Chia sẻ tại tọa đàm, PGS.TS Hà Lê Kim Anh - Phó Hiệu trưởng Trường ĐH Ngoại ngữ (ĐH Quốc gia Hà Nội) nhìn nhận, hơn 10 năm trở lại đây, việc giảng dạy tiếng Anh tại Việt Nam có nhiều chuyển biến tích cực.
Một số quy định khung pháp lý liên quan đến ngoại ngữ nói chung và tiếng Anh nói riêng đã được ban hành. Cùng với các hoạt động tích cực của đề án ngoại ngữ 2020 với sự quan tâm của Đảng, Chính phủ, Bộ GD&ĐT, việc dạy tiếng Anh, phát triển đội ngũ giáo viên tiếng Anh ở bậc phổ thông và đại học được quan tâm, có kết quả nhất định.
Tuy nhiên, PGS.TS Hà Lê Kim Anh nhận thấy, vẫn còn những khó khăn nhất định. Chúng ta vẫn thiếu giáo viên tiếng Anh, nhất là đội ngũ có chất lượng. Ngoài ra, đâu đó phụ huynh chưa ý thức tiếng Anh góp phần quan trọng tạo sức cạnh tranh, vươn ra quốc tế. Điều này rất khó tạo được sức bật, nâng cao chất lượng sử dụng tiếng Anh trong phát triển nghề nghiệp.
Từ góc độ cơ quan quản lý giáo dục cấp địa phương, TS Lê Đức Thuận - Trưởng phòng GD&ĐT quận Ba Đình (Hà Nội) cho hay, việc dạy học ngoại ngữ nói chung và tiếng Anh nói riêng chủ yếu gặp khó ở hai vấn đề:
Thứ nhất, đội ngũ giáo viên thiếu cả số lượng và chất lượng.
Thứ hai, mục tiêu chương trình giáo dục phổ thông 2018 đã có, nhưng khi thực hiện, có thầy cô dạy để thi. Học sinh học để đi thi, phụ huynh cũng cho con học vì điểm số… cho nên mục tiêu của việc dạy học ngoại ngữ đã bị lệch đi.
Trong 4 kỹ năng nghe - nói - đọc - viết, học sinh có thể tự tin về đọc và viết, nhưng giao tiếp còn nhiều hạn chế. “Tôi nghĩ, Tiếng Anh là sinh ngữ nên nếu không có môi trường, không có khích lệ động viên, phương pháp luận... thì sẽ rất khó” - TS Lê Đức Thuận trao đổi.
Nhấn mạnh, tiếng Anh là công cụ để giao tiếp, tìm cơ hội, bạn bè, phát triển khoa học, kỹ thuật và tìm cơ may để làm ăn, buôn bán..., GS.TS Trần Văn Nhung - nguyên Thứ trưởng Bộ GD&ĐT đề xuất “công thức” mà mỗi người cần có trong thời Cách mạng Công nghiệp 4.0, chuyển đổi số, trí tuệ nhân tạo (AI) là: Sức khỏe tốt + Trái tim nhân hậu và yêu nước + Bộ óc tốt + Kỹ năng sống tốt + Tiếng Anh (và ngoại ngữ) + IT/ICT.
Khẳng định, tiếng Anh được xem là công cụ giao tiếp toàn cầu; Phó Tổng Biên tập Báo Đại biểu Nhân dân Lê Thanh Kim đồng thời nhấn mạnh, đây là "chìa khóa" để đến với khối lượng tri thức, kiến thức đồ sộ của nền văn minh thế giới.
Việc hiểu biết và sử dụng tiếng Anh một cách thành thạo giúp nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo, góp phần quan trọng thúc đẩy phát triển và hội nhập quốc tế của đất nước.
Ông Lê Thanh Kim viện dẫn, có nhiều quốc gia coi tiếng Anh là ngôn ngữ thứ hai như: Ấn Độ, Singapore, Malaysia, Nigeria, Philippines... Sự khác biệt cơ bản giữa tiếng Anh là một ngoại ngữ và tiếng Anh là ngôn ngữ thứ hai nằm ở mức độ, trình độ sử dụng và tầm quan trọng của nó trong đời sống xã hội và hoạt động hành chính.
“Ở những nơi tiếng Anh chỉ là ngoại ngữ, nó không được sử dụng rộng rãi ngoài môi trường học tập. Tuy nhiên, quá trình chuyển đổi từ ngoại ngữ sang ngôn ngữ thứ hai hoàn toàn có thể xảy ra nếu có sự thay đổi chính sách và nhu cầu xã hội, như trường hợp của Singapore và Ấn Độ” – ông Lê Thanh Kim nhìn nhận.
Ngày 12/8/2024, Bộ Chính trị ban hành Kết luận 91-KL/TW về tiếp tục thực hiện Nghị quyết 29-NQ/TW ngày 4/11/2013 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XI “Về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế”. Một nội dung quan trọng được đề cập trong Kết luận 91-KL/TW là: “Tập trung nâng cao năng lực ngoại ngữ của học sinh, sinh viên, từng bước đưa tiếng Anh trở thành ngôn ngữ thứ hai trong trường học”.
