phạm ở từng khối ngành vì vậy vẫn bị xử phạt.

Điều này dẫn đến số lượng cơ sở đào tạo bị xử lý tăng lên so với những năm trước, cá biệt có khối ngành số lượng chỉ tiêu các trường xác định thấp (dưới 50 chỉ tiêu) dẫn đến khi tuyển sinh vượt chỉ tiêu với tỉ lệ lớn nhưng số tuyệt đối không nhiều.

Ảnh minh họa

Cũng theo Chánh thanh tra Bộ GD&ĐT, ngoài tuyển sinh vượt chỉ tiêu tối đa theo năng lực của cơ sở đào tạo, các cơ sở đào tạo còn bị xử lý khi tuyển sinh không đúng đề án đã xác định và công khai, mặc dù tuyển sinh chưa vượt chỉ tiêu tối đa theo năng lực của mình.

Đến thời điểm này, Thanh tra Bộ đã có Quyết định xử phạt vi phạm hành chính đối với 78 cơ sở giáo dục đại học có hành vi vi phạm trong công tác tuyển sinh đại học năm 2021.

Một số cơ sở đào tạo vi phạm điển hình như: Trường ĐH FPT tuyển sinh vừa vượt chỉ tiêu tối đa theo năng lực vừa tuyển sinh không đúng đề án đã công khai, vượt chỉ tiêu cả trình độ đại học cả trình độ thạc sĩ; Trường Đại học Kinh doanh Công nghệ Hà Nội hay Trường Đại học Nguyễn Trãi...

Các cơ sở đào tạo cần nghiên cứu kỹ quy định

Trước ý kiến cho rằng mức xử phạt tuyển vượt chỉ tiêu như hiện nay còn nhẹ, nên không có nhiều tác dụng răn đe đối với các trường, Chánh thanh tra Bộ GD&ĐT cho rằng, việc xử phạt hành vi vi phạm hành chính chủ yếu mang tính răn đe, ngăn ngừa vi phạm nên Điều 21 Luật Xử lý vi phạm hành chính 2012, được sửa đổi bởi khoản 8 Điều 1 Luật Xử lý vi phạm hành chính sửa đổi 2020 quy định về các hình thức xử phạt có các hình thức xử phạt vi phạm hành chính gồm hình thức xử phạt chính là Cảnh cáo và Phạt tiền và các hình thức xử phạt bổ sung gồm: Tước quyền sử dụng giấy phép, chứng chỉ hành nghề có thời hạn hoặc đình chỉ hoạt động có thời hạn; Tịch thu tang vật vi phạm hành chính, phương tiện được sử dụng để vi phạm hành chính; Trục xuất.

Hình thức xử phạt quy định tại các điểm c, d Nghị định số04/2021/NĐ-CP và Nghị định số 127/2021/NĐ-CP quy định ngoài hình thức xử phạt chính, mỗi hành vi vi phạm tùy theo tính chất mức độ còn có thể bị áp dụng hình thức xử phạt bổ sung và biện pháp khắc phục hậu quả. Đây mới là những biện pháp răn đe và xử lý triệt để hậu quả do hành vi vi phạm gây ra.

Việc xử phạt hành chính bằng tiền đối với lĩnh vực giáo dục cao nhất đối với tổ chức là 150 triệu đồng và cá nhân là 75 triệu đồng có thể tính răn đe còn thấp nhưng đối với cơ sở giáo dục khi bị áp dụng các hình thức phạt bổ sung và biện pháp khắc phục hậu quả sẽ có tính răn đe cao và mạnh.

Theo ông Nguyễn Đức Cường, kết quả kiểm tra, rà soát cho thấy cơ bản các cơ sở đào tạo khi xác định và công khai chỉ tiêu tuyển sinh đã bám sát quy định của của Bộ GD&ĐT. Bên cạnh đó, các cơ sở đào tạo cũng thực hiện công khai thông tin về các điều kiện đảm bảo chất lượng trong đó có điều kiện để xác định chỉ tiêu để toàn xã hội cùng giám sát. Về phía Bộ GD&ĐT, khi các cơ sở đào tạo xác định và đăng ký chỉ tiêu vào hệ thống sẽ phải kê khai các điều kiện, nếu kê khai không đúng, cơ sở dữ liệu hệ thống sẽ không chấp nhận.

Các cơ sở đào tạo sẽ bị xử lý khi tuyển sinh không đúng đề án đã xác định và công khai. Ảnh minh họa.

Mặt khác, hằng năm, Bộ GD&ĐT xây dựng kế hoạch và lựa chọn một số cơ sở đào tạo để kiểm tra về công tác tuyển sinh, kịp thời phát hiện vi phạm (nếu có) xử lý theo quy định pháp luật.

Đối với các cơ sở đào tạo, cần nghiên cứu kỹ quy định của Bộ GD&ĐT, quy định của ngành về công tác tuyển sinh để tổ chức thực hiện tại đơn vị mình đúng quy định pháp luật, đảm bảo quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm theo quy định tại Luật số 34 và Nghị định 99/2019/NĐ-CP.

Hằng năm, Bộ GD&ĐT đều có có hướng dẫn thanh tra, kiểm tra công tác tuyển sinh của các cơ sở đào tạo, đặc biệt vừa qua Bộ GD&ĐT có Công văn số 624/BGDĐT-TTr ngày 28/02/2022 về tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra nội bộ, đặc biệt là những nội dung tự chủ theo quy định.

Do vậy “chúng tôi luôn đề nghị các cơ sở giáo dục tăng cường công tác thanh tra nội bộ để giúp Hội đồng trường, Ban Giám hiệu phát hiện sớm những hạn chế, thiếu sót hay vi phạm của nhà trường để có biện pháp chấn chỉnh kịp thời. Đối với hệ thống thanh tra Bộ, Sở tiếp tục thanh tra, rà soát và xử lý nghiêm sai phạm của các cơ sở đào tạo theo quy định pháp luật…”, ông Cường nhấn mạnh.