Bản lĩnh trước học sinh “cá tính”

Cảm hóa bằng nhân cách người thầy

Cùng với gia đình, trường học là nôi nuôi dưỡng, giáo dục nhân cách học sinh. Ở đó, học sinh không chỉ học kiến thức, kỹ năng, mà còn được thầy cô truyền dạy về đạo đức, lối sống để trở thành con người toàn diện. Để đạt được những mục tiêu cao cả đó, nhà trường phải là nơi học sinh cảm thấy an toàn, hạnh phúc, tự tin thể hiện và phát huy năng lực cá nhân.

Trường học hạnh phúc được tạo nên bởi những thầy cô giáo tâm huyết, luôn hướng tới học trò bằng tất cả tình yêu thương và trách nhiệm cao nhất. Xây dựng trường học hạnh phúc phải luôn gắn với kỷ cương. Đặc biệt, với những trường dạy học sinh cá tính, trong độ tuổi nổi loạn, càng đòi hỏi bản lĩnh và sự linh hoạt của mỗi nhà giáo để đạt mục tiêu “dạy làm người”.

Theo TS Hoàng Trung Học, Trưởng khoa Tâm lý - Giáo dục, Học viện Quản lý Giáo dục, nhiều người đang hiểu sai về nhiệm vụ, vai trò của nhà giáo. Nhiều phụ huynh, học sinh hiểu sai về quyền và nghĩa vụ của mình với nhà trường.

Để thực hiện chức năng giáo dục, nhà trường tất yếu phải có kỷ cương, nền nếp trong giáo dục học sinh. Tuy nhiên, không thể tạo lập kỷ cương bằng trách phạt hay bạo lực. Nguyên tắc căn bản của giáo dục là tôn trọng và yêu cầu cao. Khi vi phạm quy định của nhà trường, học sinh phải bị xử lý nghiêm nhưng vẫn trên tinh thần nhân văn, tôn trọng để các em hiểu được sai mà sửa đổi. 

“Kỷ luật là cần thiết nhưng không phải dùng bạo lực tinh thần hay thể chất với học trò mà nên sử dụng hình thức kỷ luật tích cực, để người bị kỷ luật hiểu được cái sai, tự giác sửa đổi theo chuẩn mực chung”, TS Hoàng Trung Học nhấn mạnh.

Sự phát triển tâm lý của học sinh phụ thuộc nhiều yếu tố, trong đó giáo dục nhà trường giữ vai trò chủ đạo. Để nhà trường hoàn thành nhiệm vụ của mình, HS đến trường phải cảm nhận được sự an toàn, tự do trong môi trường giáo dục thân thiện, tích cực. Muốn vậy, đầu tàu phải thông, quyết liệt đổi mới để hệ thống vận hành tích cực. 

Cũng theo TS Hoàng Trung Học, muốn HS hạnh phúc, GV cần phải được hạnh phúc. Điều này đòi hỏi đội ngũ cán bộ quản lý phải thay đổi cách thức quản trị, đổi mới hình thức tương tác trong nhà trường để đem lại sự thoải mái, tiến bộ và phát huy sáng tạo cho GV. Người đứng đầu cũng cần hiểu ý nghĩa và vận dụng khoa học tâm lý - giáo dục vào trường học, biết được kiến thức tham vấn tâm lý để có thể giám sát việc thực hiện công tác này một cách hiệu quả trong nhà trường. 

An toàn với HS luôn cần sự song hành cả 2 mặt về thể lý và tâm lý. An toàn thể lý thì cơ sở vật chất trường học giữ vai trò quan trọng, cần tránh tối đa tai nạn thương tích cho HS. Còn an toàn tâm lý, quan trọng nhất là mối quan hệ giữa thầy và trò. Mối quan hệ này cần được xây dựng và vận hành trên cơ sở tình yêu thương, tôn trọng và trách nhiệm cao. 

Tôn trọng, phát huy điểm mạnh mỗi trò

Một cá nhân hạnh phúc sẽ luôn sở hữu nguồn năng lượng tích cực để làm nên những điều tốt đẹp nhất. Bởi vậy, học sinh được giáo dục trong trường học hạnh phúc sẽ góp phần xây dựng một xã hội lành mạnh, tiến bộ và nhân văn.

Là nhà giáo có nhiều năm làm việc với các lứa học trò nổi tiếng “cá tính”, thầy Đỗ Văn Giảng - phụ trách Văn phòng Tư vấn tâm lý, Trường THPT Đinh Tiên Hoàng (Hà Nội) chia sẻ: Giáo dục là một nhiệm vụ vô cùng quan trọng bởi con người là nhân tố tác động trực tiếp đến mọi mặt phát triển xã hội.

Mỗi bộ phận trong trường học đều phải nghiên cứu và có kế hoạch tự thay đổi nhằm đạt tới hiệu quả thực chất. Trong đó cần chú trọng cải thiện các mối quan hệ giữa người dạy và người học cùng những biện pháp giáo dục tinh tế, phù hợp và có tác dụng thuyết phục giảm bớt căng thẳng, tạo ra sự an tâm, tin tưởng, khích lệ hứng thú và hưng phấn trong các hoạt động dạy, học và giáo dục của nhà trường.

Thầy Đỗ Văn Giảng cho biết thêm: Là địa chỉ luôn chào đón những học sinh cá tính, Trường THPT Đinh Tiên Hoàng luôn tìm nhiều giải pháp trong giáo dục và giảng dạy nhằm hướng tới xây dựng một không khí lành mạnh và thân thiện trong nhà trường, giúp học sinh vượt qua những khó khăn và hạn chế trong rèn luyện và học tập.

“Trong giáo dục và dạy dỗ học sinh, tôn trọng và phát huy cá tính được xem là chìa khóa vàng dẫn đến thành công của nhà trường. Chúng tôi quan niệm, không có học sinh “cá biệt” mà chỉ có học sinh “cá tính”.

Mỗi em đều có thế mạnh riêng, nhiệm vụ của các thầy cô giáo và các nhà giáo dục là biết khơi gợi, khuyến khích những khác biệt phát triển đúng hướng. Với việc kiên trì thực hiện tiêu chí “kỷ cương – tình thương – trách nhiệm”, nhiều lứa học sinh của nhà trường đã trở thành niềm tự hào cho gia đình và ngôi trường đã từng nâng cánh ước mơ cho họ”, thầy Đỗ Văn Giảng cho biết.

Cô Hoàng Thị Thanh Hương - giáo viên chủ nhiệm lớp 12D2 và 10A5, Trường THPT Đinh Tiên Hoàng cho biết: Chúng tôi bắt đầu từ việc giảm tải, cô đọng những kiến thức trọng tâm để dành thời gian cho HS thể hiện nhiều hơn, tương tác nhiều hơn với thầy cô. Việc học kiến thức đôi khi được thể hiện dưới hình thức các trò chơi, tạo hứng thú cho HS, tránh sự căng thẳng, nhàm chán, đối phó mà vẫn thu được kết quả theo yêu cầu…