Gần đây, Thanh tra Sở Y tế TPHCM đã kiểm tra 7 công ty sản xuất, kinh doanh nước muối sinh lý trên địa bàn thành phố và phát hiện có sai phạm nhất định như: chưa có cơ sở nào có số đăng ký lưu hành thuốc dùng ngoài do Cục Quản lý Dược-Bộ Y tế cấp; các cơ sở được kiểm tra chỉ xuất trình Phiếu công bố sản phẩm mỹ phẩm nhưng tên sản phẩm và trên nhãn của những sản phẩm này nêu tính năng công dụng như thuốc dùng ngoài gây nhầm lẫn cho người tiêu dùng. Nguy hiểm hơn, mặc dù đây là sản phẩm cần đảm bảo tính vô khuẩn tuyệt đối nhưng điều kiện sản xuất lại mất vệ sinh nghiêm trọng.
Theo TS-BS Bùi Minh Trạng, Chánh thanh tra Sở Y tế TPHCM, qua kiểm tra 5 công ty sản xuất, kinh doanh nước muối sinh lý gần đây, ghi nhận chung là tất cả điều kiện sản xuất không vô khuẩn, có nơi sản xuất rất bẩn... Trong đó, một công ty đã chuyển địa điểm, 3 công ty không có phiếu công bố hay số đăng ký là thuốc, thực phẩm hay mỹ phẩm (không biết thuộc loại sản phẩm gì?).
Trước tình trạng một loại sản phẩm liên quan đến sức khỏe con người nhưng sản xuất bừa bãi như thế này, người đứng đầu ngành y tế TP đề nghị phòng y tế các quận/huyện thông báo ngay đến các cơ sở bán lẻ thuốc trên địa bàn quản lý các sản phẩm: natri clorid 0,9%, cồn 70 độ, cồn 90 độ, nước ô xy già, cồn Iod sản xuất trong nước phải được Cục Quản lý dược (Bộ Y tế) cấp số đăng ký lưu hành tại Việt Nam mới được phép lưu thông trên thị trường. Ngưng ngay việc sử dụng thuốc dùng ngoài sản xuất trong nước cho bệnh nhân khi các sản phẩm này không có số đăng ký lưu hành do Cục Quản lý dược cấp.
PGS Nguyễn Hữu Đức - nguyên giảng viên Khoa Dược - ĐH Y dược Thành phố Hồ Chí Minh cho biết, nước muối sinh lý là dung dịch Natri clorid có chứa muối ăn Natri Clorua (NaCl) ở nồng độ 0,9%. Nước muối sinh lý để nhỏ mắt, nhỏ tai, nhỏ mũi, súc miệng, thậm chí là rửa vết thương. Đây là thuốc nên phải được sản xuất theo tiêu chuẩn của thuốc tại các cơ sở bào chế thuốc hoặc các công ty dược phẩm.
Và để nước muối sinh lý đạt tiêu chuẩn và an toàn, theo PGS Nguyễn Hữu Đức, ngoài hàm lượng muối 0,9%, tương đương với nồng độ muối trong huyết tương của con người thì cần phải hoàn toàn vô trùng. Việc sản xuất phải tuân thủ nghiêm ngặt các điều kiện của Cục Quản lý Dược. “Nếu không được sản xuất trong điều kiện vô trùng, nước muối sinh lý có thể gây nhiễm trùng cho mũi, mắt, nếu dùng để rửa vết thương thì có khi còn gây ra nhiễm trùng nặng hơn cho vết thương, thậm chí có thể gây mù mắt, vô cùng nguy hiểm”, PGS Nguyễn Hữu Đức khẳng định.
Dược sĩ Quách Thị Kiên - chủ nhà thuốc Thanh Hải (quận 9) nêu quan điểm: Việc các cơ sở “lập lờ” trong sản xuất nước muối sinh lý rất đáng lo ngại. Nhất là nếu dùng nước bẩn để chế thành nước muối sinh lý rất nguy hiểm cho người dùng. “Người dân tự pha nước muối sinh lý cũng chưa hẳn an toàn. Khi tự pha, chúng ta sẽ không kiểm soát được nồng độ muối, bên cạnh đó quá trình tự bảo quản cũng chưa hẳn hoàn toàn vô trùng. Do vậy, nếu có tự pha thì cũng chỉ nên dùng để súc miệng, tuyệt đối không được nhỏ mắt vì mắt con người rất nhạy cảm” - Dược sĩ Kiên cho biết thêm.
Dược sĩ Quách Thị Kiên đưa ra lời khuyên: Người tiêu dùng nên tìm mua sản phẩm nước muối sinh lý do các công ty dược phẩm sản xuất, có chứng nhận của Cục Quản lý Dược. Bên cạnh đó, chỉ dùng nhỏ mắt, đối với các sản phẩm có chỉ định dùng cho mắt. Tốt nhất là đến các nhà thuốc có kiểm định của Sở Y tế, hoặc bệnh viện mua và sử dụng theo hướng dẫn của bác sĩ.
Đối với các cơ quan chức năng, PGS Nguyễn Hữu Đức kiến nghị cần siết chặt hơn nữa việc cấp phép, quản lý đối với các cơ sở sản xuất nước muối sinh lý, chỉ nên cấp phép cho các công ty dược phẩm sản xuất trong những điều kiện vô trùng tuyệt đối, nhằm đảm bảo an toàn cho người tiêu dùng.
