Còn nhiều khó khăn
Thầy Vũ Ngọc Hòa, giáo viên THPT Ngô Quyền (Biên Hòa, Đồng Nai) cho biết, chủ trương dạy Toán và các môn khoa học tự nhiên bằng tiếng Anh xuất phát từ nhiều lý do quan trọng, bao gồm: hội nhập quốc tế, phát triển toàn diện năng lực của học sinh, nâng cao chất lượng giáo dục, chuẩn bị cho học tập và làm việc quốc tế, phát triển kỹ năng ngôn ngữ.
Tại Việt Nam, dạy Toán bằng tiếng Anh chỉ mới được triển khai tại một số trường phổ thông, chủ yếu ở các thành phố lớn và trường quốc tế. Giáo viên vẫn gặp khó khăn về năng lực tiếng Anh chuyên ngành Toán học, thiếu tài liệu phù hợp và phương pháp giảng dạy hiệu quả. Học sinh gặp khó khăn trong việc tiếp thu nội dung do rào cản ngôn ngữ, khiến kết quả học tập chưa cao.
Theo thầy Vũ Ngọc Hòa, số lượng giáo viên có khả năng dạy Toán bằng tiếng Anh còn hạn chế, đặc biệt là những người có kiến thức chuyên môn Toán tốt kết hợp với kỹ năng tiếng Anh thành thạo.
Bên cạnh đó, không phải học sinh nào cũng có khả năng nắm bắt các khái niệm Toán học khi được trình bày bằng tiếng Anh, đặc biệt là ở các vùng nông thôn hoặc nơi có trình độ tiếng Anh thấp.
Số lượng tài liệu dạy Toán bằng tiếng Anh có chất lượng tốt và phù hợp với học sinh Việt Nam còn ít, đặc biệt là những tài liệu được thiết kế dựa trên chương trình giáo dục Việt Nam.
Việc chuyển từ dạy Toán bằng tiếng Việt sang tiếng Anh có thể làm tăng áp lực cho cả giáo viên và học sinh, đòi hỏi thời gian để thích nghi với cách học mới.
“Có thể nói, việc dạy Toán bằng tiếng Anh ở Việt Nam có nhiều tiềm năng, nhưng cần có sự chuẩn bị kỹ lưỡng cả từ phía giáo viên, học sinh và tài liệu giảng dạy để đạt được hiệu quả tối ưu”, thầy Vũ Ngọc Hòa nhận định.
Đồng bộ các giải pháp
Để thực hiện việc giảng dạy Toán bằng tiếng Anh trong các trường phổ thông ở Việt Nam, cần có những giải pháp cụ thể nhằm đáp ứng yêu cầu về chất lượng giảng dạy cũng như khả năng tiếp thu của học sinh. Dưới đây là một số giải pháp hiệu quả được thầy Vũ Ngọc Hòa chia sẻ:
Thứ nhất, xây dựng chương trình đào tạo chuẩn bị cho giáo viên. Tổ chức các khóa đào tạo chuyên sâu về Toán học bằng tiếng Anh cho giáo viên. Khóa đào tạo này không chỉ tập trung vào kiến thức chuyên môn mà còn rèn luyện kỹ năng ngôn ngữ và phương pháp giảng dạy phù hợp. Hiện nay Trường ĐH sư phạm Hà Nội là cái nôi, đầu tàu trong việc đào tạo giáo viên dạy Toán bằng tiếng Anh.
Cấp chứng chỉ giảng dạy: Khuyến khích giáo viên tham gia các khóa học để lấy chứng chỉ giảng dạy Toán bằng tiếng Anh như TESOL, TEFL hoặc các chương trình tương tự.
Thứ hai, xây dựng tài liệu giảng dạy song ngữ, trước hết là giáo khoa song ngữ. Cụ thể, phát triển sách giáo khoa Toán song ngữ (tiếng Anh - tiếng Việt) để hỗ trợ học sinh trong giai đoạn đầu làm quen với việc học Toán bằng tiếng Anh. Điều này giúp học sinh dễ dàng tiếp cận kiến thức mà không bị áp lực ngôn ngữ. Trước đây, Chương trình GDPT 2006, chúng ta đã biên soạn sách giáo khoa Toán song ngữ, hy vọng sẽ tiếp tục nâng cao hơn với Chương trình GDPT 2018.
Cùng với đó, cung cấp thêm các tài liệu phụ trợ bằng tiếng Anh, như video, sách bài tập, bài kiểm tra mẫu để học sinh có thể tự học và luyện tập.
Thứ ba, xây dựng môi trường học tập tích cực qua khuyến khích giao tiếp bằng tiếng Anh và hoạt động ngoại khóa.
Khuyến khích giao tiếp bằng tiếng Anh: Tạo ra môi trường mà giáo viên và học sinh giao tiếp bằng tiếng Anh cả trong và ngoài giờ học Toán. Điều này giúp học sinh dần quen với việc sử dụng ngôn ngữ trong bối cảnh học thuật.
Hoạt động ngoại khóa: Tổ chức các cuộc thi, câu lạc bộ Toán bằng tiếng Anh để học sinh có thêm cơ hội thực hành và phát triển kỹ năng trong môi trường thực tế. Thành phố Hồ Chí Minh và các thành phố lớn đã triển khai việc dạy Toán bằng tiếng Anh trong nhiều năm qua và đang tiếp tục phát huy mạnh mẽ.
Thứ tư, ứng dụng công nghệ trong giảng dạy thông qua sử dụng các phần mềm giáo dục, lớp học ảo và bài giảng trực tuyến.
Sử dụng các phần mềm giáo dục: Tận dụng các công cụ và phần mềm trực tuyến như GeoGebra, Khan Academy, Desmos, hoặc các ứng dụng học tập tương tác khác như AI, ChatGPT để hỗ trợ giảng dạy Toán bằng tiếng Anh. Những công cụ này giúp học sinh hiểu rõ hơn các khái niệm Toán học thông qua hình ảnh và video minh họa.
Lớp học ảo và bài giảng trực tuyến: Phát triển các lớp học trực tuyến và bài giảng video bằng tiếng Anh để học sinh có thể ôn tập bất cứ lúc nào, giúp củng cố kiến thức học được trên lớp
Thứ năm, phát triển mô hình lớp học thí điểm. Theo đó, thực hiện chương trình giảng dạy Toán bằng tiếng Anh ở một số lớp học thí điểm. Việc này giúp đánh giá hiệu quả, tìm ra khó khăn và điều chỉnh phương pháp giảng dạy trước khi mở rộng quy mô. Ta nên tổ chức thí điểm ở một số trường có đủ điều kiện, một số khối lớp trước.
Liên tục đánh giá sự tiến bộ của học sinh trong các lớp học thí điểm và thu thập phản hồi từ giáo viên, học sinh để điều chỉnh nội dung, phương pháp, tài liệu giảng dạy.
Thứ sáu, hỗ trợ học sinh và phụ huynh. Cung cấp các khóa học bổ trợ về Toán bằng tiếng Anh cho những học sinh gặp khó khăn trong việc theo kịp chương trình. Điều này giúp đảm bảo tất cả học sinh đều có cơ hội tiếp thu kiến thức một cách hiệu quả. Cung cấp tài liệu hoặc tổ chức các buổi hướng dẫn phụ huynh về cách hỗ trợ con em mình học Toán bằng tiếng Anh tại nhà.
Thứ bảy, xây dựng chương trình học phù hợp. Cụ thể, phát triển chương trình học Toán bằng tiếng Anh phù hợp với trình độ tiếng Anh của học sinh. Ban đầu, có thể bắt đầu với các khái niệm Toán học đơn giản và dần dần nâng cao độ khó khi học sinh đã làm quen với ngôn ngữ. Đối với những học sinh có nền tảng tiếng Anh yếu, cung cấp các chương trình học bổ sung để giúp họ theo kịp với chương trình học chính
Thứ tám, tăng cường hợp tác quốc tế qua liên kết với các trường quốc tế và mời chuyên gia nước ngoài.
Liên kết với các trường quốc tế: Hợp tác với các trường quốc tế có chương trình giảng dạy Toán bằng tiếng Anh để trao đổi kinh nghiệm và phương pháp giảng dạy.
Mời chuyên gia nước ngoài: Tổ chức các buổi hội thảo hoặc mời các chuyên gia nước ngoài đến chia sẻ kinh nghiệm và hỗ trợ giáo viên trong việc giảng dạy Toán bằng tiếng Anh.
Thứ chín, chính sách hỗ trợ từ Bộ GD&ĐT và chính quyền địa phương. Theo đó, Bộ GD&ĐT nên có những chính sách cụ thể nhằm khuyến khích và hỗ trợ việc triển khai dạy Toán bằng tiếng Anh, bao gồm việc phát triển tài liệu, đào tạo giáo viên và tổ chức các kỳ thi đánh giá.
Nhà trường cần tạo điều kiện thuận lợi cho giáo viên trong việc áp dụng các phương pháp giảng dạy mới, bao gồm cung cấp thiết bị, tài liệu, và thời gian để giáo viên tham gia các khóa đào tạo.
