Từng là fan của Harry Potter, TS. Vũ Thu Hương chia sẻ rằng: "Tôi đã đọc bộ truyện này rất nhiều lần. Nếu lần thứ nhất là thỏa mãn hiếu kì và đam mê đọc truyện thì những lần sau là các nghiên cứu thú vị về giáo dục khi tôi đã rút ra được rất nhiều phương pháp dạy học, các hình thức tổ chức dạy học, các cách tổ chức lớp học cũng như nghệ thuật thưởng phạt trong nhà trường".
Cho rằng, thưởng phạt là cần thiết trong giáo dục học sinh, TS. Vũ Thu Hương nhấn mạnh, trong mọi tình huống, thưởng, phạt học trò đều rất cần có sự cân nhắc kỹ lưỡng và có nghệ thuật để đạt hiệu quả giáo dục cao.
Nghệ thuật khen thưởng
Phương pháp thưởng của trường Hogwarts rất thú vị mặc dù có vẻ như không mới.
Trường chia thành 4 nhóm: Gryffindor, Slytherin, Hufflepuff, Ravenclaw. Mỗi nhóm được coi là 1 nhà nằm trong trường. Mỗi thành viên trong nhà mà có thành tích thì sẽ được cộng vào thành tích của cả nhà.
Mỗi khi Harry đạt thành tích gì đó thì nhà Gryffindor lại được cộng điểm. Tổng số điểm của mỗi nhà sẽ được sử dụng để ganh đua, giật cúp nhà vào cuối năm.
Phương pháp này thật sự không mới. Trong các trường học Việt Nam hiện nay, các lớp thường có hoạt động thi đua. Mỗi tuần sẽ có các tổng kết và lớp nào đạt thành tích cao sẽ được nhận cờ thi đua.
Tuy nhiên, điểm khác biệt là trong Harry Potter, các thầy cô giáo cho điểm thưởng vào các cố gắng trong bài học của trẻ nếu trả lời được các câu hỏi khó của thầy cô giáo. Các trường học của chúng ta hiện nay lại thường thưởng điểm cho việc tuân thủ kỉ luật là nhiều.
Nghệ thuật trách phạt
Kèm theo khen thưởng, trường học trong Harry Potter có rất nhiều hình thức phạt. Hình thức đầu tiên là các thày cô sẽ trừ điểm của nhà (tập thể) mà học sinh vi phạm ở trong đó.
Ví dụ, nếu Harry vi phạm kỉ luật, nhà Gryffindor sẽ bị trừ điểm. Điều này sẽ khiến Harry phải đối diện với ánh mắt "săm soi" của chính các bạn bè trong nhà. Điều này sẽ khiến các em cảm thấy ngại ngùng và không dám vi phạm các điều luật của trường.
Ngoài hình thức trừ điểm, các thày cô giáo còn phạt bằng các hình thức khác nhau:
1. Chép phạt
Nếu bạn mà gây ra một sự cố gì đó. Bạn có thể bị thầy cho chép phạt 1 cuộn giấy da. Đó chính là cách phạt nhẹ nhàng nhất mà các giáo sư của Hogwarts đã thực thi với những học sinh vi phạm.
2. Gia tăng bài tập
Nếu các bạn học sinh hoàn thành không tốt bài học hoặc vi phạm, có thể bạn sẽ có thêm rất nhiều bài tập hơn so với bạn bè. Chính cách thức này đã khiến các bạn phải học hành chăm chú và không gây ra chuyện trong giờ học.
3. Cấm túc
Đây là hình thức phạt riêng. Khi đó, người giáo viên sẽ mặt đối mặt, một thầy, một trò với học sinh vi phạm. Họ có quyền yêu cầu học sinh đó thực hiện một số hình thức phạt dạng như lao động: lau rửa vật dụng, quét sân trường, … Những hình thức cấm túc thường tiến hành ngoài buổi học trong thời gian từ 1 đến 3h.
4. Báo cho cha mẹ
Hogwarts có sử dụng phương pháp này khi vụ việc nghiêm trọng và lỗi của học sinh là quá lớn. Khi đó phụ huynh sẽ có hình thức phạt con mình để đồng thuận với giáo viên trong việc giáo dục trẻ.
5. Thư sấm
Đây là hình thức rất nhiều cha mẹ phù thủy đã thực hiện với các con của mình. Nếu đứa trẻ vi phạm quá nặng, một lá thư sấm sẽ được gửi đến. Lá thư đó sẽ hét rất to tội lỗi của đứa trẻ khiến chúng xấu hổ với bạn bè.
Phương pháp này giống như việc nêu tên trước cờ của các thầy cô ở Việt Nam. Điều này không đến mức làm trẻ suy sụp hay trầm cảm như suy nghĩ nhầm lẫn của các vị phụ huynh. Tuy nhiên, việc này đôi khi cũng không có tác dụng nếu như em học sinh đó đã quá coi thường các hình thức kỉ luật.
