- Bộ Y tế đưa ra nhận định vi rút sởi không có sự biến đổi về gen gây bệnh, nhưng trên thực tế tại các bệnh viện, các ca bệnh biến chứng viêm phổi, suy hô hấp do sởi rất nặng, nhiều trẻ đã tử vong. Ông đánh giá về sự vênh nhau giữa nhận định và thực tế này như thế nào?
Từ đầu năm 2014 đến nay Việt Nam ghi nhận có 6.611 trường hợp sốt phát ban dạng sởi, trong đó 2.492 trường hợp mắc sởi, trong đó có 25 trường hợp tử vong.
Số ca mắc của năm nay thấp hơn vụ dịch năm 2009-2010 vàchỉ cao cục bộ tại các bệnh viện Nhi Trung ương, Khoa Nhi bệnh viện Bạch Mai và bệnh viện Xanh Pôn của Hà Nội.
Bộ Y tế đã trực tiếp làm việc tại các bệnh viện và nhận thấy, thực tế, dù số ca mắc ghi nhận ít hơn vụ dịch hồi 2009-2010 nhưng các sởi trong đợt này gây bệnh cảnh nặng hơn.
Trên thực tế phần lớn những bệnh nhân sởi nặng năm nay là do có bệnh lý ở phổi hoặc là bị biến chứng viêm phổi sau sởi và các biến chứng khác, các ca mắc sởi bệnh cảnh nhanh, nguy cơ tử vong cao, ít thấy biến chứng tiêu chảy so với các bệnh sởi cổ điển thông thường.
Cách đây gần tháng, Hội đồng chuyên môn về điều trị của Bộ Y tế cũng đã họp và cũng đã đưa ra kết luận là chưa cần sửa đổi Hướng dẫn chẩn đoán và điều trị bệnh sởi nhưng trước tình hình nhiều bệnh nhi biến chứng nặng, ngày hôm nay (14/4),
Hội đồng lại tiếp tục họp nghiên cứu thêm về vấn đề này để đánh giá, rút kinh nghiệm trong điều trị cũng như tìm giải pháp điều trị tốt hơn.
Sởi là dịch bệnh nhóm B nên việc công bố dịch thuộc thẩm quyền của Chủ tịch UBND tỉnh. Việc công bố này phải dựa trên cơ sở đánh giá tình hình dịch bệnh và khả năng kiểm soát của địa phương. Hiện nay các địa phương thấy rằng dịch vẫn trong tầm kiểm soát nên chưa công bố.
Khi có 2 tỉnh trở lên đồng thời yêu cầu công bố dịch, Bộ Y tế sẽ xem xét để công bố dịch theo thẩm quyền được giao. Còn về các điều kiện khác như vấn đề biến đổi gen, thay đổi độc lực… của vi rút sởi thì các nghiên cứu của Bộ Y tế, cũng như thông báo của Tổ chức Y tế thế giới cũng chưa có gì bất thường.
Dịch bệnh luôn có những diễn biến phức tạp, Bộ Y tế sẽ tiếp tục nghiên cứu, theo dõi chặt chẽ tình hình dịch bệnh để cung cấp thông tin cho người dân và triển khai các biện pháp phòng chống dịch phù hợp, đồng thời tiếp tục đôn đốc triển khai quyết liệt chiến dịch tiêm vắc xin sởi nhằm kiểm soát hoàn toàn một cách chủ động bệnh sởi trên phạm vi toàn quốc.
- Hiện đang có ý kiến cho rằng con số tử vong thực tế do sởi trong 2 tháng qua cao hơn nhiều con số 25 trường hợp mà Bộ Y tế công bố?
Các ca tử vong này được khẳng định là các trường hợp tử vong do biến chứng của sởi. Còn trên thực tế, bệnh viện có thể có những trường hợp bệnh nhân tử vong do những nguyên nhân khác bao gồm cả bệnh nhân vừa mắc bệnh khác và sởi.
Một vấn đề cũng cần xem xét là thời điểm hiện tại, có nhiều dịch bệnh song hành cùng với thời tiết giao mùa đông - xuân là điều kiện cho các bệnh viêm đường hô hấp cấp, viêm phổi ở trẻ em phát triển có nhiều triệu chứng tương tự như bệnh sởi và cũng có thể là biến chứng của bệnh sởi.
Một vấn đề chúng tôi cũng đang băn khoăn là số trường hợp tử vong chỉ tập trung chủ yếu ở phía Bắc, phía Nam chưa ghi nhận ca tử vong.
Trong khi đó, nghiên cứu vi rút sởi chưa phát hiện có biến đổi về gen và độc lực do đó theo tôi việc xác định nguyên nhân là rất cần thiết và công bố số liệu là phải hết sức khoa học và chính xác để tránh hoang mang cho người dân.
Bộ Y tế cũng đang tiếp tục tìm hiểu nghiên cứu về vi rút học, đặc điểm lâm sàng, dịch tễ học của bệnh để có những kết luận chính xác nhất.
Bộ trưởng Bộ Y tế cũng đã giao cho Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương phối hợp với các bệnh viện ở phía Bắc, Viện Pasteur Hồ Chí Minh phối hợp với các bệnh viện ở phía Nam đã và đang thực hiện các nghiên cứu này một cách rất khẩn trương.
- Các ca tử vong tập trung tại địa phương nào, thưa ông?
Hiện nay số bệnh nhân đông chỉ tập trung ở Bệnh viện Nhi Trung ương, Khoa Nhi Bệnh viện Bạch Mai và Bệnh viện Xanh Pôn của Hà Nội. Trong 25 trường hợp tử vong đã báo cáo là của một số tỉnh phía Bắc, trong đó có Hà Nội.
Chúng tôi cũng đang phân tích thêm xem liệu sự khác biệt về thời tiết giữa hai miền Nam - Bắc trong thời gian vừa qua có ảnh hưởng đến mức độ nặng của sởi hoặc có vấn đề nguyên nhân khác liên quan ở khu vực miền Bắc không.
- Những diễn biến bất thường của dịch sởi đang khiến các bậc phụ huynh vội đưa con đến viện ngay khi vừa xuất hiện dấu hiệu sốt, phát ban. Ông có khuyến cáo gì với các cha mẹ trong thời điểm này, thưa ông?
Đúng là như vậy. Hiện tượng quá tải chỉ xảy ra ở Bệnh viện Nhi Trung ương, Khoa Nhi Bệnh viện Bạch Mai và Bệnh viện Xanh Pôn của Hà Nội.
Tôi cũng có nhận được thông tin các bệnh viện các tỉnh lân cận thì số bệnh nhân sởi không có hoặc rất ít và số liệu theo dõi của chúng tôi cũng thấy có rất nhiều trẻ em vào thẳng bệnh viện tuyến Trung ương.
Như chúng ta đều biết sởi là một bệnh dễ lây qua đường hô hấp. Nếu trẻ chưa có miễn dịch với sởi lại tiếp xúc với trẻ mắc sởi thì nguy cơ lây bệnh rất cao. Tôi không muốn nói là lây gần như 100% và tất cả trẻ bị nhiễm với vi rút sởi là có biểu hiện lâm sàng.
Vì thế, nếu trẻ có dấu hiệu mắc bệnh nào đó trong đó có cả mắc sởi, người dân nên khám trước ở tuyến cơ sở chứ không nên đi thẳng lên bệnh viện tuyến Trung ương để có được hướng dẫn điều trị hợp lý. Dù bị sởi các bệnh viện tuyến tỉnh, huyện cũng có đủ năng lực điều trị bệnh sởi.
Bộ Y tế cũng đã chỉ đạo các bệnh viện không chuyển các bệnh nhân lên tuyến trên nếu bệnh trong khả năng điều trị của mình để tránh lây nhiễm sởi cho các bệnh nhân mắc bệnh truyền nhiễm khác nặng hơn.
Vì thế, người dân nên khám cho con tại các bệnh viện tuyến cơ sở, phối hợp chặt chẽ với thầy thuốc theo dõi sát diễn biến của con mình để báo cho các thầy thuốc điều trị kịp thời, đồng thời các gia đình cũng lưu ý trong việc chăm sóc về dinh dưỡng và vệ sinh cho trẻ để tránh nguy cơ mắc các biến chứng do sởi gây ra.
Khuyến cáo của chúng tôi là để trẻ em không mắc sởi, biện pháp duy nhất là các bà mẹ phải đưa con em đi tiêm phòng sởi đầy đủ và đúng lịch.
- Xin cảm ơn ông!
